NAMANGAN MUHANDISLIK TEXNOLOGIYA INSTITUTI KIMYO TEXNALOGIYA FAKULTETI 5

NAMANGAN MUHANDISLIK TEXNOLOGIYA INSTITUTI KIMYO TEXNALOGIYA FAKULTETI 5 U-12 GURUH TALABASI XAMIDOVA MO’TABARNING INFORMATIKA VA AXBOROT TEXNOLOGIYASI FANIDAN BAJARGAN

KURS ISHI

MAVZU YO’LBOSHCHI WINDOWS DASTURI.

REJA: 1. KIRISH. 2. ASOSIY QISM 2. 1. PROVODNIK DASTURI UCHUN OPERATSION SISTEMA. 2. 2. PROVODNIK DASTURINING MENYULARI XUSUSIYATLARI. 2. 3. TOTAL. MOY KOMANDER. 3. XULOSA 4. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.

UMUMIY MA’LUMOTLAR YO’LBOSHCHI WINDOWSNING SERVIS DASTURLARIDAN BIRI BO’LIB, SIZGA KOMPYUTERINGIZDA MAVJUD FAYLLAR, PAPKALAR DISKLAR ARO O’TISH, ULARNING BIR-BIRI BILAN INFORMATSIYA ALMASHINUVINI TA’MINLASH, O’CHIRISH YOKI YANGI HOSIL QILISH AMALLARINI BAJARISHGA IMKON BERADI.

BIR TOMONDAN UNI SIZ MS-DOS OPERATSION TIZIMDAGI TOTAL COMMANDER SERVIS DASTURIGA O’XSHATISH MUMKIN. LEKIN, YO’LBOSHCHI BILAN ISHLAGANDA UNING IMKONIYATLARI SHU QADAR KO’P VA UNING FOYDALANUVCHI INTERFEYSI SHU QADAR QULAYLIGINI KO’RIB, YO’LBOSHCHINI BOSHQA DASTURLAR BILAN TAQQOSLAB BO’LMASLIGIGA ISHONCH XOSIL QILASIZ.

YO’LBOSHCHINI YUKLASH UCHUN , , ПУСК”MENYUSIDAGI , , ПРОГРАММЫ’’ BO’LIMIDAN PROVODNIK BELGISI TANLANADI VA UNGA SICHQONCHA TUGMASI IKKI MARTA BOSILADI. YOKI INTER TUGMASI YORDAMIDA DASTUR YUKLANADI.

YO’LBOSHCHI OYNASINI ORTIDA YOKI WEB SAXIFA KO’RINISHIDAGI YO’LBOSHCHIDA BUTUNLAY BOSHQA KLAVISHLAR KOMBINATSIYALARI, ODDIY YO’LBOSHCHIDA ESA BU KLAVISHLAR HECH QANDAY ISHNI BAJARMASLIGI MUMKIN

YO’LBOSHCHI DASTURINING UMUMIY OYNASI

YO’LBOSHCHI DASTURINING UMUMIY OYNASI QUYIDAGI KO’RINISHGA EGA: BOSH MENYU SATRI-BU YERDA YO’LBOSHCHI BILAN HAMMA AMALLARNI BAJARISHNI TA’MINLAYDIGAN MENYU BUYRUQLARI KELTIRILGAN.

BU YERDA FILE, EDIT, VIEW, GO, FAVORITES, TOOLS VA HELP MENYULARI KELTIRILGAN. BULARDAN FILE MENYUSI ASOSAN YANGI OBYEKT YARATISH, OBYEKT UCHUN YORLIQ YARATISH, JORIY OBYEKTNI O’CHIRISH NO’MINI O’ZGARTIRISH VA XUSUSIYATLARINI KO’RISH MUMKIN. SHUNINGDEK, OXIRGI O’TILGAN YO’LLAR BO’YICHA YURISH VA YO’LBOSHCHI OYNASINI YOPISH MUMKIN. EDIT MENYUSI ESA, OXIRGI BUYRUQDAN VOZ KECHISHN, JORIY FAYLNI QIRQIB OLISH, JORIY FAYLDAN NUSXA KO’CHIRISH, BUFERDAGI OBYEKTLARNI JORIY PAPKAGA O’RNATISH, JORIY OYNADAGI HAMMA OBYEKTLARNI BELGILASH VA BELGILASHDAN VOZ KECHISH AMALLARINI BAJARISHGA MO’LJALLANGAN.

WIEV MENYUSI ASOSAN YO’LBOSHCHINING TASHQI KO’RINISHINI O’ZGARTIRISH UCHUN XIZMAT QILADI. UNDA QUYDAGICHA BUYRUQLAR MAVJUD. USKUNALAR OYNALARINI O’RNATUVCHI BUYRUQ, XOLAT SATRINI CHIQARISH YOKI UNI OLIB TASHLASH, EXPLORER PANELINI FAOLLASHTIRISH VA UNDA AMALLAR BAJARISH, YO’LBOSHCHI OYNASINI WEB SAHIFA KO’RINISHIDA TASVIRLASH, YO’LBOSHCHI OYNASIDAGI OBYEKTLARNI KO’RINISHINI O’ZGARTIRISH, SHUNINGDEK, OBYEKTLARNI MA’LUM TARTIBDA SARALASH, YO’LBOSHCHI OYNASINI YANGILASH VA PAPKALAR XUSUSIYATLARINI CHIQARISH VA O’ZGARTIRISH MUMKIN.

GO MENYUSI ASOSAN INTERNET TARMOG’IDA ISHLAGANDA QO’LLANISHGA MO’JALLANGAN. MASALAN: U YERDA BOSH SAXIFAGA O’TISH, WEB DAN QIDIRISH VA SHU KABI AMALLAR BAJARISH MUMKIN. FAVORITES MENYUSI ESA ASOSAN TANLAGANLAR PAPKASI BILAN ISHLASHGA MO’LJALLANGAN, BU MENYU ORQALI PAPKAGA YANGI OBYEKT QO’SHISH, STRUKTURASINI O’ZGARTIRISH, INTERNETDAGI BA’ZI KERAKLI MANZILLARGA BIRDAN O’TISHNI TA’MINLOVCHI BUYRUQLAR TO’PLAMI MAVJUD.

TOOLS MENYUSI YORDAMIDA ESA, FAYLLAR, PAPKALAR, KOMPYUTERLAR(TARMOQDA N)ODAMLAR(FOYDALANUVCHILAR)QIDIRISH ISHLARI AMALGA OSHIRILADI. SHUNINGDEK, BU MENYU ORQALI KOMPYUTERGA YANGI TARMOQ DISKINI O’RNATISH, UNING XUSUSIYATLARINI O’ZGARTIRISH, PAPKALAR XUSUYATLARINI O’ZGARTIRISH VA SHUNGA O’XSHASH ISHLAR AMALGA OSHIRILADI. HELP MENYUSI ESA ASOSAN YO’LBOSHCHI VA WINDOWS OPERATSION TIZIMDA ISHLASH TO’G’RISIDA FOYDALI AXBOROTLARNI BERISHGA MO’LJALLANGAN.

STANDART TUGMALLAR SATRI –BU YERDA YO’LBOSHCHIDA TEZ-TEZ BAJARILADIGAN AMALLARNING BAJARILISHINI AVTOMATLASHTIRADIGAN UGMALAR BERILGAN.

BU YERDA TUGMALAR OSTIGA NOMI YOZIB CHIQARILADI. MASALAN, BACK TUGMASI YORDAMIDA BUNDAN OLDIN ISHLANGAN PAPKAGA O’TISH MUMKIN, FORWARD TUGMSI ESA KEYINGI PAPKAGA O’TISHNI TAMINLAYDI. LEKIN YO’LBOSHCHI OYNASIGA DASTLABKI KIRILGAN VAQTA BU IKKITUGMA FAOL BO’LMAYDI. UP TUGMASI BITTA YUQORI SAVIYADAGI OBYEKTGA CHIQISHNI TAMINLAYDI. CUT TUGMASI ESA JORIY, YOKI BELGILANGAN OBYEKTLARNI QIRQIB OLADI. COPY OBYEKTLARNI NUSHASINI OLISH UCHUN, PASTETUGMASI BO’LSA, BUFERDAGI OBYEKTNI JORIY PAPKAGA TASHLAYDI. SHUNINGDEK, BU PANELDA OXIRGI BUYRUG’DAN VOZ KECHISH, OBYEKTNI O’CHIRISH, OBYEKT XUSUSIYATLARI OYNASINI CHIQARUVCHI VA OBYEKTLARINING TASHQI KO’RINISHINI O’ZGARTIRUVCHI TUGMALLAR MAVJUD.

MANZIL PANELI. BU YERDA FAYLLARGA YOKI DASTURLARGACHA BO’LGAN YO’LLAR YOZILADI VA SHU YERDAN BOSHQA PAPKALAR GA O’TISH MUMKIN. OBYEKTLAR OYNALARI, BU ASOSAN IKKI OYNADAN IBORAT BO’LIB, UNING TOMONDAGI OYNADA ISHCHI STOL, TARMOQDAGI KOMPYUTERLAR, DISKLAR, PAPKALAR RO’YHATI, CHAP TOMONDAGI OYNADA ESA, DISKLAR, PAPKALAR VA FAYLLAR RO’YXATLARI TURADI. XOLAT SATRI

YO’LBOSHCHI OYNASIDA BAJARILADIGAN ASOSIY AMALLAR TAVSIFI. YUQORIDA TA’KIDLAGANIMIZDEK , YO’LBOSHCHI OYNASIDA TURLI XIL AMALLARNI BAJARISH MUMKIN. MASALAN OBYEKTLARNI NUSXALASH, O’CHIRISH, NOMINI ALMASHTIRISH VA SHU KABI AMALLAR BAJARILADI. YO’LBOSHCHI OYNASIDA ENG KO’P BAJARILADIGAN AMALLARDAN BIRI BU OBYEKTDAN NUSXA OLISH AMALIDIR. BU AMALDAN OBYEKTNI BIR JOYDAN IKKINCHI JOYGA KO’CHIRISH ZAXIRASINI OLIB QO’YISH, YOKI MAZMUNINI O’ZGARTIRISH MAQSADIDA NUSXALASH MUMKIN. BUNING UCHUN AVVAL

NUSXALANADIGAN OBYEKT BELGILANADI. OBYEKT NUSXASI BUFERGA OLINADI, BU ISHNI QUYDAGICHA BAJARISH MUMKIN: SICHQONCHANING O’NG TUGMASI BOSIB, KONTEKSTLI MENYUDAN, , КОПИРОВАТ”BUYRUG’INI TANLASH: STANDART TUGMALAR SATRIDAN , , KОПИРОВАТ” TUGMASINI TANLASH. EDIT MENYUSINING , , КОПИРОВАТ” BUYRUG’INI TANLASH. CTRL+C YOKI CTRL+LNS TUGMALAR KOMBINATSIYASINI BOSISH;

n OBYEKT O’RNATILADIGAN PAPKAGA O’TISH; BUFERDAGI OBYEKTNI QO’YISH, BU ISHNI QUYIDAGICHA BAJARISH MUMKIN : n SICHQONCHANING O’NG TUGMASINI BOSIB KONTEKSTLI MENYUDAN , , вставит”BUYRUG’INI TANLASH; n STANDART TUGMALAR SATRIDAN, , ВСТАВИТ”TUGMASINI TANLASH; n EDIT MENYUSINING , , ВСТАВИТ”BUYRUG’INI TANLASH n CTRL+V YOKI SHIFT+LNS TUGMALAR KOMBINATSIYASINI BOSISH; n OBYEKT NUSXASINING KO’CHIRAYOTGAN VAQTDA EKRANGA MOS, MULOQOT OYNASI CHIQARILADI. n

BU MULOQOT OYNASIDA QAYSI OBYEKT NUSXALAYOTGANI , U QAYSI PAPKADAN QAYSI PAPKAGA KO’CHIRILAYOTGANI VA NUSHALASH YANA QANCHA VAQT DAVOM ETRTIRILISHI HAQIDA AXBOROTLAR CHIQARILADI. E’TIBORLI TOMONI SHUNDAKI, BU JARAYONNI ISTAGAN VAQTDA TO’XTATISH MUMKIN. BUNING UCHUN , , ОТМЕНА”TUGMASINI BOSISH KIFOYA. AGAR JARAYON TUGAMASDAN TO’XTATILSA, OLUVCHI PAPKAGA OBYEKT TUSHIRILADI, LEKIN, U TO’LIQ BO’LMAY ISH UCHUN YAROQSIZDIR.

MA’LUMKI KOMPYUTERNING XOTIRA FAZOSI CHEGARALANGAN. SHUNING UCHUN BU YERGA DOIM OBYEKTLARNI KIRITAVERSAK, U TO’LIB QOLISHI MUMKIN. BUNI OLDINI OLISH MAQSADIDA DISKDAN KERAKSIZ OBYEKTLARNI , O’CHIRISH IMKONIYATI KIRITILGAN. YO’LBOSHCHI OYNASIDA KO’P BAJARADIGAN ISHLARDAN YANA BIRI BU OBYEKTLARNI O’CHIRISH AMALIDIR. KO’PINCHA YO’LBOSHCHI XAR QANDAY OBYEKT O’CHIRILGANDA, U QAYTA TIKLASH IMKONIYATI BO’LISHI UCHUN VAQTINCHA KORZINAGA TASHLANAD.

BUNDA ENG AVVAL SZGA O’CHIRISHNI TASDIQLOVCHI XABAR CHIQARILADI. TASDIQLANGANDAN SO’NG OBYEK KORZINAGA JOYLASHTIRILADI. LEKIN AGAR BU OBYEKTGA KEYINCHALIK UMUMAN EXTIYOJ TUG’ILMASA, UNI TO’LIG’ICHA O’CHIRIB YUBORISH MUMKIN. BU XOLDA OBYEKT KORZINAGA JOYLASHTIRMASDAN TO’LIG’ICHA O’CHIRILIB YUBORILADI VA EKRANDA MOS MULOQOT OYNASI CHIQARILADI. BU JARAYONNI ISTAGA VAQTDA , , ОТМЕНА”TUGMASINI BOSIB TO’XTATISH MUMKIN.

SHUNINGDEK BU MULOQOT OYNASIDA QAYSI OBYEKT O’CHIRILAYOTGANI VA TO’LIQ O’CHIRISH UCHUN QANCHA VAQT QOLGANI KO’RINIB TURADI, O’CHIRISH JARAYONI TUGATILGACH EKRANDAGI O’CHIRISH MULOQOT OYNASI YO’QOLADI

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: INFORMATIKA. BOLTABAYEV. B M. SODIQOV. AZAMATOV. A N. MAHKAMOV.