Sie wsppracy i samoksztacenia Nowa forma doskonalenia nauczycieli

Sieć współpracy i samokształcenia Nowa forma doskonalenia nauczycieli dr Danuta Elsner

Cele: • Kierunki zmian w systemie doskonalenia nauczycieli • Charakterystyka pojęcia sieć: - jako nowego typu organizacji - jako uczącej się społeczności zawodowej • Formy i metody zespołowego uczenia się w sieci • Analiza SWOT sieci • Rola dyrektora w procesie zmiany • Dlaczego sieci? • I co dalej?

Kierunki zmian w systemie doskonalenia nauczycieli • Od jednorazowych szkoleń adresowanych do pojedynczych nauczycieli do wspomagania szkoły jako całości • Od możliwości placówki doskonalenia nauczycieli do zdiagnozowanych potrzeb szkoły • Od wyboru szkolenia z oferty do przygotowania planu wspomagania konkretnej szkoły • Od krótkich kursów do długofalowego wspomagania „szytego na miarę” oraz wzbogaconego o uczestnictwo nauczycieli/szkoły w sieci współpracy i samokształcenia • Od nauczania do uczenia się • Od biernych uczestników szkoleń do uczenia się samoregulowanego • Od efektów indywidualnych do efektów organizacyjnych

Powstanie sieci A B C D

Sieć

Charakterystyka sieci jako nowego typu organizacji • Grupa osób lub instytucji • Powstaje z potrzeb • Nie wymaga żadnych czynności prawnych • Działa poza kontrolą władz • Działa na zasadach samoregulacji i samoorganizacji • Działa w oparciu o aktywność członków • Członków łączą więzi współpracy • Nie ma trwale wyodrębnionego członku kierowniczego • Niski stopień sformalizowania działań • Jest bardziej procesem niż efektem

Projekt i sieć - różnice Projekt Inicjacja Przygotowanie Realizacja PRODUKT Ewaluacja Sieć Sformułowanie problemu Rozwiązanie problemu P. Leenheer (2012)

Ucząca się społeczność zawodowa Nie ma uniwersalnej definicji uczącej się społeczności zawodowej, ale panuje zgoda co do tego, że wiesz, iż taka istnieje, jeśli zobaczysz grupę nauczycieli dzielących się wiedzą i krytycznie kwestionujących swoją praktykę w sposób ciągły, refleksyjny, zespołowy, włączający, ukierunkowany na uczenie się i promowanie rozwoju. C. Mitchell i L. Sackney (2000)

Sieć jako ucząca się społeczność zawodowa • Wszyscy są zaangażowani w proces uczenia się • Uczą się zespołowo – z innymi i od innych • Uczą się działając i działają ucząc się • Podstawą uczenia się są problemy wynikające z praktyki • Uczenie się jest ukierunkowane na postępy uczniów • Korzystają z różnorodnych form i metod zespołowego uczenia się

Formy i metody zespołowego uczenia się Dyskusja/dialog Metoda. zdarzeń krytycznych Opieka nad stażem Prezentacja innowacji Szkolenia połączonych RP Rotacyjne czytanie literatury Giełda rozwiązań Wymiana doświadczeń Przeszukiwanie Internetu Sesja plakatowa Wspólna EW Uczenie się przez porównanie Lekcja pokazowa Wspólne opracowanie Krytyczny przyjaciel materiałów Wizyta w szkole Gromadzenie informacji pedagog. Peer mentoring Benchmarking Bank pytań Peer review Projekt Action Learning Open space

Sieć - SWOT Mocne strony Słabe strony - Dobrowolność - Brak zaświadczeń - Innowacje oddolne - Czasochłonność - Wykorzystanie potencjału każdego członka - Potrzeba zmiany mentalnej - Możliwość konfrontacji poglądów i stanowisk - Chroni przed błędami - Pozwala gromadzić dorobek - Brak zaufania - Brak doświadczenia - Trudności z przełamywaniem relacji hierarchicznych

Sieć - SWOT Szanse - Zagrożenia Wsparcie zmiany przepisami prawa - Niski potencjał społeczny - Władze rozumieją i wspierają zmianę - Brak liderów zmiany - Bezpłatne szkolenia w ramach projektu „System doskonalenia nauczycieli … - Coraz więcej literatury - Coraz więcej przykładów dobrej praktyki - Konkurencja między szkołami - Niski poziom czytelnictwa literatury fachowej - Niski poziom wykorzystania zasobów Internetu - Niewielkie doświadczenie w uczeniu się w europejskiej przestrzeni edukacyjnej

Rola dyrektora w procesie zmiany • Bycie przodującym uczniem • Promowanie uczenia się w szkole i środowisku lokalnym • Tworzenie bezpiecznego środowiska uczenia się • Motywowanie do zmian • Wspieranie wdrażających zmiany • Dostrzeganie, nagradzanie, świętowanie sukcesów

Dlaczego sieci? ETAPY Od słabego do DOSKONA przeciętnego -LENIA 1. 2. Motyw przewodni Osiągniecie podstawowej umiejętności czytania i pisania Od Od dobrego przeciętnego do do bardzo dobrego 3. Stworzenie solidnych fundamentów 4. Formowanie profesjonalistów Od bardzo dobrego do wspaniałe-go 5. Poprawa poprzez współpracę koleżeńską i innowacje Mourshed M. , Chijioke Ch. Barber M. Jak najlepiej doskonalone systemy szkolne na świecie stają się jeszcze lepsze. Wyd. Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa 2012.

I co dalej? • Jakie kryteria powinno spełniać doskonalenie nauczycieli/wspomaganie szkół za 3 lat? • Które z naszych działań już spełniają te kryteria? Jak to wykorzystać/upowszechnić? • Które z naszych działań nie spełniają tych kryteriów? Jak je zmodyfikować? Z czego zrezygnować? • W jaki sposób wprowadzić zmianę?