HUKUKUN DALLARI Do Dr Mustafa EKER CEZA HUKUKU

HUKUKUN DALLARI Doç. Dr. Mustafa ÇEKER

CEZA HUKUKU Suç oluşturan fiil ve davranışların neler olduğunu, bu fiilleri işleyenlere ne gibi müeyyideler uygulanacağını gösteren hukuk kurallarının tümüdür. l Ceza hukukunun ana kaynağı 26. 09. 2004 tarihli 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’dur. l Ceza Hukukumuzun iki temel ilkesi vardır: l l Kanunsuz suç ve ceza olmaz l Hukuku bilmemek mazeret sayılmaz

YARGILAMA HUKUKU Yargı yetkisini kullanan organların (mahkemelerin) adalet dağıtırken takip edecekleri yöntemleri gösteren hukuk dalıdır. l Yargılama Hukuku iki bölüme ayrılır: l l Medeni Usul Hukuku l Ceza Usul Hukuku

MEDENİ USUL HUKUKU Özel hukuk alanında ortaya çıkan anlaşmazlıkların bir sonuca bağlanmasında mahkemeleri takip edecekleri usulleri belirleyen hukuk kurallarından oluşur. l Bu hukuk dalının ana kaynağını 1927 yılında kabul edilmiş olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (HUMK) oluşturur. l

CEZA USUL HUKUKU l l Kanunların suç saydığı fiilleri işleyenlerin takip edilmesi, yargılanması ve cezalandırılmasında uyulması gereken usulleri gösteren hukuk dalıdır. Bu hukukun kaynağını 04. 12. 2004 tarihli 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu oluşturur. Ceza usul hukukunda kamu davasını SAVCI açar. Savcının görevi, suçu veya suçluyu ortaya çıkarmak ve kamu davası açıp bunu sonuna kadar takip ederek suçlunun cezalandırılmasını sağlamaktadır. Suç işlendiğinden ötürü hakkında kovuşturma yapılan kimseye mahkumiyet kararından önce SANIK, karardan sonra ise HÜKÜMLÜ (MAHKUM) adı verilir.

TÜRK YARGI SİSTEMİ l ADLİ YARGI l l l l l Sulh (Hukuk ve Ceza) Mahkemeleri Asliye (Hukuk ve Ceza) Mahkemeleri Yargıtay İş Mahkemeleri Kadastro Mahkemeleri Tüketici Mahkemeleri Aile Mahkemeleri Çocuk Mahkemeleri ANAYASA YARGISI l Anayasa Mahkemesi l İDARİ YARGI l l l İdare Mahkemeleri Vergi Mahkemeleri Bölge İdare Mahkemeleri Danıştay Sayıştay ASKERİ YARGI l l l Askeri Mahkemeler Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Askeri Yargıtay

İCRA İFLAS HUKUKU l l İCRA HUKUKU: Mahkeme kararlarının ve para alacaklarının cebren icrasıyla uğraşan dairelerin çalışma usulünü inceler. İcra işlerini mahkeme değil, İCRA DAİRESİ yerine getirir. İcra ve iflas memurlarının işlemlerine yönelik itirazlar ise İCRA MAHKEMELERİ tarafından incelenir. Bir mahkeme hükmüne (ilama) dayanan takibe İLAMLI TAKİP, mahkeme hükmüne dayanmayan takibe İLAMSIZ TAKİP denir.

İFLAS HUKUKU l l İflasa tabi kişiler hakkındaki özel takip usulünü inceleyen hukuk dalıdır. İFLASA TABİ KİŞİLER: l l Tacirler Banka yönetim kurulu üyeleri Kollektif şirket ortakları İflas eden kişiye mahkeme kararından sonra MÜFLİS adı verilirken, bu kişinin haczi mümkün olan tüm mal varlığı İFLAS MASASI’nı oluşturur.

VERGİ HUKUKU Devlet ile şahıslar arasındaki vergi ilişkisinden doğan hak ve ödevleri, verginin tahakkuku, toplanması ve vergi yargısını düzenleyen hukuk dalıdır. l Vergi Hukukunun 3 temel ilkesi vardır: l l VERGİDE GENELLİK İLKESİ l VERGİDE ADALET İLKESİ l VERGİDE KANUNİLİK ESASI

VERGİ TÜRLERİ GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER (GV, KV) l SERVET ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER (Emlak V. , Taşıt Alım V. Motorlu taşıt V. ) l GİDER ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER (KDV, BSMV) l

İŞ HUKUKU l l l İşçi-işveren ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarını inceleyen hukuk dalıdır. 4857 sayılı İŞ KANUNU ise 22. 05. 2003 tarihlidir. 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ile 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu 1983 yılında yürürlüğe girmiştir. UNSURLARI: l l HİZMET SÖZLEŞMESİ (İşçi-İşveren) SENDİKALAR TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ GREV VE LOKAVT

ÖZEL HUKUK DALLARI Medeni Hukuk l Ticaret Hukuku l Milletlerarası Özel Hukuk l

MEDENİ HUKUK l l 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 2002 yılında yürürlüğe girmiştir. Kaynağını İsviçre Medeni Kanunundan çevrilerek alınmış olan 1926 tarihli Medeni Kanun oluşturur. Borçlar Hukuku kısmı ise 818 sayılı Borçlar Kanununda (1926 tarihli) düzenlenmiştir. Medeni Hukuk 5 bölümden ibarettir: l l l Kişiler Hukuku Aile Hukuku Borçlar Hukuku Eşya Hukuku Miras Hukuku

TİCARET HUKUKU l l l Kişiler arasındaki ticari ilişkileri düzenler. 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu 1957 yılında yürürlüğe girmiştir. Kaynağını Alman ve İsviçre Kanunları oluşturur. Ticaret Hukuku 5 bölümden ibarettir: l l l Ticari İşletme Hukuku Şirketler Hukuku Kıymetli Evrak Hukuku Deniz Ticareti Hukuku Sigorta Hukuku

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK Farklı ülke vatandaşları arasındaki ilişkileri düzenler. l Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Kanunu 1983 yılında yürürlüğe girmiştir. l Milletlerarası Özel Hukuk 3 bölümden oluşmaktadır: l l Vatandaşlık Hukuku l Yabancılar Hukuku l Kanunlar İhtilafı Hukuku