Polityka UE w dziedzinie migracji i azylu migracje

Polityka UE w dziedzinie migracji i azylu: migracje nieregularne (nielegalne) i powroty. Dawid Drągowski Czarek Makowski Aleksandra Łukaszewicz Aleksandra Wincukiewicz

Pytania badawcze 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Czym są migracje? Jak dzielimy migracje? Czym są migracje nieregularne? Jakie są przyczyny migracji nieregularnych? Gdzie wędrują migranci nieregularni? Czy migranci nieregularni są niebezpieczni? Czy istnieje realne zagrożenie handlu ludźmi? Jak wygląda kwestia powrotów w kontekście migracji nielegalnych?

Metody badawcze Metody jakościowe: Metody ilościowe: Analiza dokumentów urzędowych/oficjalnych Analiza porównawcza Krytyczna analiza literatury przedmiotu Analiza danych statystycznych

Migracje - wprowadzenie

Wprowadzenie Migracja - ruch osoby lub grupy osób. Jest to ruch ludnościowy, obejmujący każdy rodzaj ruchu; obejmuje migrację uchodźców, przesiedleńców, imigrantów zarobkowych oraz osób przeprowadzających się w innych celach, w tym w celu łączenia rodzin. ŹRÓDŁO: NA PODSTAWIE: HTTPS: //WWW. IOM. INT/KEYMIGRATION-TERMS

Ważne pojęcia Cudzoziemiec/cudzoziemka – każda osoba, która nie posiada obywatelstwa polskiego. Imigrant/imigrantka – cudzoziemiec w Polsce. Imigracja to przybycie do kraju w celu osiedlenia się lub długotrwałego pobytu. Emigrant/emigrantka – Polak lub Polka za granicą. Emigracja to opuszczenie kraju w celu osiedlenia się lub długotrwałego pobytu w innym kraju. Uchodźca/uchodźczyni – osoby, którym przyznano status uchodźcy. We wszystkich krajach, które podpisały Konwencję Genewską (międzynarodowy dokument ONZ z 1951 roku), w tym także w Polsce, przyznaje się status uchodźcy. Może go otrzymać: „osoba, która opuściła swój kraj pochodzenia, ponieważ odczuwa uzasadnioną obawę przed prześladowaniem z powodu rasy, religii, narodowości, poglądów politycznych, przynależności do określonej grupy społecznej” (wg Konwencji Genewskiej). Uchodźca otrzymuje Genewski Dokument Podróży, który zastępuje paszport kraju pochodzenia. ŹRÓDŁO: HTTP: //WWW. CEO. ORG. PL/PL/MIGRACJE/OMIGRACJACH

Ważne pojęcia Azylant/azylantka – potocznie: osoba posiadająca status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, albo też starająca się o udzielenie tego statusu lub ochrony. Ochrona uzupełniająca – międzynarodowa forma ochrony udzielana osobom, którym odmówiono nadania statusu uchodźcy, lecz którzy w przypadku powrotu do kraju pochodzenia będą realnie narażeni na ryzyko doznania poważnej krzywdy. W szczególności wiąże się z powszechnym stosowaniem przemocy wobec ludności cywilnej w sytuacji wewnętrznego lub międzynarodowego konfliktu zbrojnego. ŹRÓDŁO: HTTP: //WWW. CEO. ORG. PL/PL/MIGRACJE/OMIGRACJACH

Podział migracji Wyróżniamy migracje: regularne nieregularne (nielegalne) ekonomiczne – mają na celu polepszenie sytuacji materialnej migranta polityczne – migrant nie akceptuje sposobu rządzenia w swoim kraju dobrowolne – wyjazdy w celu leczenia czy w celach turystycznych przymusowe – najczęściej spowodowane np. katastrofami ekologicznymi, powodziami, tornadami trwałe – wiążące się ze stałym pobytem w danym miejscu okresowe – nakierowane na konkretny cel, jednak z zamierzonym powrotem w najbliższym czasie

DEFINICJA: Migracje nieregularne – migracje z naruszeniem obowiązującego prawa (bez wiz, bez dokumentów podróży lub jakichkolwiek dokumentów, poza przejściami granicznymi, w wyniku przestępstw przemytu ludzi lub handlu ludźmi). ŹRÓDŁO: HTTPS: //UDSC. GOV. PL/WP-CONTENT/UPLOADS/2015/09/MIGRACJES%C 5%82 OWNIK. PDF

KONTEKST PRAWNY NIELEGLANYCH MIGRACJI: UE przyjęła kilka głównych aktów ustawodawczych dotyczących walki z nielegalną migracją: • Tzw. pakiet w sprawie ułatwiania nielegalnej imigracji obejmuje dyrektywę Rady 2002/90/WE zawierającą wspólną definicję przestępstwa ułatwiania nielegalnego wjazdu, tranzytu i pobytu, jak również decyzję ramową 2002/946/JHA ustanawiającą sankcje karne za takie postępowanie. Pakiet ten jest uzupełniony dyrektywą Rady 2004/81/WE, przewidującą przyznanie dokumentu pobytowego ofiarom handlu ludźmi lub przemytu ludzi, które współpracują z właściwymi organami (w sprawie handlu ludźmi zob. nota faktograficzna na temat współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych. • W dyrektywie w sprawie powrotów (2008/115/WE) określono wspólne normy i procedury UE dotyczące powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich; • W dyrektywie 2009/52/WE określono kary i środki, które mają być stosowane przez państwa członkowskie wobec pracodawców zatrudniających nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich. Pierwsze sprawozdanie z jej wdrożenia zostało przedstawione dnia 22 maja 2014 r. http: //www. europarl. europa. eu/atyourservice/pl/display. Ftu. html? ftu. Id=FTU_4. 2. 3. html

Liczba nielegalnych migrantów w UE na przestrzeni 2012 -2017 2012 70 tys. 2015 2016 1, 8 mln 364 tys. Dane dla 2016, 2017; źródło Frontex Dane dla 2012; źródło: Frontex Annual Risk Analysis 2013, www. frontex. europa. eu 2017 204 tys.

Mapa napływu nierregularnych migrantów do Europy Źródło: Frontex

Liczba nielegalnych migrantów na poszczególnych szlakach migracji Źródło: Frontex

PRZYCZYNY MIGRACJI: Prześladowania na tle religijnym, politycznym, przynależności do danej grupy społecznej Wojna, niestabilna sytuacja polityczna w kraju Ekonomiczne: zarobkowe Łączenie rodzin

Np. migrant w momencie ucieczki z ojczyzny wojną Nieregularność migracji odnosi się doprzed statusu lub prześladowaniem, przekraczając innego państwa osoby w określonym czasie, a granicę nie osoby samej jest traktowany jako migrant nieregularny. Ich status zmieni w sobie. Cudzoziemiec może uzyskiwać i tracić się na legalny w momencie złożenia wniosku o azyl. taki status w miarę jakmigranci zmienia się mogą prawo Podobnie w drugą stronę, legalni staćwsię danym kraju. w momencie wygaśnięcia ważności nieregularnymi dokumentów.

KATEGORIE MIGRACJI NIEREGULARNYCH:

POLITYKA POWROTÓW UE: W dyrektywie w sprawie powrotów (2008/115/WE) określono wspólne normy i procedury UE dotyczące powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich; We wrześniu 2015 r. Komisja opublikowała plan działania Unii Europejskiej w zakresie powrotów, a następnie w październiku 2015 r. Rada przyjęła konkluzje o przyszłości polityki powrotów. W marcu 2017 r. Komisja przyjęła uaktualniony plan działania w zakresie skuteczniejszej polityki powrotowej w UE, a we wrześniu 2017 r. opublikowała zaktualizowaną wersję Podręcznika dotyczącego powrotów. Jednocześnie UE negocjuje i zawiera umowy o readmisji z państwami pochodzenia i tranzytu nielegalnych migrantów w celu odsyłania tych migrantów, a także współpracuje z tymi państwami w dziedzinie zwalczania handlu ludźmi. Umowy te obejmują wzajemne zobowiązania do współpracy między UE a partnerami z państw trzecich. http: //www. europarl. europa. eu/atyourservice/pl/display. Ftu. html? ftu. Id=FTU_4. 2. 3. html

IOM podsumowuje zasady polityki powrotów następująco: • Dobrowolny powrót ponad wymuszonym • Wspólne zasady, środki i standardy w kwestii powrotów konieczne w państwach europejskich • Standardy powinny być wprowadzone we wszystkich państwach europejskich przy użyciu legalnych środków • Konieczność poprawy kooperacji z państwami, z których pochodzą cudzoziemcy • Konieczność poprawy kooperacji państw europejskich w kwestii powrotów • Podczas wprowadzania środków powrotów cudzoziemców konieczne jest przestrzeganie praw człowieka https: //www. ippr. org/files/images/media/files/publication/2013/02/returning-migrants-EU-130220_10371. pdf? noredirect=1

, , Jeżeli nie ma powodów do stwierdzenia, że godziłoby to w cel procedury powrotu, powrót dobrowolny należy przedkładać nad powrót przymusowy, a także wyznaczyć termin dobrowolnego wyjazdu. Należy przewidzieć przedłużenie terminu dobrowolnego wyjazdu, gdy jest to uważane za konieczne z powodu szczególnych okoliczności w danym przypadku. Aby zachęcać do powrotów dobrowolnych, państwa członkowskie powinny zapewnić lepszą pomoc i doradztwo w tym zakresie oraz jak najlepiej wykorzystywać stosowne możliwości finansowania dostępne w ramach Europejskiego Funduszu Powrotów Imigrantów. ” DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2008/115/WE z dnia 16 grudnia 2008 r.

Europejski Fundusz Powrotów Imigrantów (EFPI) Celem ogólnym Funduszu jest wspieranie wysiłków podejmowanych przez państwa członkowskie, zmierzających do usprawnienia zarządzania powrotami imigrantów we wszystkich jego wymiarach poprzez stosowanie koncepcji zintegrowanego zarządzania oraz poprzez umożliwianie państwom członkowskim realizacji wspólnych działań lub działań krajowych Ogólna kwota dostępna dla Polski w ramach Funduszu w latach 2008 -2013 wyniosła 18 084 375, 67 Euro. https: //fundusze. mswia. gov. pl/ue/fundusze/wdrazane/solid-program-ogolny-so/europejski-fundusz-pow/9084, Europejski-Fundusz-Powrotow-Imigrantow. EFPI. html

ETAPY PROCESU WYDALENIA FRONTEX: • • Powrót dobrowolny Decyzja nakazująca wydalenie Procedura odwołań Dobrowolny wyjazd Proces identyfikacji Wydanie dokumentów podróży Operacja wydalenia Potwierdzenie przez kraj, do którego wydalono http: //frontex. europa. eu/operations/return/

160 000 liczba osób odesłanych przez państwa członkowskie UE 2013 Źródło: Frontex Annual Risk Analysis 2014, www. frontex. europa. eu 2 150 Liczba osób odesłanych w operacjach koordynowanych przez Frontex 2013

RELOKACJA to transfer uchodźców z jednego państwa członkowskiego Unii Europejskiej do innego. Jest to wewnątrzunijny proces, w którym jedno z państw członkowskich pomaga innemu państwu członkowskiemu w poradzeniu sobie z presją przyjęcia stosunkowo dużej liczby uchodźców poprzez zgodę na przyjęcie ich określonej liczby. Relokacja jest działaniem w ramach odpowiedzialności i solidarności między państwami członkowskimi UE. PRZESIEDLENIE to przemieszczenie uchodźcy mandatoryjnego z kraju nienależącego do Unii Europejskiej do kraju członkowskiego Unii Europejskiej, np. Polski, w celu nadania mu statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej. Uchodźca mandatoryjny to cudzoziemiec uznany za uchodźcę przez Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców. https: //udsc. gov. pl/wp-content/uploads/2015/09/Migracje-s%C 5%82 ownik. pdf

RÓŻNICA? Dotyczy cudzoziemca już objętego ochroną międzynarodową. Dotyczy cudzoziemca kwalifikującego się do ochrony międzynarodowej, ale nie posiadającego tak owej. https: //udsc. gov. pl/wp-content/uploads/2015/09/Migracje-s%C 5%82 ownik. pdf

Przestępczość i handel ludźmi

Co to jest handel ludźmi? Według przepisów polskiego prawa karnego jest to werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem: 1) przemocy lub groźby bezprawnej, 2) uprowadzenia, 3) podstępu, 4) wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, 5) nadużycia stosunku zależności, wykorzystania krytycznego położenia lub stanu bezradności, 6) udzielenia albo przyjęcia korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy osobie sprawującej opiekę lub nadzór nad inną osobą – w celu jej wykorzystania, nawet za jej zgodą, w szczególności w prostytucji, pornografii lub innych formach seksualnego wykorzystania, w pracy lub usługach o charakterze przymusowym, w żebractwie, w niewolnictwie lub innych formach wykorzystania poniżających godność człowieka albo w celu pozyskania komórek, tkanek lub narządów wbrew przepisom ustawy. Jeżeli zachowanie sprawcy dotyczy małoletniego, stanowi ono handel ludźmi, nawet gdy nie zostały użyte metody lub środki wymienione w pkt 1– 6.

Kim są ofiarą handlu ludźmi? Ofiary handlu ludźmi 1. kobiety 2. mężczyźni 3. chłopcy 4. dziewczyny 13% 3% 17% 67% Wg. Eurostatu

Na przestrzeni lat

Skąd pochodzą ofiary handlu ludźmi? Z krajów UE Rumunia Bułgaria Holandia Węgry Polska Z państw trzecich • Nigeria • Brazylia • Chiny • Wietnam • Rosja Wg. Eurostatu

Jak dużo osób jest ofiarami tego procederu? W latach 2010 -2012 zarejestrowanych ofiar handlu ludźmi pochodzących w krajów Unii Europejskiej było 30 146

W jakim są wieku?

Do czego są wykorzystywane takie osoby? Wykorzystywanie seksualne: Wykorzystywanie do pracy: Prostytucja uliczna • Rolnictwo Prostytucja w oknach i domy publiczne • Budownictwo Stip cluby/bary • Przemysł tekstylny Przemysł pornograficzny • Horeca • Opieka • Rybołóstwo • inne i nieznane Agencje modellingowe i usługi typu escort Masaże Inne i nieznane

Udział procentowy do czego były wykorzystywane ofiary

Jak ludzie zostają ofiarami?

Bibliografia: • DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2008/115/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. https: //udsc. gov. pl/wp-content/uploads/2014/12/z 1. pdf • • PODRĘCZNIK DOTYCZĄCY POWROTÓW • https: //fundusze. mswia. gov. pl/ue/fundusze/wdrazane/solid-program-ogolny-so/europejski-funduszpow/9084, Europejski-Fundusz-Powrotow-Imigrantow-EFPI. html • • http: //www. ceo. org. pl/pl/migracje/o-migracjach http: //ec. europa. eu/eurostat/documents/3888793/6648090/KS-TC-14 -008 -EN-1. pdf/b 0315 d 39 -e 7 bd 4 da 5 -8285 -854 f 37 bb 8801 • • • http: //eumigro. eu/sites/default/files/materials/frontex. _study_visit. 12_seconds_to_decide. pdf http: //www. europarl. europa. eu/atyourservice/pl/display. Ftu. html? ftu. Id=FTU_4. 2. 3. html http: //eumigro. eu/sites/default/files/materials/frontex. _study_visit. 12_seconds_to_decide. pdf https: //www. ippr. org/files/images/media/files/publication/2013/02/returning-migrants-EU 130220_10371. pdf? noredirect=1 Frontex Annual Year Annalysis 2013 https: //www. iom. int/key-migration-terms https: //udsc. gov. pl/wp-content/uploads/2015/09/Migracje-s%C 5%82 ownik. pdf http: //www. europarl. europa. eu/atyourservice/pl/display. Ftu. html? ftu. Id=FTU_4. 2. 3. html