Prawa czowieka prawa dziecka Czym s prawa czowieka

Prawa człowieka, prawa dziecka.

Czym są prawa człowieka? n Prawa człowieka to zespół podstawowych, niezbywalnych i uniwersalnych praw przysługujących człowiekowi bez względu na rasę, kolor skóry, płeć, język, religię, poglądy, pochodzenie narodowe lub społeczne, majątek, urodzenie, stan zdrowia i inne nieodłącznie związane z naturą człowieka.

Prawa osobiste prawa do: n n dobrego życia rzetelnego sądu decydowania o swoim życiu szczęścia

Prawa i wolności polityczne n n n n n prawo do obywatelstwa możliwość uczestniczenia w życiu publicznym czynne prawo wyborcze - możliwość uczestnictwa w wyborach bierne prawo wyborcze - możliwość kandydowania w wyborach wolność zrzeszania się prawo do uczestniczenia i organizowania pokojowych manifestacji prawo do składania wniosków, petycji, skarg dostęp do informacji o działaniach władz i osób publicznych równy dostęp do służby publicznej

Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne n n n prawo do: ochrony zdrowia nauki odpowiedniego i zadowalającego wynagrodzenia, zapewniającego jednostce i jej rodzinie egzystencję odpowiadającą godności ludzkiej pomocy socjalnej rozrywki (np. granie w piłkę nożną, pływanie) prawo do pracy prawo do własności prawo dziedziczenia prawo do wolności twórczości artystycznej prawo do badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników prawo do wolności korzystania z dóbr kultury i ich wytwarzania

Dokumenty n W Paryżu 10. XII. 1948 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło powszechną Deklarację Praw Człowieka — międzynarodowy katalog podstawowych i niezbywalnych praw i wolności, jako „wspólny standard do osiągnięcia przez wszystkie ludy i narody” natomiast dzień 10 grudnia został uznany za Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka.

n Prawa człowieka powinny być chronione przede wszystkim przez stosowane organy wewnętrzne każdego państwa. Jeśli tak się jednak nie dzieje, można dochodzić swych racji przed organami międzynarodowymi. Istnieją dwa systemy ochrony praw człowieka: uniwersalny i regionalny.

System uniwersalny - System uniwersalny ONZ obejmuje wszystkie państwa. Najważniejszymi dokumentami są: Karta Narodów Zjednoczonych, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Pakty Praw Człowieka.

Systemy regionalne odnoszą się tylko do ludności zamieszkującej dany obszar. Najlepiej rozwinięte i najsprawniej działające regionalne systemy instytucji ukształtowała Europa. Tworzą je Rada Europy, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, a także Unia Europejska.

Gwarancje ochrony praw i wolności człowieka w Polsce zapewniają powołane między innymi w tym celu instytucje państwowe, takie jak: sądy powszechne, Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Konstytucyjny, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacje pozarządowe.

Prawa dziecka to generalnie prawa człowieka, ograniczone prawami rodziców i brakiem zdolności do czynności prawnych osób niepełnoletnich. Prawo ustanawia granice władzy rodzicielskiej, ale nie kodyfikuje każdej sytuacji rodzice-dziecko. Norma konstytucyjna stanowi, że rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, ale powinni uwzględniać stopień dojrzałości dziecka.

Początek prawom dziecka w prawie międzynarodowym i prawom wewnętrznym państw dała Deklaracja Praw Dziecka ONZ z 1959 r. i dopiero 20 listopada 1989 r. Organizacja Narodów Zjednoczonych uchwaliła Konwencję Praw Dziecka. Polska, ratyfikowała tą Konwencję w kwietniu 1991 r. i zobowiązała się do zagwarantowania dzieciom praw zawartych w konwencji.

- Prawa dziecka zawarte w Konwencji obejmują: prawa cywilne, socjalne, kulturalne polityczne.

Prawa cywilne n n n n Prawo do życia i rozwoju, Prawo do posiadania stanu cywilnego, tzn. do rejestracji o urodzeniu i do posiadania imienia i nazwiska, Prawo do uzyskania obywatelstwa, Prawo dziecka do rodziny ( do wychowania przez rodziców naturalnych, a w razie rozłączenia z rodzicami do stałych kontaktów z nimi), Do wolności religijnej i przekonań, Do wolności wypowiedzi, wyrażania poglądów i ich poszanowania, winno być wysłuchane w postępowaniach administracyjnych i sądowych, we wszystkich sprawach, które go dotyczą, Wolność od przemocy fizycznej lub psychicznej, wyzysku, nadużyć seksualnych, wszelkiego okrucieństwa, wobec dziecka nie można orzekać kary śmierci, ani kary dożywotniego więzienia.

Socjalne prawa dziecka n n n Prawo do ochrony zdrowia, Prawo do odpowiedniego standardu życia, Prawo do odpoczynku, czasu wolnego, rozrywki i zabawy

Kulturalne prawa dziecka n n Prawo do nauki, Prawo do korzystania z dóbr kultury, Prawo do informacji Prawo do znajomości swoich praw

Prawa polityczne Starszym dzieciom Konwencja przyznaje dodatkowo pewne prawa polityczne, a mianowicie do stowarzyszenia się i zgromadzeń w celach pokojowych.

Rzecznik Praw Dziecka Rada Ministrów przyjęła w grudniu 1998 projekt ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka, opracowany przez Pełnomocnika d/s. Rodziny. Projekt ten stanowi realizację zobowiązania wynikającego z art. 72 ust. 4 Konstytucji RP z 2. IV. 1997 - do ustanowienia Rzecznika Praw Dziecka, jako instytucji zapewniającej ochronę praw dzieci na podstawie Konwencji o Prawach Dziecka.

Adresy organizacji społecznych udzielających pomocy dzieciom: n n n Komitet Ochrony Praw Dziecka, ul. Boleść 2, 00 -259 Warszawa tel. (0 -22) 831 24 29 Fundacja "Dzieci Niczyje", ul. Walecznych 59, 03 -926 Warszawa tel. (0 -22) 616 0268 Fundacja na rzecz Ochrony Dzieci przed Okrucieństwem, al. Więckowskiego 32, 90 - 728 Łódź tel. interwencyjny (0 -42) 33 12 64

Opr. Pedagog szkolny.