HASDOAN SRC KURSU MOTOR VE ARA TEKN DERS

HASDOĞAN SÜRÜCÜ KURSU MOTOR VE ARAÇ TEKNİĞİ DERSİ

ARAÇTA GENEL OLARAK BULUNAN KISIMLAR VE SİSTEMLER q Motorun Tanımı q Motorların Sınıflandırılması q Motorun Parçaları q Motorun Dışındaki Sistemler q Güç Aktarma Organları q Araç Üzerindeki Diğer Sistemler q Aracın Bakımı q Araç Kullanmaya Hazırlık q Ölçme ve Değerlendirme

ARAÇTA GENEL OLARAK BULUNAN KISIMLAR VE SISTEMLER 1. KAROSERİ: Mekanizmayı oluşturan motor, tekerlek, şasi gibi bölümlerin dışında kalan görünen dış bölümdür. 2. ŞASİ: Motor, güç aktarma organları ve diğer sistemleri üzerinde taşıyan kısımdır. 3. DÖŞEME: Aracın tavanını koltuklarını oluşturan kısımlardır. 4. MOTOR: Aracın hareketi için güç elde edilen makinedir. 5. GÜÇ AKTARMA ORGANLARI: Motorun gücünü çekici tekerleklere aktaran

6. FREN SİSTEMİ: Aracın hızını azaltan veya fren pedalına basma durumuna göre aracı durduran sistemdir. 7. ÖN DÜZEN(DİREKSİYON)SİSTEMİ: Aracı istenilen yöne sevkini sağlayan sistemdir. 8. SÜSPANSİYON DONANIMI: Seyir halindeki araçta, yoldan gelen titreşim ve darbeleri üzerine alan donanımdır. 9. AYDINLATMA VE GÖSTERGE SİSTEMLERİ: Aracın gece veya gündüz rahat hareket etmesini sağlayan, araçla ilgili

MOTORUN TANIMI q Yakıttan elde edilen ısı enerjisini, mekanik(hareket) enerjisine çeviren makinelere MOTOR denir.

MOTORLARIN SINIFLANDIRILMASI q YAKIT TİPİNE GÖRE MOTORLAR q Benzinli Motorlar q LPG Motorlar ve q Dizel Motorlar q Hibrit(karma) q Elektrikli Motorlar

MOTORUN YAPISAL ÖZELLİĞİNE GÖRE q Sıralı İ tipi q Bir açı ile birleştirilmiş V tipi q Boksör q Yıldız tipi

YANMA YERLERİNE GÖRE 2 AYRILIR q İçten yanmalı motorlar q Dıştan yanmalı motorlar

SİLİNDİR SAYILARINA GÖRE 2 AYRILIR q Tek silindirli motorlar q Çok silindirli motorlar

SOĞUTMA SISTEMLERINE GÖRE 2 AYRILIR q Su soğutmalı motorlar q Hava soğutmalı motorlar

ZAMANLARINA GÖRE 2 AYRILIR q 2 Zamanlı motorlar q 4 Zamanlı motorlar

ZAMANLARIN OLUŞUMU

MOTORUN PARÇALARI q q q q q Silindir bloğu Silindir kapağı Karter Supap kapağı Karbüratör Hava filtresi Manifoldlar(emme-egsoz) Yağ filtresi Krank mili

q Piston(biyel)kolu q Yağ pompası q Kam(eksantrik)mili q Enjektör q Yakıt pompası(benzin otomatiği) q Distribütör q Marş motoru

Buji q Konjektör(regülatör) q Enjektör pompası q Supaplar(emme-egsoz) q Besleme pompası Motor üzerinde yapılan tek ayar SUPAP ayarıdır.

MOTORUN DIŞINDAKİ ÇALIŞMA SİSTEMLERİ q Marş sistemi q Ateşleme sistemi q Yakıt sistemi q Yağlama sistemi q Soğutma sistemi q Şarj sistemi q Aydınlatma ve ikaz sistemleri q Gösterge sistemleri

MARŞ SİSTEMİ q Görevi: Motora ilk hareketi veren sistemdir. q Parçaları: Akü, kontak anahtarı, marş motoru, volan dişlisi.

ATEŞLEME SİSTEMİ q Görevi: Benzinli motorlarda, yanma odasına sıkıştırılmış olan hava yakıt karışımının buji ile ateşlenmesini sağlayan sistemdir. q Parçaları: Akümülatör, kontak anahtarı, endüksiyon bobini, distribütör, platin, kondansatör, tevzi makarası, buji ve buji kablolarından oluşur. q Ateşleme sisteminde 3 ayar yapılır; Platin ayarı, avans ayarı ve buji ayarları.

YAKIT SİSTEMİ q BENZİNLİ MOTORLARDA YAKIT SİSTEMİ q Görevi: Motor için gerekli benzin hava karışımını silindirlere gönderir. q Parçaları: Yakıt deposu, yakıt pompası(yakıt otomatiği), yakıt filtresi, karbüratör, emme manifoldu, yakıt göstergesi Karbüratörde 3 devre bulunur. Rölanti, jikle, kapış devreleridir.

DİZEL MOTORLARIN YAKIT SİSTEMİ q Sıkıştırılan kızgın hava üzerine enjektörden yakıt püskürtülmesiyle çalışan motorlara denir. Yakıtı motorindir. q Parçaları: Yakıtdeposu, besleme(yakıt)pomp ası, yakıt filtresi, yakıt enjeksiyon(mazot)pompası, enjektör, hava filtresi, yakıt göstergesi, ısıtma(kızdırma)bujileri

YAĞLAMA SİSTEMİ q Görevi: Motor içerisindeki hareketli parçalar arasında dolaşarak sürtünmeyi aşınmayı önlemek. 3 ana görevi vardır; q Sürtünmeyi azaltarak aşınmayı önlemek. q Motorun soğumasına yardımcı olmak. q Aşınmadan dolayı oluşan pislikleri temizlemek.

Parçaları: q Karter, yağ pompası, yağ filtresi, motor yağı, yağ seviye kontrol çubuğu, yağ müşürü, yağ göstergesi.

SOĞUTMA SİSTEMİ q Görevi: Yanma sonucu açığa çıkan ısının motor parçalarına zarar vermeyecek değere düşürülmesini sağlamaktır. q Parçaları: Radyatör, vantilatör, devir daim(su)pompası, termostat, hararet(ısı)göstericisi, hararet(ısı)müşiri, fan motorudur.

ŞARJ SİSTEMİ q Görevi: Motor çalışmaya başladığı andan itibaren aracın elektrik ihtiyacını karşılar ve aküyü şarj eder. q Parçaları: Alternatör(şarj dinamosu), konjektör(regülatör), vantilatör kayışı, şarj lambası.

AYDINLATMA ve İKAZ SİSTEMLERİ q Görevi: Görüşün hiç olmadığı veya kısıtlı olduğu yer ve zamanlarda ortamı aydınlatmaya yarayan sistemledir. q Parçaları: Farlar, park lambaları, plaka lambaları, iç lambalar, bagaj lambası vb.

İKAZ SİSTEMLERİ q Görevi: Aracınızla seyir halindeyken diğer araçları sesli veya görsel uyarmaktır. q Parçaları: Sinyal lambaları, fren lambaları, geri vites lambaları, korna vb.

GÖSTERGE SISTEMLERI q Görevi: Sürücüye durum bildirmektir. Parçaları: Hız(km)göstergesi, motor devir, yakıt, hararet, yağ, şarj, el freni vb…

Yağlama Sistemi Aktif

Akü Şarjı Aktif

Hararet Sistemi Aktif

Yakıt Sistemi Aktif

Isıtma Sistemi Aktif

GÜÇ AKTARMA ORGANLARI q Görevi: Motordan alınan gücün, çekici tekerleklere aktarılmasını sağlayan sistemdir. Parçaları: Debriyaj(kavrama), vites kutusu(şanzıman), şaft, diferansiyel, aks ve tekerlekler.

ARAÇ ÜZERİNDEKİ DİĞER SİSTEMLER q Fren Sistemleri Ön Düzen Sistemleri Süspansiyon Sistemleri

FREN SİSTEMLERİ q Görevi: Hareket halindeki aracı yavaşlatmak veya durdurmak, duran aracı sabitlemektir. Araç üzerinde 3 tip fren bulunur. Ayak freni El freni ve Motor freni(kompresyon)

Ayak freni 3 tiptir: 1. Hidrolik fren 2. Havalı fren 3. Karma fren

Fren sisteminin bazı parçaları şunlardır: 1. Fren pedalı 2. Merkez pompası 3. Fren boruları 4. Tekerlek silindirleri 5. Fren diski 6. Fren balatası 7. Kampanalar 8. Fren Ayar Sistemleri

ABS FREN SİSTEMİ q Frenleme sırasında direksiyon hakimiyetini bozmaması ve fren mesafesini kısaltmasıdır.

ÖN DÜZEN SİSTEMİ q Görevi: Aracın istenilen yöne sevk edilmesini sağlar. q Parçaları: Direksiyon simidi, direksiyon mili, rot, eğri rot, kısa rot, rot başı bu sistemin bazı önemli parçalarıdır.

SÜSPANSİYON SİSTEMİ q Görevi: Dışarıdan gelecek darbeleri yolcu ve sürücüye yansıtmadan sönümlemektir. q Parçaları: Amortisör, yaylar(helezon yay), makaslar vb.