FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE Strategi for tap

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE Strategi for tap av lam på utmarksbeite i Sogn og Fjordane Fagsamling for saueprodusentar Skei 14. januar 2011

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE Beitefylket Sogn og Fjordane • Store beiteressursar • Ca 190 000 sau og lam slept på beite • Ca 94 % med i organisert beitebruk • Rovviltregion 1. Beitedyra først. Skal ikkje ha bestand av store rovdyr Foto: Ole B. Årdal

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE Utvikling i lammetap, tal frå organisert beitebruk

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE Tapstal Stor variasjon i tapstala mellom : • Kommunar, beitelag og enkeltbrukarar • Årsakene til tapa er mange og samansette • Noko må gjerast! Viktig å få redusert beitetapa utifrå: • Dyrevelferd/etikk • Omdømme for næringa • Økonomien i husdyrhaldet • Vilje og moglegheit til å halde fram som sauebonde Foto: Ole B. Årdal

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE Framtidsretta beitebruk Avdelingsprosjekt hjå FMLA 2010 Bakgrunn • 7 % av lamma, tilsvarande ca 8 000 dyr forsvinn på utmarksbeite kvart år Mål • Finne tapsårsaker og redusere tap av dyr på utmarksbeite o Lage oversikt over aktuelle tapsårsaker o Ekstra oppfølging av beitelag med høge tap o Etablere ei gruppe som skal lage ein fleirårig strategi for å redusere beitetapa Arbeidsgruppe • Representantar frå Bondelaget, Bonde- og småbrukarlaget, Sau og geit og Fylkesmannen Utprøving av radiobjøller • 225 bjøller i 3 beiteområde

8, 2 8 6 7, 7 7, 6 7, 3 7, 2 7, 0 6, 8 6, 2 5, 8 5, 5 5, 4 5, 2 k 8, 4 Vi o øy ra og ang e Fj or r da G ne lo pp en St ry n G au la So r lu n So d gn da l Fø rd e Jø ls te N au r st da l Å rd al Lu st e Læ r rd al A ur la nd 8, 4 Fl 8, 8 H 10, 0 gn B 10 So ll vo d Ei nd re al m an ge H r yl le s B al tad es tr an d G ul en ni or H sk 18, 3 A lje 12 Se gs øy er al er 18 Vå Fj ng ik a Le 20 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE Lammetap i prosent pr kommune i 2009 17, 2 16 14, 3 14 11, 6 10, 9 9, 5 4, 6 4 4, 0 2 0

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE ”Strategien” • Viser ei oversikt over tapstal og tapsårsaker for lam på utmarksbeite (tal frå organisert beitebruk) • Planen er delt inn i : Tapsårsak - Utfordring -Tiltak • Mål: under 5 % tap av lam på utmarksbeite innan 2015 • Planen er tenkt revidert kvart 3. år

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE

lje er 6, 0 k 8, 0 Vi ul Vå en gs øy H Ei or d ni nd As al kv ol l F Br em lora an ge G r au Le l ik ar a Ba ng le er st So ra nd gn S og ol Fj und or da ne St H ryn yl le H sta øy d an G ger lo pp en Fø N rde au st da l År da Lu l st e Jø r ls So ter gn d Au al rla n Læ d rd al G Se al Fj FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE Lammetap 2009 og 2010 20, 0 18, 0 16, 0 14, 0 12, 0 10, 0 2009 2010 4, 0 2, 0 0, 0

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE Tapsårsaker

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE Rovvilterstatning

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE Jerveskade

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE Tapsårsaker med utfordringar og tiltak • Sjukdom og snyltarar • For små/svake lam • Gamalnorsk sau/ utegangardrift • Gjerdehald • Rovdyr • Tilsyn • Feilkjelder i talgrunnlaget • Manglande kunnskap • Andre årsaker Foto: Ole B. Årdal

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE Oppfølging • Arbeidsgruppa skal kvar haust gå gjennom årsmeldingane frå beitelaga og prioritere tapsførebyggjande tiltak for det komande året • Møte med andre aktørar kvart år for å samordne innsatsen i året som kjem. Fylkesmannen som pådrivar og koordinator. • Kunnskap er viktig!

FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE Planar for 2011 • Møte med Mattilsynet • Regionmøte med alle beitelaga • Oppfølging av 2 beitelag • Utprøving av radiobjøller • Seminar Foto: Ole B. Årdal