Controlling Dr Grzegorz Jokiel Controlling to control System

Controlling Dr Grzegorz Jokiel

Controlling (to control) System sterowania przedsiębiorstwem zorientowanym na wynik, łączy w sobie zadania planowania – poprzez ustalenie celów przedsiębiorstwa, kontroli – porównaniem stanu faktycznego z zamierzeniami i kierowania przeprowadzanie działań korygujących

Controlling a kontrola Kontrola Ex post Koncentracja na Przeszłości Controlling Ex ante antycypacja przyszłości

Miejsce controllingu

Geneza controllingu Koncepcja controllingu powstała na bazie rachunkowości, która stała się instrumentem zorientowanym na przyszłość (tzw. rachunkowość zarządcza) controlling operacyjny Następnie przejęła inne obszary zarządzania – controlling strategiczny controlling personalny, logistyki, procesów itd.

Rodzaje controllingu

Rodzaje controllingu

Controlling strategiczny Nawigacja (nieustannie obserwuje kurs przedsiębiorstwa i sprawdza jego zgodność z założonymi celami) Wspomaga wyznaczanie i przestrzeganie celów przedsiębiorstwa Umożliwia szybkie reagowanie na zmiany w otoczeniu oraz, co więcej ICH ANTYCYPACJĘ Radar controllingowy – słabe sygnały SWOT Przekucie zagrożeń na szanse

Controling operacyjny Wyznaczanie faktycznych miejsc powstawania kosztów w firmie - centra kosztów (wyodrębniony wydział, klient, produkt) Podział kosztów na stałe i zmienne Permanentna analiza kosztów Wydzielenie w firmie centrów zysków (mających możliwość oddzielnego rozliczania przychodów ze sprzedaży i związanych z nimi kosztów) Zarządzanie płynnością i efektywnością Sprzężenie zwrotne

Rachunkowość kosztów Problemy alokacji kosztów pośrednich na produkty KCP j = KBZ j + KPA j gdzie: KCP j - Koszt całkowity produktu (jedn. ) KBZ j - Koszt bezpośredni - zmienny (jedn. ) KPA j - Narzut kosztów pośrednich (jedn. ) Cenotwórstwo: CENA Produktu j = KBP j + Narzut Zysku

ABCosting - Activity Based Costing Rachunek kosztów działań Odpowiedź na problemy klasycznej rachunkowości kosztów wykorzystującej do alokacji tych kosztów klucze rozrzutu Alokacja jest tu oparta na działaniach, które stanowią reprezentatywne cost drivery (nośniki kosztów) 1987 r. Robert Kaplan, Richard Cooper i Johnson z Uniwersytetu Harvarda

TA Throughput Accounting Rachunkowość przerobowa Krytyka alokacji kosztów pośrednich Elijjahu M. Goldratt Alokacja generuje błędy, w oparciu o te błędne informacje menedżerowie podejmują złe decyzje a to przejawia się niskimi zyskami/ stratą Finanse do góry nogami. Zdroworozsądkowa rewolucja w rachunkowości Thomas Corbett

Podstawowe miary TA � PRZERÓB (T - Throughput) – tempo w jakim system generuje pieniądze przez sprzedaż � INWENTARZ / INWESTYCJE (I - Inventory / Investment) – wszystkie pieniądze wydane przez system na zakup tego, co zamierza sprzedać � NAKŁADY OPERACYJNE (OE – Operating Expenses) – wszystkie pieniądze wydawane przez system na zamianę INWESTYCJI w PRZERÓB

Ad 1 - PRZERÓB (T - Throughput) Przerób na jednostkę produktu Tu = Pu – TVCu Pu – cena jednostkowa TVCu – (totally variable costs) – koszty całkowicie zmienne (materiały, prowizje, odpady, opakowania, transport ) Całkowity przerób na produkt w danym okresie TTp = Tu x q q (quantity) ilość produktu p sprzedawana w danym okresie Całkowity przerób firmy w danym okresie ∑TTp

Ad 2 - INWENTARZ / INWESTYCJE (I Inventory / Investment) Wartość jaka reprezentują: � Zapasy materiałów i surowców � Prace w toku (w wartości zużytych materiałów TVC) � Wyroby gotowe w zapasie (w wartości zużytych materiałów TVC) � Pozostałe zasoby (maszyny, budynki itp. ) [wartość rynkowa czy historyczna nie jest istotna – gdyż do oceny decyzji liczą się tylko przyrosty ROI]

Ad 3 - NAKŁADY OPERACYJNE (OE – Operating Expenses) EO 1 2 3 4 5 6 7 8 Pozycje Płace Energia Amortyzacja Czynsz Odsetki Usługi Promocja Inne RAZEM zł 68 523, 03 2 345, 75 7851, 32 8 935, 67 2 978, 73 4766, 68 6 464, 26 10 469, 56 112 335, 00

Różnice między TA a Rachunkowością kosztową TA Rachunkowość zarządcza Zysk netto NP = T – OE NP = P - Kup ROI = (T – OE) / I ROI = NP / NI Oznaczenia T – całkowity przerób firmy w okresie ∑TTp NI - Nakłady inwestycyjne (Kapitał zaangażowany) OE – całkowite nakłady operacyjne P – Przychody I – całkowite inwestycje Kup – Koszty uzyskania przychodów

Priorytet miar świata przerobu � Przerób zwiększać � Inwestycje � OE kontrolować – nakłady operacyjne kontrolować I i OE to tylko skutki uboczne – warunki konieczne do generowania Przerobu

Trzy rodzaje mocy wytwórczej � Moc produkcyjna – moc przerobowa, którą firma będzie wykorzystywać do przetwarzania swoich wyrobów � Moc ochronna – dodatkowa moc przerobowa niezbędna na zasobach niebędących CCR, aby zapobiec zakłóceniu procesu produkcji i zatrzymaniu CCR � Moc nadmiarowa – różnica między dostępna mocą przerobową a zsumowana mocą produkcyjna i ochronną