ARXITEKTURA QURILISH INSTITUTI MUHANDISLIK QURILISH INFRASTURUKTURASI FAKULTETI Qurulish

. ARXITEKTURA QURILISH INSTITUTI. “MUHANDISLIK QURILISH INFRASTURUKTURASI” FAKUL’TETI. “Qurulish materiallari buyumlari va texnologiyasini ishlab chiqarish. ” KAFEDRASINING 4 -10 “QURILISH MATERIALLARI VA BUYUMLARI” KASB TA’LIMI YO’NALISHI TALABALARI Haydarov. M. Po’latov. D “ Oldindan zo’riqtirilgan temir beton konstruksiyalar texnologiyasi ” fanidan. prezentasiyasi.

Mavzu: Oldindan zo’riqtirilgan temir betoni tayyorlanish usullari.

Reja: 1. Ko’priklarning oldindan zo’riqtirilgan temirbeton konstruksiyalari. 2. Oldindan zo’riqish hosil qilishning usullari. 3. Armaturani taranglash usullari. 3

Betonda yoriq paydo bo’lishining oldini olish uchun uni cho’zilgan armatura yordamida siqiladi. Тayyorlash jarayonida sun’iy ravishda (oldindan) betonda siqilish va armaturada cho’zilish kuchlanishlari uyg’otilgan temirbeton konstruksiyalari oldindan zo’riqitirilgan konstruksiyalar deb ataladi.

Oldindan zo’riqtirilgan konstruksiyalarning afzalligi. 1. Yaroqbopligi. 2. Bikrligi yuqori darajada.

Oldindan zo’riqtirilgan konstruksiyalarda V 20 – V 60 sinfli beton va o’ta mustahkam armatura ishlatiladi. Oldindan zo’riqitirilgan konstruksiyalarni tayyorlash uchun ko’p mehnat sarflanadi, maxsus uskunalar hamda yuqori malakali ishchilar talab etiladi; bular uning kamchiligi hisoblanadi.

Oldindan zo’riqtirilgan temirbetondan foydalanish. -Minoralar. -Egiluvchi elementlar. -Quvurlar. -Rezervuarlar.

Oldindan zo’riqtirilgan temirbeton qonstruksiyalarni tayyorlashning asosiy usullari: a – armaturani tirgaklarga tirab taranglash; b – armaturani betonga qadab taranglash; I – armaturani taranglash va elementni betonlash; II, IV – tayyor elementlar; III – element armaturasining cho’zilishdan oldingi qo’rinishi; 1 – tirgak, 2 – domkrat; 3 – anker

Betonning uzatish mustahkamligi Rbp, ya’ni betonning siqish daqiqasida mustahkamligi uning sinfining 50% idan hamda 11 MPa dan kam bo’lmasligi; A–IV, At–IV, K– 7, K– 19, Vr–II singari o’ta mustahkam armaturalarda esa 15, 5 MPa dan kam bo’lmasligi zarur.

• Armaturani taranglash usullari. 1. Mexanik 2. Elektr-termik 3. Fizik-kimyoviy (o’z o’zini zo’riqtirish)

• Armaturani mexanik usul bilan taranglashda ko’pincha gidravlik domkratlardan foydalaniladi. Bu usulda aramaturada katta zo’riqish hosil qilishdan tashqari taranglash kuchini ham aniq o’lchasa bo’ladi. Bunda cho’ziladigan sterjenlarni domkrat silindriga biriktiriladi, domkratning porsheni element uchiga yoki maxsus tirgaklarga tiraladi. Qudratli domkratlarda taranglanadigan armaturani porshen bilan biriktiriladi. O’ramli armaturani taranglashda ikki yo’nalishda ishlaydigan yengil ko’chma domkratdan foydalaniladi.

Armaturani taranglashning elektrtermik usuli keyingi yillarda keng tarqaldi: endilikda oldindan zo’riqtirilgan konstruksiyalarning 3/4 qismi shu usul bilan tayyorlanmoqda.

• Тaranglashning fizik-kimyoviy usuli o’z-o’zidan zo’riqadigan konstruksiyalarni tayyorlashda qo’llaniladi. Bunda kengayuvchan sementdan tayyorlangan betonning o’zi kengayishi oqibatida armaturada kuchlanish paydo bo’ladi. Armaturada uyg’ongan cho’zuvchi kuchlanishlar betonni siqadi. Shu tariqa konstruksiya oldindan zo’riqadi

CH. S. RAUPOV, I. A. SAMINOV XULOSA. Biz xulosa qilib shuni aytmoqchimizki oldindan zo’riqtirilgan temir – beton konstruktsiyalarini tayyorlashini o’rganish mobaynida bino va inshoot hamda ko’priklarning chidamli bo’lishi, hamda bizga ko’p yil xizmat qilishi tushinib, tayyorlarlanishini o’rganib oldik. Oldindan zo’riqtirilgan temir-beton konsturktsiyalarini tayyarlash insondan ko’p mehnat va bardoshni talab etar ekan. Bunday konstruksiyalar har tomonlama chidamli va har qanday vaziyatlarda ham o’z holati bardosh beriladi.