STOSUNKI MIDZY POPULACJAMI ZALENOCI MIDZY ORGANIZMAMI ANTAGONISTYCZNE niekorzystne

STOSUNKI MIĘDZY POPULACJAMI

ZALEŻNOŚCI MIĘDZY ORGANIZMAMI • • ANTAGONISTYCZNE niekorzystne Konkurencja Roślinożerność Pasożytnictwo Drapieżnictwo NIEANTAGONISTYCZNE korzystne • Mutualizm = symbioza • Protokooperacja • Komensalizm = współbiesiadnictwo

STOSUNKI NIEANATGONISTYCZNE MUTUALIZM = SYMBIOZA organizmy ściśle ze sobą współpracują, praktycznie spotyka się ich osobno (nie mogą bez siebie żyć) Rośliny owadopylne i owady Rośliny – zapylenie Owady – pokarm (nektar) Porosty – glon + grzyb współpraca tak korzystna że tworzą już jeden organizm Glon – fotosynteza = pokarm Grzyb – woda i ochrona

Bakterie symbiotyczne i roślinożercy np. : przeżuwacze (krowa), termity, człowiek

Bakterie symbiotyczne i rośliny motylkowe np. : fasola Bakterie – dostarczają azot Rośliny motylkowe – dzielą się pokarmem z fotosyntezy Mrówki ogrodniczki i grzyby Mrówki – odżywiają grzyby i ochraniają Grzyby – stanowią pokarm dla mrówek Mikoryza Drzewo – pokarm z fotosyntezy Grzyb - woda

STOSUNKI NIEANATGONISTYCZNE PROTOKOOPERACJA organizmy ściśle ze sobą współpracują, ale współpraca ta nie jest konieczna – mogą żyć bez siebie Nosorożec i bąkojad Nosorożec – nie gryzą go owady Bąkojad – ma dużo pokarmu w jednym miejscu Rak pustelnik i ukwiał Rak – „transportuje” ukwiał, zapewnia mu lepszy dostęp do pożywienia Ukwiał – stanowi kamuflaż dla raka

STOSUNKI NIEANATGONISTYCZNE KOMENSALIZM - WSPÓŁBIESIADNICTWO Jeden z organizmów odnosi korzyć a dla drugiego jest to obojętne Zwierzęta żyjące obok człowieka np. : gołębie, szopy pracze Padlinożercy

Małże i ryby różanki Różanki składają jaja w ciele małż Rekiny i podnawki Podnawki – zjadają resztki po rekinie Storczyki na drzewach Drzewa są tylko podporą dla storczyków

STOSUNKI ANATGONISTYCZNE KONKURENCJA MIĘDZYGATUNKOWA WEWNĄTRZGATUNKOWA - zasoby środowiska np. woda - pokarm - przestrzeń życiowa - partner do rozrodu - przywództwo / pozycja w grupie

Konkurujące organizmy są słabiej rozwinięte w porównaniu do tych, które nie muszą konkurować ale mają lepsze geny – wygrywają tylko najsilniejsze!

STOSUNKI ANATGONISTYCZNE ROŚLINOŻERNOŚĆ Przystosowania roślinożerców: • bakterie symbiotyczne w przewodzie pokarmowym • bardzo długie jelito • zęby • doskonałe zmysły np. węchu • aparaty gębowe owadów • tarka ślimaków • filtratory kłująco - ssący tarka u ślimaków gryzący

Przystosowania roślin do obrony przed roślinożercami: • kolce, ciernie itp. • wytwarzanie substancji: trujących, parzących, o nieprzyjemnym zapachu itp. • kamuflaż • szybki wzrost i odnowa tkanek

STOSUNKI ANATGONISTYCZNE PASOŻYTNICTWO PASOŻYTY ZEWNĘTRZNE • aparaty gębowe owadów np. komar, pchły • lepkie włoski i skoczne kończyny (pchły, wszy) • ząbki pijawki kłująco - ssący gryzący pijawka • przyssawki – pijawka • ssawki kleszcz pchła

PASOŻYTY WEWNĘTRZNE Tasiemiec: • haczyki i przyssawki • wchłanianie pokarmu całym ciałem • oddychanie beztlenowe • pokrycie substancją zapobiegającą strawieniu • obojnak, samozapłodnienie • bardzo duża ilość jaj (wszystkie) Także: glista ludzka, owsiki itp

STOSUNKI ANATGONISTYCZNE DRAPIEŻNICTWO PRZYSTOSOWANIA DRAPIEŻNIKÓW • szybkość, zwinność = rozwinięte mięśnie • smukła sylwetka, ogon • doskonale rozwinięte zmysły np. : wzrok, węch słuch, echolokacja, • pazury, szpony, • zakrzywione dzioby • kamuflaż np. : barwy maskujące

• zęby zróżnicowane np. : kły u ssaków, jaszczurki, ryby drapieżne • zęby jadowe - węże • długi lepki język - żaba • pająki – gruczoły jadowe i pajęczyna • komórki parzydełkowe - parzydełkowce

gryzący • aparaty gębowe owadów • szczypce skorupiaków • macki - ośmiornice

• strategie polowań np. : w stadzie, z zaskoczenia

PRZYSTOSOWANIA OFIAR: • ucieczka • szybkość, zwinność = rozwinięte mięśnie • smukła sylwetka, ogon • doskonale rozwinięte zmysły np. : wzrok, węch, słuch, • chowanie się, kryjówki • życie i zachowania stadne

• elementy obronne odstraszające lub uniemożliwiające atak np. : rogi, kopyta, pazury, kolce, dzioby, muszle, pancerze, parzydełka, żądła, zwijanie w kłębek

• wydzieliny trujące, śmierdzące np. : jad w skórze, wydzielina skunksa • kamuflaż i barwy ostrzegawcze, udawanie martwego

PODSUMOWANIE Rodzaj zależności NIEANTAGONISTYCZNE Populacja 1 Populacja 2 SYMBIOZA + + PROTOKOOPERACJA + + KOMENSALIZM + 0 KONKURENCJA - - PASOŻYTNICTWO + - DRAPIEŻNICTWO + - ROŚLINOŻERNOŚĆ + - ANTAGONISTYCZNE + korzyść 0 obojętność - strata