ROZWIJANIE KOMPETENCJI CZYTELNICZYCH U UCZNIW OPRACOWAA mgr Agnieszka

ROZWIJANIE KOMPETENCJI CZYTELNICZYCH U UCZNIÓW OPRACOWAŁA mgr Agnieszka Chrząszcz

CZYTANIE ROZWIJA ROZUM • Od wielu lat poloniści, bibliotekarze i bibliofile, zaniepokojeni • • przyszłością książek i czytelnictwa, apelują o to, aby podjąć działania, które motywowałyby młodzież do czytania. Od lat poszukiwane są metody na to, aby przekonać młodych ludzi, że czytanie książek jest świetnym sposobem spędzania wolnego czasu i doskonałą alternatywą dla ich typowych zajęć. Czytanie bowiem rozwija wyobraźnię i wrażliwość człowieka, pozwala budować warsztat językowy, a więc może ułatwiać komunikację z innymi ludźmi, daje radość, ukojenie, a czasami może być swoistą terapią czy też przynieść katharsis, a dobra książka to, jak słusznie stwierdziła Magdalena Samozwaniec, …rodzaj alkoholu – też idzie do głowy.

SIĘGNIJMY DO ŹRÓDEŁ • W ubiegłych latach zostało przeprowadzone panelowe badanie • • internetowe – projekt badawczy „ Czy warto czytać dziecku od urodzenia” w ramach kampanii „ Czytanie dziecku od urodzenia” przeprowadzonej przez Fundację ABC XXI. Czytanie dziecku od urodzenia ma ogromne znaczenie dla jego rozwoju. To inwestycja w rozwój mowy, najpierw biernej ( rozumienie wyrazów usłyszanych przez dziecko), a następnie czynnej – używanie przez dziecko poszczególnych wyrazów ze zrozumieniem. Czytanie przyzwyczaja dziecko do spędzania czasu z książką, co potwierdza fakt, że dzieci domagają się czytania i mają swoje ulubione tytuły.

RODZICE CZYTAJCIE SWOIM DZIECIOM! • Budowanie postaw czytelniczych nie zaczyna się w szkole, to • trochę za późno. Powinno się zacząć we wczesnym dzieciństwie – w domu. Jeśli dziecku czyta się już po urodzeniu czynność ta i obcowanie z książką zawsze będzie kojarzyło się z przyjemnością choćby ze względu na wspólny czas spędzony z rodzicami, dziadkami czy starszym rodzeństwem. Wspólne spędzanie czasu z książką podnosi poczucie własnej wartości i daje mu dobry fundament pod dalszy wszechstronny rozwój intelektualny i psychiczny.

STAN CZYTELNICTWA W POLSCE W 2015 ROKU • 15 marca 2016 roku Biblioteka Narodowa zaprezentowała wyniki • • • czytelnictwa za rok 2015 zrealizowany przez TNS Polska. W 2015 roku lekturę co najmniej jednej książki zadeklarowało 37% badanych. Podobnie jak w poprzednich latach dominuje zasada im wyższe wykształcenie, tym wyższy odsetek czytelników. Czytelnictwo jest również większe u kobiet niż u mężczyzn. Czytelnictwo zmalało również u osób młodych. Najwięcej czytamy powieści zwłaszcza romansów, książek sensacyjnych i fantastycznych. Podobnie jak w badaniach z poprzednich lat stwierdzono środowiskowe uwarunkowania czytania : czytelnicy wychowują się i obracają przede wszystkim wśród innych czytelników. Osoby dorosłe w małym stopniu korzystają ze zbiorów bibliotek publicznych czy pedagogicznych, natomiast uczniowie jako grupa czytelnicza w znacznej liczbie wypożyczają książki ze swoich bibliotek szkolnych ( pod warunkiem, ze znajduje się w nich to czym uczniowie się interesują).

Badania wykazują, że trudniej „ ukształtować” przyszłych czytelników książek w środowiskach o niskich zasobach kapitału kulturowego i przewadze osób nie czytających. W takich sytuacjach, istotnymi czynnikami równoważącymi mniejsze wsparcie ze strony rodziny okazały się: 1. Możliwość korzystania z biblioteki 2. Pozytywny wpływ nauczyciela 3. Intensywny trening czytelniczy w postaci sumiennego czytania lektur szkolnych oraz nieobowiązkowych książek dla własnej przyjemności

DLACZEGO CZŁOWIEK SIĘGA PO KSIĄŻKĘ ? 1. 2. 3. 4. 5. Według docent Grażyny Szpulak – wybitnego badacza problemu czytelnictwa wyróżniamy następujące motywy: Przypadkowe (czytanie książki, którą dostaliśmy np. w prezencie czy w nagrodę) Instrumentalne (czytanie lektur z racji wykonywanego zawodu np. nauczyciel, lekarz, prawnik) Przymusowe ( czytanie lektur lub podręcznika w szkole) Wynikające ze snobizmu ( np. w celu pochwalenia się przeczytaniem książki ) Zamiłowanie do czytania ( wyraz własnej wewnętrznej potrzeby).

Wbrew pozorom nie tylko nauczyciel polonista i bibliotekarz są odpowiedzialni za rozwój kompetencji czytelniczych!

WSZYSCY JESTEŚMY ODPOWIEDZIALNI ZA ROZWÓJ KOMPETENCJI CZYTELNICZYCH U NASZYCH UCZNIÓW ! • Każdemu z nas leży na sercu aby nasi uczniowie wybierając • • • lekturę robili to z zamiłowania do czytania , a nie z przymusu. Na każdym przedmiocie istnieje szansa zainteresowania ucznia nie zawsze konkretną książką, ale tematem który będzie chciał w przyszłości zgłębić np. literatura historyczna czy przyrodnicza. Ogromne znaczenie ma edukacja wczesnoszkolna, gdziecko uczy się samej techniki czytania ale i potrafi już dokonać wyboru książki, która go interesuje (np. książka o piesku czy kotku). Nawet praca w samorządzie szkolnym konkretnie przy tworzeniu gazetki szkolnej jest możliwością rozwoju kompetencji czytelniczych !

CO MOŻEMY ROBIĆ ? 1. 2. 3. 4. Włączajmy się w ogólnopolskie akcje np. : Cała Polska Czyta Dzieciom ( badania pokazują, że hasło „Czytaj dziecku 20 minut dziennie codziennie” przyniosło ogromny efekt. Kampania „Mądra szkoła czyta dzieciom” – nawiązanie do wyżej wymienionej , a jej hasło brzmi „Nauczycielu, czytaj uczniom 20 minut dziennie codziennie” dofinansowana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. „Tydzień czytania” - organizowany w czerwcu , propagujący czytelnictwo w różnych formach. „Ogólnopolski Dzień Głośnego Czytania” przypadający co rocznie w miesiącu wrześniu.

PROPOZYCJE DZIAŁAŃ PROMUJĄCYCH CZYTELNICTWO • • Maraton czytania Kufer z pomysłami na czytanie Młodzi twórcy literatury Oceń książkę Wieczór z książką i filmem Dzień zdrowia Booktalking – gawęda o książce Szczegółowy opis działań znajduje się na stronie znanego wszystkim ośrodka ORE : www. ore. edu. pl

KTO NAM MOŻE POMÓC • Poradnie psychologiczno – pedagogiczne • Placówki doskonalenia nauczycieli • Biblioteki publiczne i pedagogiczne • Sieci współpracy i samokształcenia nauczycieli • Dom rodzinny ucznia – bez współpracy z rodzicami niewiele osiągniemy

RZĄDOWY PROGRAM „KSIĄŻKI NASZYCH MARZEŃ” Program „Książki naszych marzeń” ma wspierać szkoły podstawowe realizujące kształcenie ogólne, przez zakup do bibliotek szkolnych książek: - książek o tematyce bliskiej współczesnym doświadczeniom uczniów; - książek nie będących podręcznikami, które są chętnie czytane i jednocześnie rozwijają kompetencje, zainteresowania i uzdolnienia dzieci i młodzieży. Program ma promować czytelnictwo wśród uczniów szkół podstawowych. Wybrane książki mają rozbudzać ciekawość ucznia. Mają uczyć czytania. O wyborze książek do bibliotek szkolnych mają współdecydować uczniowie i rodzice.

PO JAKIE KSIĄŻKI NAJCHĘTNIEJ SIĘGAJĄ UCZNIOWIE ? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Powieści Astrid Lindgren Baśnie Andersena i braci Grimm Seria „Martynka” Seria „Mikołajek” „Kubuś Puchatek” „Harry Potter” Książki Grzegorza Kasdepke „Opowieści z Narnii” „Hobbit” „Dziennik cwaniaczka” „Magiczne drzewo” „Koszmarny Karolek” „Dziewczynka z szóstego księżyca” „Oskar i pani Róża”

POKAŻMY DZIECIOM, ŻE CZYTANIE JEST COOL