Malta Ewelina Gwd Lucyna Magiera na podstawie opracowania

Malta Ewelina Gwóźdź, Lucyna Magiera na podstawie opracowania dr Kingi Gajdy

Malta 95 km na południe od Sycylii 300 km na północ od Afryki Powierzchnia: 316 km 2 Wyspy: Malta: 246 km 2 Gozo: 67 km 2 Comino: 3 km 2 Stolica: Valetta Ludność: 400 tys. Język: maltański i angielski Religia: katolicyzm

Język maltański • Malti – wywodzi się bezpośrednio z mówionego semickiego języka Fenicjan • Wyraźna odmienność malti od innych języków europejskich • W swojej wcześniejszej formie istniał wyłącznie jako język mówiony • Używali go prości ludzie – słownictwo ubogie • IXw. Arabowie – malti wzbogacił się o zapożyczenia

Historia Pierwsze wzmianki o Malcie – walki o dominację: Fenicjanie, Grecy, Persowie Podział Morza Śródziemnego – Grecy: wschód; Kartagińczycy (Fenicjanie) – Zach (tu Malta) Ślady kartagińskie – grobowce jaskiniowe Wojny punickie – panowanie Rzymu (opisywali Maltę jako fenicką) – obecność Rzymian: organizacja obozu nie zmiany w kulturze i języku)

Historia Święty Paweł – rewolucja kulturalna 60 r. n. e. – statek do Rzymu z 275 pasażerami porwany przez sztorm u pn- wsch wybrzeży Malty na brzeg w miejscu: Zatoka Św. Pawła – 3 miesiące na wyspie (W jaskini w Rabacie i przez 3 dni w domu Publiusza, namiestnika wyspy – wyleczył ojca Publiusza) Nawrócił Publiusza na chrześcijaństwo i mianował go biskupem Dzisiejsza katedra tam, gdzie niegdyś dom Publiusza – I kościół na Malcie Wówczas używano fenickiej odmiany języka spokrewnionej z językiem kanaańskim i mogli zrozumieć kazania Pawła Arabowie powrót do chrześcijaństwa – 1090 normański książę Sycylii Roger I przyniósł kres muzułmańskiemu panowaniu nad Maltą Valletta

Historia 1530 – cesarz Karol V podarował wyspy bezdomnym rycerzom Zakonu Szpitalników św. Jana z Jerozolimy Wielkie oblężenie – bitwa o Maltę konflikt między joanitami a Turkami, walka dominację religijną – zwycięstwo nad Turkami – odbudowa Budowa Valetty – na cześć wielkiego mistrza La Valetta Valletta

Historia Napoleon uważał, że Malta jest mu potrzebna, aby ukrócić brytyjskie wpływy w basenie Morza Śródziemnego – w ciągu 2 dni Malta znalazła się w rękach Francuzów Brytyjska flaga załopotała nad wyspą 5 września 1800 roku Okres brytyjski – anglicyzacja Język: matli, angielski (kupcy, urzędowy), włoski (kościół i maltańskie elity) Panowanie Brytyjczyków dało podwaliny pod współczesny system maltańskiej polityki i edukacji

Pierwszy ograniczony samorząd ustanowiono na Malcie konstytucją z 1921 roku: podział ról: UK kwestie obrony i polityka zagraniczna; Malta – sprawy wewnętrzne Nowe wybory: władza nacjonalistom – język włoski 1940 r – pierwszy cel Włochów – Malta Churchill był przekonany o strategicznym znaczeniu Malty – wysp trzeba bronić za wszelką cenę 1947 – Partia Pracy – premier Dominik Mintoff – kontrola UK nad wyspami Odejście Brytyjczyków – umowa stowarzyszeniowa z Europejską Wspólnotą Gospodarczą 1964 – ONZ 1965 – Rada Europy 2004 - UE

Mieszkańcy • Maltańczykom mimo wszystko udało się zachować charakter narodowy (rzymskoarabsko-fenicki rodowód) • Zaradność i upór • Przyjaźni i gościnni • Towarzyscy i serdeczni • Passegiata – wieczorne przechadzki – odświętnie ubrani (kobiety) • Głęboko przywiązani do ojczyzny

Polityka • Do połowy lat 90 XX wieku integralna część życia wyspiarzy • Przeważnie wierni jednej partii • Po 1995 – zmiana – młodzi przestali ślepo naśladować rodziców, zaczęli poświęcać polityce mniej uwagi • 2 partie: Narodowa i Pracy

Gozo-Ażurowe okno

Klimat wyspy Śródziemnomorski klimat Malty oznacza dla turystów gorące lato trwające od kwietnia do września. Opady występują w tym regionie tylko w okresie zimowym, kiedy temperatury oscylują koło 15ºC. Cała Malta to teren równinny. Brak gór, jezior i rzek powoduje, że ziemia na dużym obszarze jest jałowa, mimo to jednak Maltańczycy zbierają plon jeśli chodzi o warzywa i winorośl. Malta nie jest za bardzo zalesiona. Drzewa występujące na wyspie to m. in. : cytrusy, sosny i szarańczyny. Wybrzeża są wysokie i skaliste, a plaż na Malcie jak na lekarstwo.

Wykres klimatyczny temperatury opady

Klimat Malta ma około 600 mm opadów rocznie oraz 90 dni deszczowych rocznie przy opadach ≥ 0, 1 mm, 52 dni deszczowe rocznie przy opadach ≥ 1 mm. Opady wahają się średnio od 1 dnia w okresie czerwiec-sierpień do 10– 16 dni deszczowych w grudniu Malta cieszy się jedną z najbardziej optymalnych ilości światła dziennego w Europie. Dni w zimie nie są tak krótkie jak w północnej połowie Europy, średnia ilość dnia od wschodu do zachodu słońca w okresie od grudnia do lutego wynosi 10, 3 godziny (dla porównania Warszawa około 8 godzin)

Przyroda Na Malcie wskutek wycinki lasów już praktycznie spotkamy najbardziej powszechnych gatunków drzew, ich majestatyczne piękno możemy podziwiać jedynie w sztucznie utworzonych parkach i pięknie utrzymywanych ogrodach. Niezależnie od braku pierwotnej szaty roślinnej skład miejscowej flory jest bardzo bogaty. Ogółem na Malcie opisano ponad 1 000 gatunków roślin wyższych, wśród nich wiele cennych endemitów.

Przyroda Kaktus

Oleander

Bugenwilla Hibiscus

Lantana

oleander aloes

Przyprawy Liście laurowe Tymianek

Dziękujemy za uwagę Wykorzystano materiały: Wikipedia ……. .