HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI HUKUKUN DALLARI I HUKUKUN DALLARI

HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI HUKUKUN DALLARI I

HUKUKUN DALLARI I • Kapsamları ve düzenledikleri konular itibariyle birbiriyle ilişkiler alanların sınıflandırılması, pek çok bilim ve uğraş alanında yapılan bir faaliyettir. Bu sınıflandırmalar sadece alanların sistematize edilmesi açısından değil, konunun pratiği açısından da önem taşırlar. • Hukuk dallarının oluşumu da, gerek teknik gerekse de sosyal meselelerin gelişimi ile uyumlu yürümüş ve böylelikle Roma hukukundan bu yana uygulanagelen kamu hukuku – özel hukuk ayrımı oluşmuştur.

HUKUKUN DALLARI I • Özel hukuku kamu hukuku ayrımından önem taşıyan husus, bir hukuk dalının hangisine dahil edilmesi gerektiğinin tespit edilmesinde kullanılacak ayırıcı noktalardır. • Klasik yaklaşıma göre, kamu hukuku devlet ile birey arasındaki ilişkileri ya da devlet ile devlet arasındaki ilişkileri ya da devletin kendi iç ilişkilerini kapsar. • Özel hukuk ise be yaklaşıma göre devletin değil, bireyin başka bireylerle arasındaki ilişkileri inceler.

HUKUKUN DALLARI I • Özel hukuk dalları şunlardır: • Medeni hukuk • Ticaret hukuk • Milletlerarası özel hukuk

HUKUKUN DALLARI I • Medeni hukuk, özel hukukun en geniş alanıdır. Bütün özel hukukta kullanılan temel Medeni kanundaki kavramlar ile Borçlar kanunundaki kavramlar, bütün özel hukuk ilişkilerine temel oluştururlar. • Medeni hukuk da kendi alt dallarına ayrılmıştır: kişiler hukuku, aile hukuku, eşya hukuku, miras hukuku, borçlar hukuku.

HUKUKUN DALLARI I • Kişiler hukuku • Gerçek ve tüzel kişilerin incelendiği hukuk dalıdır. Kişiliğin başlangıcı, sona ermesi ve kişiliğin kapsamının belirlenmesi bu hukuk dalının ana kapsamıdır. Tüzel kişiler kısmında da genel hükümlerin yanında dernekler ve vakıflar düzenlenmiştir. • Kişiler hukuk, TMK’nın 1. kitabıdır ve TMK m. 8 -118 arasında düzenlenmiştir.

HUKUKUN DALLARI I • Kişilik doğumla başlar ve sona erer. • Her kişinin hak ehliyeti vardır ve kişilerin haklara ve borçlara sahip olma ehliyetine hak ehliyeti denilir. • Fiil ehliyeti ise, kişinin kendi fiilleriyle haklara sahip olabilmesi ve borç altına girebilmeleri ehliyetidir. Hukuki işlem ehliyeti olarak da değerlendirilebilir. Tam fiil ehliyetine sahip olabilmek için ayırt etme gücüne sahip olmak, ergin olmak ve kısıtlı olmamak gerekir.

HUKUKUN DALLARI I • Hısımlık, kişiler hukukunun bir diğer konusudur. • Doğal ya da belirli ilişkiler sonucunda, kişi ile belirli akrabaları arasında kurulan ve hukuki sonuçlar doğuran bağa hısımlık denilir. • Yerleşim yeri de medeni hukukta kişiler hukukunun konusuna giren bir diğer konudur. Yerleşim yeri, bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir. Üç ilkeye tabidir: • Yerleşim yerinin tekliği ilkesi, yerleşim yerinin zorunluluğu ilkesi, yerleşim yerinin sürekliliği ilkesi

HUKUKUN DALLARI I • Kişiliğin korunması da kişiler hukukunda düzenlenmiştir. Kişilik hakkı ihlal edilen kişinin, gerek müdahalenin önlenmesi ya da sonlandırılması şekillerinde ya da uğradığı zararın tazmini şeklinde çeşitli taleplerde bulunmak imkanı vardır. • Tüzel kişiler ise, kişi ya da mal topluluğu şeklinde ortaya çıkan, organları bulunan hukuki yapıları ifade eder. Tüzel kişilerin neler olduğu kanunda sınırlı sayıda düzenlenmiştir. Tüzel kişilerin organları onların hak sahibi olmaları ve borç altına girmeleri için hukuki işlemler yaparlar. Tüzel kişiler kamu hukuku tüzel kişileri ve özel hukuk tüzel kişileri olmak üzere ikiye ayrılırlar.