ODMIENNE CZCI MOWY Aneta Woniak CZCI MOWY ODMIENNE
- Slides: 12
ODMIENNE CZĘŚCI MOWY Aneta Woźniak
CZĘŚCI MOWY ODMIENNE - Czasownik - Rzeczownik - Przymiotnik - Liczebnik - Zaimek rzeczowny, przymiotny, liczebny NIEODMIENNE - Przysłówek - Przyimek -Spójnik - Wykrzyknik - Partykuła - Zaimek przysłowny
CZASOWNIK oznacza czynności lub stany. Odpowiada na pytania: co robi? (np. śpiewa, maluje, chodzi); co się z nim dzieje? (np. błyska się, dnieje, świta, spada). Odmienia się przez osoby, liczby, rodzaje, czasy, tryby i strony. Tworzy w zdaniu orzeczenie.
ØBEZOKOLICZNIK to podstawowa, nieosobowa forma czasownika, która nie mówi o tym ani kto ani kiedy wykonuje czynność. Charakterystyczne końcówki: „-ć”, „-c” (np. stać, biec). Odmiana czasownika przez osoby, liczby, czasy, tryby i strony to koniugacja.
RZECZOWNIK oznacza: - przedmioty (stół, szafa, książka), - osoby (Antek, mama, pisarz), - zwierzęta (pies, Azor, mucha), - rośliny (topola, drzewo, kwiat), - pojęcia (dobro, zło, piękno), - czynności (pisanie, czytanie), - cechy (młodość, głębokość).
Odpowiada na pytanie: kto? co? Rzeczownik odmienia się przez przypadki i liczby i MA rodzaj. Odmiana rzeczownika przez przypadki to deklinacja.
PRZYMIOTNIK oznacza cechy i właściwości rzeczowników, np. mały domek, jasny kolor, wysokie drzewo, dobry zawodnik, ciężki kamień. Odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie? który? która? które? czyja? czyje? Odmienia się przez przypadki, liczby i rodzaje. Ulega stopniowaniu.
LICZEBNIK jest częścią mowy oznaczającą liczbę lub kolejność. Odpowiada na pytania: ile? który z kolei? Wyróżniamy następujące rodzaje liczebników:
- główne: jeden, trzy, tysiąc, sto; - porządkowe: pierwszy, trzeci, tysięczny, setny; - ułamkowe: pół, półtora, dwie trzecie, jedna piąta; - zbiorowe: dwoje, troje, czworo, ośmioro; - nieokreślone: kilka, kilkanaście, kilkaset, niewiele;
ZAIMEK jest częścią mowy zastępującą rzeczownik (np. ja), przymiotnik (np. mój), liczebnik (np. tyle), przysłówek (np. tam). Odpowiada na pytania tych części mowy, które zastępuje. Odmienia się przez przypadki, liczby i rodzaje.
ZAIMKI RZECZOWNE odp. na pytania: kto? co? np. ja, ty, my, oni, ktoś, coś, nic PRZYMIOTNE odp. na pytania przymiotnika; np. twój, nasz, wasz, tamten, ci, te, który, inny LICZEBNE odp. na pyt. ile? który z kolei? np. ile, tyle PRZYSŁOWNE odp. na pyt. jak? gdzie? kiedy? np. tu, gdzieś, tu, wtedy, tak, dokąd NIEODMIENNE
DZIĘKUJĘ! Bibliografia: Gramatyka na bardzo dobry Wikipedia