Jak wspiera rozwj mowy dziecka Przygotowaa Anna Kuaj

Jak wspierać rozwój mowy dziecka? Przygotowała: Anna Kużaj - logopeda Prezentacja dla Rodziców, których Dzieci uczęszczają na zajęcia Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka na terenie SPS 24 w Płocku. Proszę, by jej nie kopiować i nie publikować w sieci - prezentacja jest własnością prywatną.

Rozwój mowy zależy od: • Czynników zewnętrznych (środowiskowych) – właściwy kontakt językowy, właściwy kontakt emocjonalny; • Czynników wewnętrznych (tkwiących w dziecku) – prawidłowy słuch, norma intelektualna, sprawność fizyczna ( w tym sprawność mięśni aparatu artykulacyjnego); • Harmonijnego rozwoju fizycznego, psychicznego i emocjonalnego dziecka; • Różnorodności doświadczeń: słuchowych, wzrokowych, czuciowych, ruchowych i smakowych;

Należy pamiętać, że proces produkcji mowy jest wspomagany przez cały mózg, który pracuje na pełnych obrotach. Sama czynność mówienia wymaga użycia przynajmniej stu mięśni, natomiast przy normalnym tempie mowy (tj. czternaście dźwięków na sekundę) potrzeba około 140 000 zdarzeń neuromięśniowych na sekundę. To świetnie obrazuje złożoność procesu mowy i pracy naszego mózgu.

Należy pamiętać, że: mowa każdego dziecka rozwija się w indywidualnym tempie. Jednak wszelkie wątpliwości warto skonsultować z logopedą. https: //verrash. wordpress. com/2018/07/04/rozwoj-mowy-dziecka-infografika/

ROZWÓJ MOWY DZIECKA – kolejność etapów KRZYK GŁUŻENIE (gruchanie) GAWORZENIE (pierwsze zabawy głosem) GAWORZENIE SAMONAŚLADOWCZE – powtarzanie identycznych sylab, np. mama, baba; dziecko może próbować pytać: To? (co oznacza: co to jest? ) ECHOLALIA (zmienne gaworzenie) – próby naśladowania mowy dorosłych, wypowiedzi to wielokrotnie powtórzone różne sylaby; rozumienie kilkunastu słów (np. imion, nazw zabawek, oraz zakazu „nie”) Wypowiedzi coraz bardziej przypominają swoim brzmienie wyrazy danego języka Etap jednego wyrazu, który zastępuje zdanie lub kilka zdań (np. da jako „daj”, połóż lalę, weź buty) Etap wypowiedzi dwuwyrazowych Pojawiają się: liczebniki; pytania; przeczenia; rozróżnianie zaimków ja/ty; użycie zaimka [się];

• Pierwszym zmysłem, jaki się rozwija, jest zmysł równowagi. On warunkuje rozwój pozostałych zmysłów. • Dla noworodka percepcja = ruch. • Ruch jest pierwszym językiem dziecka, a im lepiej opanuje swój pierwszy język, tym szybciej rozwinie inne narzędzia ekspresji, badania i rozwoju.

Stymulacja mechanizmu równowagi jest integralną częścią rozwoju płodu od momentu poczęcia. Dziecko odczuwa każdy ruch matki. Po urodzeniu odbiera świat poprzez większy zakres ruchów: od leżenia, kopania, przewracania się na bok, siedzenia do pełzania i raczkowania, chodzenia, biegania, skakania, huśtania, turlania i przewracania się. To poprzez ruch tworzą się dalsze połączenia nerwowe układu przedsionkowego z wyższymi ośrodkami w mózgu.

• Dopiero w wieku 7 – 8 lat narząd równowagi, móżdżek i ciało modzelowate są w pełni zmielinizowane. • W czasie pierwszych lat życia stymulacja przedsionkowa jest naturalnym elementem zabaw dziecka. • We wczesnych latach RUCH jest podstawowym słownictwem dziecka, a język opiera się na ciele.

Jeżeli ruch jest pierwszym „językiem” dziecka, to drugim jest odbieranie wrażeń zmysłowych. Tylko wtedy, kiedy ruch i czucie są ze sobą zintegrowane, mogą rozwinąć się bardziej zaawansowane umiejętności, takie jak mówienie, czytanie i pisanie. Kiedy dzieci turlają się, fikają, to pobierają swoją pierwszą lekcję na drodze do rozwijania swoich umiejętności poznawczych – także mowy.

Ważnym obszarem – który wpływa na kształtowanie się mowy – jest przebieg rozwoju ruchowego w zakresie dużej i małej motoryki. Motoryka duża – funkcje ruchowe; wszelkie ruchy, które angażują całe ciało lub jego większą część, np. : bieganie, skakanie, siadanie, gra w piłkę, rzucanie, jazda na rowerze, itp. Motoryka mała – precyzyjne ruchy rąk, np. : manipulowanie drobnymi przedmiotami, zbieranie drobnych elementów palcami, manipulowanie klockami, lepienie z plasteliny, odwracanie kartek w książce, otwieranie pudełek, zakręcanie butelek, pisanie, itp. W razie wątpliwości warto skonsultować dziecko z rehabilitantem dziecięcym

W rozwoju ruchowym dziecka jednym z najważniejszych aspektów w prawidłowym kształtowaniu się mowy czynnej, czyli artykulacji i rozwoju funkcji wzrokowych, jest „RACZKOWANIE” to pierwsze ruchy naprzemienne, na bazie których kształtuje się współpraca międzypółkulowa mająca duży pływ na prawidłowy rozwój sfery słuchowo-językowej. Zdolność rozumienia i tworzenia mowy zlokalizowana jest w lewej półkuli mózgu. Prawa kontroluje czynności zmysłów (m. in. przetwarza informacje wzrokowe) oraz narządów ruchu. Informacje opracowane przez każdą z półkul powinny być przekazywane i łączone ze sobą. Dlatego tak ważne są ćwiczenia integrujące funkcje obu półkul mózgowych – najskuteczniejsze jest wykonywanie ruchów naprzemiennych.

Podstawowe umiejętności komunikacyjne, które są bazą do słowa (słowa, które niesie znaczenie): Zachęcam, by pracować/bawić się z dzieckiem nad poniższymi umiejętnościami. kontakt wzrokowy koncentracja uwagi na rozmówcy, patrzenie w oczy rozmówcy reakcja na imię dziecko reaguje – odwróceniem głowy, fiksacją wzroku, werbalnie – na swoje imię – tylko imię (np. Ania!, a NIE: Ania, masz!) gest wskazywania palcem osób/przedmiotów/obrazków, jakby chciało zakomunikować Spójrz na to! wspólne pole uwagi dziecko + inna osoba + przedmiot/zdarzenie/zabawka naśladowanie m. in. : zachowań dorosłych, gestów społecznych (papa/całusek/brawo), zabaw, dźwięków, itp. . zabawa symboliczna zabawy „na niby”, „w udawanie” (np. : klocek udaje telefon, talerz udaje kierownicę, łóżko udaje statek, itp. )

O integracji sensorycznej w kontekście rozwoju mowy Wiedzę o świecie zyskujemy za pomocą zmysłów na drodze integracji sensorycznej. W każdej chwili do naszego mózgu dociera wiele elementów informacji sensorycznych, pochodzących z każdego miejsca w naszym ciele. Zmysły obejmują nie tylko dotyk, słuch, wzrok, smak i zapach, ale także zmysły układu przedsionkowego i propriocepcji, które odpowiadają za przeciwstawianie się sile grawitacji i odbiór wrażeń pochodzących z każdego rodzaju ruchu, wywołanych zmianą położenia ciała w przestrzeni, a szczególnie głowy. Sposób w jaki nasz układ nerwowy odbiera komunikaty ze wszystkich zmysłów i przekształca je w stosowne reakcje ruchowe i behawioralne, nazywamy przetwarzaniem sensorycznym. Zaburzenia przetwarzania sensorycznego (ang. Sensory Processing Disorder, SPD) wiążą się z brakiem zdolności do wykorzystania informacji uzyskiwanych za pomocą zmysłów w celu sprawnego funkcjonowania w życiu codziennym.

Zaburzenia przetwarzania sensorycznego mogą dotyczyć tylko jednego zmysłu, np. dotyku, wzroku lub układu przedsionkowego albo wielu zmysłów. Niektóre osoby cierpiące na zaburzenia przetwarzania sensorycznego mogą nadmiernie reagować na doznania, a wówczas ubieranie się, kontakt fizyczny, światło, dźwięk, pożywienie czy inne sygnały sensoryczne mogą być dla nich nie do zniesienia. Inni z kolei, mogą mieć obniżoną reaktywność i wykazywać niewielkie lub żadne reakcje na stymulację, a nawet ból, gorąco czy zimno. Dzieci, u których sensoryczne przetwarzanie komunikatów ze strony mięśni i stawów jest zaburzone, mogą wykazywać również zaburzenia umiejętności utrzymania właściwej postawy i ruchu. Są to tzw. „giętkie dzieci”, które niepokoją młodych rodziców i dzieci, które są nazywane „niezdarami” czy „ofermami” na placu zabaw. Inne dzieci mogą wykazywać stale nienasycony, nadmierny apetyt na bodźce.

Procesy integracji sensorycznej przebiegają w ośrodkowym układzie nerwowym na różnych poziomach. Wielozmysłowe informacje odbierane są na niższym poziomie OUN (w pniu mózgu, rdzeniu przedłużonym, tworze siatkowatym i móżdżku). Od właściwego funkcjonowania tych struktur zależy prawidłowy rozwój ośrodków korowych odpowiedzialnych głównie za funkcje wzrokowe, słuchowe i mowę. Ich działanie stanowi podstawę procesów rozwoju i uczenia się. Mowa czynna jest końcowym produktem integracji sensorycznej i kształtuje się na ostatnim poziomie. Dlatego ważne jest, by pamiętać, że właściwie zorganizowane oddziaływanie (właśnie terapia integracji sensorycznej) na niższy poziom, czyli pień mózgu, wpływa korzystnie na funkcje bezpośrednio związane z rozwojem mowy (np. pierwsze wokalizacje, funkcje słuchowe).

https: //www. logopediapraktyczna. pl/piramida-rozwoju-mowy/

Literatura: Odowska – Szlachcic B. , Metoda integracji sensorycznej we wspomaganiu rozwoju mowy u dzieci z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego, Harmonia, Gdańsk 2010. Red. K. Kaczorowska – Bray, S. Milewski, Wczesna profilaktyka logopedyczna, Harmonia Universalis 2016 Materiały własne. https: //www. wszpwn. com. pl/wydarzenie/percepcja-sluchowa-u-przedszkolakow-rozwoj-i-zaburzenia, 360. html https: //sensorykids. ie/pl/integracja-sensoryczna/ zdjęcia na stronie tytułowej: https: //zaradna-mama. pl/2014/mity-dotyczace-zaburzen-mowy-u-dziecka/ https: //cudownedziecko. pl/kiedy-i-jak-wspomagac-raczkowanie-u-niemowlat/ ruchome obrazki https: //www. gify. net/img-plac-zabaw-ruchomy-obrazek-0021 -158576. htm http: //www. e-gify. pl/ksiazki. php

Dziękuję za uwagę