Stosunek cywilnoprawny 1 Strony 2 Tre 3 Przedmiot

Stosunek cywilnoprawny 1. Strony 2. Treść 3. Przedmiot zachowanie/ dobro prawne, do którego zachowanie się odnosi

Pojęcie rzeczy • Art. 45. Definicja rzeczy Rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne. Materialne części przyrody w stanie pierwotnym lub przetworzonym, na tyle wyodrębnione (w sposób naturalny lub sztuczny), że mogą stanowić samoistny przedmiot obrotu.

Rzeczy • Rzeczami nie są np. : • dobra niematerialne (utwory literackie, naukowe), • Prawa niematerialne • Ze względu na brak samoistności rzeczami nie są: • Złoża minerałów • Res omnium communes (np. woda płynąca) • Zwierzęta dzikie, żyjące na wolności.

Prawna klasyfikacja rodzajów rzeczy • Rzeczy w obrocie (res in commertio) • Rzeczy wyłączone z obrotu (res extra commertium) • Rzeczy ograniczone w obrocie

Prawna klasyfikacja rodzajów rzeczy RZECZY RUCHOME I NIERUCHOMOŚCI • Ustawodawca definiuje pojęcie nieruchomości. Definicję ruchomości wyprowadzamy a contrario z definicji nieruchomości. • Art. 46. Definicja nieruchomości • § 1. Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Prawna klasyfikacja rodzajów rzeczy -nieruchomości • Grunty – wyodrębnione części powierzchni ziemskiej • Budynki – jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności/przykład – budynek wzniesiony przez użytkownika wieczystego na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste/; jeśli brak przepisów szczególnych, stanowią część składową nieruchomości (art. 48 kc) • Nieruchomości lokalowe – ustawa o własności lokali

Prawna klasyfikacja rodzajów rzeczy -nieruchomości. Art. 461. Definicja nieruchomości rolnej • Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.

Prawna klasyfikacja rodzajów rzeczy • Rzeczy oznaczone co do tożsamości oznaczenie rzeczy wg jej indywidualnych cech • Rzeczy oznaczone co do gatunku występują w obrocie w większej masie, są zamienne • Odrębny mechanizm przeniesienia własności!

Prawna klasyfikacja rodzajów rzeczy • Rzeczy podzielne • Rzeczy niepodzielne • Czy da się rzecz podzielić bez istotnej zmiany samego przedmiotu lub jego wartości?

Prawna klasyfikacja rodzajów rzeczy -podsumowanie • 1. rzeczy występujące w obrocie, rzeczy ograniczone w obrocie, rzeczy poza obrotem • 2. rzeczy ruchome i nieruchomości • 3. rzeczy oznaczone co do tożsamości i co do gatunku • 4. rzeczy podzielne i niepodzielne

Czy zwierzęta są rzeczami? • DEREIFIKACJA – zwierzęta nie są rzeczami, choć stosujemy do nich odpowiednio przepisy dotyczące rzeczy.

Części składowe rzeczy i przynależności • Części składowe • połączenie w sensie fizycznym, na tyle mocne, że odłączenie spowodowałoby zasadnicze zmiany bądź to dla całości, bądź dla części przedmiotu odłączanego • przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią części składowych! • Nie może być odrębnym przedmiotem własności ani innych praw rzeczowych

Części składowe rzeczy i przynależności • Art. 48. Definicja części składowej gruntu Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. • Art. 49. Urządzenia przedsiębiorstwa lub zakładu § 1. Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa. • Art. 50. Prawa częściami składowymi gruntu Za części składowe nieruchomości uważa się także prawa związane z jej własnością.

Części składowe rzeczy i przynależności • Przynależnościami są rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi. • Nie może być przynależnością rzecz nie należąca do właściciela rzeczy głównej. • Przynależność nie traci tego charakteru przez przemijające pozbawienie jej faktycznego związku z rzeczą główną. • Czynność prawna mająca za przedmiot rzecz główną odnosi skutek także względem przynależności, chyba że co innego wynika z treści czynności albo z przepisów szczególnych.

Pożytki Naturalne Pożytki rzeczy Cywilne Pożytki praw Pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody i inne odłączone od niej części składowe, o ile według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy. • Pożytkami cywilnymi rzeczy są dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego. • Pożytkami prawa są dochody, które prawo to przynosi zgodnie ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem. • •

• Pieniądze -zasada nominalizmu pieniężnego (art. 3581 kc) • Papiery wartościowe

przedsiębiorstwo • Zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. • Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Gospodarstwo rolne • Art. 553. Definicja gospodarstwa rolnego Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

przedstawicielstwo • Art. 95. Pojęcie przedstawicielstwa • § 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela. § 2. Czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.

przedstawicielstwo • – co do zasady, nie ma obowiązku dokonywania czynności prawnych osobiście (z zastrzeżeniem wyjątków, np. art. 944 § 2 kc – testamentu nie można sporządzić ani odwołać przez przedstawiciela). • Przedstawicielstwo polega na tym, że jeden podmiot dokonuje czynności w imieniu innego podmiotu– składa lub przyjmuje w jego imieniu oświadczenie woli.

Przedstawicielstwo Cechy: • -czynność dokonywana przez przedstawiciela • -przedstawiciel nie ukrywa faktu działania w imieniu osoby trzeciej • -przedstawiciel musi posiadać umocowanie i czynności prawnej ma dokonać w granicach tego umocowania jeśli te przesłanki są spełnione, czynność prawna wywołuje skutki bezpośrednio dla reprezentowanego

przedstawicielstwo Przedstawicielstwo: 1. Ustawowe - źródłem jest zdarzenie cywilnoprawne inne niż oświadczenie woli – ustawa lub orzeczenie sądu (np. opieka dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie). 2. Pełnomocnictwo.

pełnomocnictwo • Udzielenie pełnomocnictwa to jednostronna czynność prawna • Oświadczenie powinno być złożone pełnomocnikowi. • Z pełnomocnictwem wiąże się tylko upoważnienie, a nie – obowiązek dokonywania czynności prawnych. • Stosunek podstawowy – umowa o pracę lub zlecenie.

pełnomocnictwo • Przesłanki udzielenia pełnomocnictwa: • Mocodawca musi mieć zdolność do czynności prawnej, która ma być dokonana przez pełnomocnika • Pełnomocnik musi mieć co najmniej ograniczoną zdolność do czynności prawnej (art. 100 kc). • Forma – art. 99 kc

Rodzaje pełnomocnictwa • Ogólne – obejmuje czynności zwykłego zarządu, zwykłe codzienne czynności zarządu majątkiem, mające na celu normalne korzystanie z majątku zgodnie z jego przeznaczeniem prokura • Rodzajowe – pełnomocnictwo do danej kategorii czynności prawnych • Szczególne – do podjęcia indywidualnie oznaczonej czynności prawnej

przedstawicielstwo • Art. 106. Warunki ustanowienia pełnomocnictwa substytucyjnego • Pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników tylko wtedy, gdy umocowanie takie wynika z treści pełnomocnictwa, z ustawy lub ze stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. • Art. 107. Skutki ustanowienia kilku pełnomocników • Jeżeli mocodawca ustanowił kilku pełnomocników z takim samym zakresem umocowania, każdy z nich może działać samodzielnie, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa. Przepis ten stosuje się odpowiednio do pełnomocników, których pełnomocnik sam dla mocodawcy ustanowił.

Falsus procurator • Art. 103. Umowa zawarta bez umocowania - falsus procurator § 1. Jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. § 2. Druga strona może wyznaczyć osobie, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu. § 3. W braku potwierdzenia ten, kto zawarł umowę w cudzym imieniu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania lub o przekroczeniu jego zakresu. • Art. 104. Skutki jednostronnej czynności dokonanej bez umocowania Jednostronna czynność prawna dokonana w cudzym imieniu bez umocowania lub z przekroczeniem jego zakresu jest nieważna. Jednakże gdy ten, komu zostało złożone oświadczenie woli w cudzym imieniu, zgodził się na działanie bez umocowania, stosuje się odpowiednio przepisy o zawarciu umowy bez umocowania. ( czyli art. 103 kc) • Art. 105. Skutki czynności dokonanej po wygaśnięciu umocowania Jeżeli pełnomocnik po wygaśnięciu umocowania dokona w imieniu mocodawcy czynności prawnej w granicach pierwotnego umocowania, czynność prawna jest ważna, chyba że druga strona o wygaśnięciu umocowania wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć.

Wygaśnięcie pełnomocnictwa • Art. 101. Odwołanie i śmierć pełnomocnika § 1. Pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. § 2. Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. • Art. 102. Zwrot dokumentów po wygaśnięciu pełnomocnictwa Po wygaśnięciu umocowania pełnomocnik obowiązany jest zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa. Może żądać poświadczonego odpisu tego dokumentu; wygaśnięcie umocowania powinno być na odpisie zaznaczone.

Ustanie pełnomocnictwa • -gdy upłynął czas, na który zostało udzielone • -gdy dokonano czynności objętej treścią pełnomocnictwa • -odwołanie pełnomocnictwa przez mocodawcę • -śmierć mocodawcy lub pełnomocnika • -zrzeczenie się pełnomocnictwa przez pełnomocnika • -utrata przez pełnomocnika zdolności do czynności prawnych

prokura • Art. 1091. Definicja prokury • § 1. Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. § 2. Nie można ograniczyć prokury ze skutkiem wobec osób trzecich, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. • Art. 1092. Obowiązek formy pisemnej prokury • § 1. Prokura powinna być pod rygorem nieważności udzielona na piśmie. Przepisu art. 99 forma udzielenia pełnomocnictwa, § 1 nie stosuje się. § 2. Prokurentem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych.

prokura Do : • zbycia przedsiębiorstwa, • do dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania, • do zbywania i obciążania nieruchomości jest wymagane pełnomocnictwo do poszczególnej czynności.

prokura • Art. 1095. Definicja prokury oddziałowej Prokurę można ograniczyć do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa (prokura oddziałowa). • Art. 1096. Niemożność przeniesienia prokury Prokura nie może być przeniesiona. Prokurent może ustanowić pełnomocnika do poszczególnej czynności lub pewnego rodzaju czynności.

prokura • Art. 1094. Prokura łączna § 1. Prokura może być udzielona kilku osobom łącznie (prokura łączna) lub oddzielnie. § 11. Prokura może obejmować umocowanie także albo wyłącznie do dokonywania czynności wspólnie z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania handlowej spółki osobowej. § 2. Kierowane do przedsiębiorcy oświadczenia lub doręczenia pism mogą być dokonywane wobec jednej z osób, którym udzielono prokury.

prokura • Art. 1097. Prokura - odwołanie i wygaśnięcie § 1. Prokura może być w każdym czasie odwołana. § 2. Prokura wygasa wskutek wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru, a także ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji oraz przekształcenia przedsiębiorcy. § 3. Prokura wygasa ze śmiercią prokurenta. § 4. Śmierć przedsiębiorcy ani utrata przez niego zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury. • Art. 1098. Zgłoszenie prokury do rejestru § 1. Udzielenie i wygaśnięcie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców. § 2. Zgłoszenie o udzieleniu prokury powinno określać jej rodzaj, a w przypadku prokury łącznej oraz prokury, o której mowa w art. 1094 prokura łączna § 11, także sposób jej wykonywania.

Kazus 1 • 76 - letnia Eugenia R. postanowiła zapisać swemu kotu, Ciastkowi, drewnianą szopę. Ze względu na to, że niedowidzi, udzieliła swej sąsiadce, Eufrozynie G. , pełnomocnictwa do napisania testamentu, w którym znalazło się sformułowanie: „mojemu kotu, Ciastkowi, zapisuję nieruchomość budynkową – szopę, położoną na podwórzu przy mym domu. ” Ze względu na wiek Eugenii i jej słaby wzrok jej rodzina – zmotywowana dodatkowo faktem, że Eugenia może zapisać cały dom i grunt, na którym stoi budynek, swemu kotu, a nie im – postanowiła wystąpić do sądu o częściowe ubezwłasnowolnienie Eugenii. 1. Czy kot może dziedziczyć? 2. Czy Eugenia mogła udzielić Eufrozynie pełnomocnictwa? 3. Czy szopa stanowi nieruchomość? 4. Czy Eugenia spełnia przesłanki do jej ubezwłasnowolnienia?

Kazus 2 • 30 – letni Jerzy S. udzielił swemu synowi, 13 letniemu Krzysiowi, pełnomocnictwa do przekazania kupującej - Monice F. , która wcześniej uiściła Jerzemu całą cenę - kluczyków do sprzedanego jej przez Jerzego S. samochodu. 1. Czy Krzyś może być pełnomocnikiem? 2. Jaki to rodzaj pełnomocnictwa? 3. Jaką formę powinno mieć takie pełnomocnictwo?

Kazus 3 • Kalasanty U. udzielił swemu bratu, Onufremu U. , pełnomocnictwa do kupienia w jego imieniu komputera, jednak za nie więcej niż 1300 zł. Onufry U. uznał jednak, że komputery za tę cenę nie mają odpowiednich parametrów technicznych i nabył komputer za 5000 zł. 1. Jaki to rodzaj pełnomocnictwa? 2. W jakiej formie to pełnomocnictwo powinno być zawarte? 3. Czy ta umowa jest ważna?

Kazus 4 • Polikarp Z. jest prokurentem przedsiębiorstwa Januszex. Został prawidłowo wpisany do rejestru. Przeczytawszy w kc, że prokura obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, postanowił zbyć nieruchomość budynkową, należącą do przedsiębiorstwa Januszex, znalazł bowiem kupca, który był gotów zapłacić za nią niezwykle wysoką cenę i uznał, że ta czynność przyniesie firmie znaczny zysk. • 1. Czy Polikarp Z. mógł tak postąpić? • 2. Jaka forma jest potrzebna dla prokury?

Kazus 5 • Klotylda P. postanowiła kupić dom, jednak uznając, że przyda jej się profesjonalna pomoc, postanowiła powołać pełnomocnika. W tym celu wysłała za potwierdzeniem odbioru list polecony do bardzo znanej i cenionej w swym środowisku agentki nieruchomości, Marty G. Napisała w nim: „ustanawiam Panią, Pani Marto, swym pełnomocnikiem do nabycia nieruchomości budynkowej, położonej na wrocławskim rynku”. • 1. Jaki to rodzaj pełnomocnictwa? • 2. W jakiej formie powinno być zawarte to pełnomocnictwo? • 3. Czy Marta G. zobowiązana jest do działania w charakterze pełnomocnika Klotyldy P. ?