WYSIEDLENIE ZAMOJSZCZYZNY KINGA ORKISZEWSKA IIIA 77 lat temu

WYSIEDLENIE ZAMOJSZCZYZNY KINGA ORKISZEWSKA IIIA

77 lat temu Niemcy rozpoczęli na Zamojszczyźnie zakrojoną na szeroką skalę akcję wysiedleńczą. Jej bilans był tragiczny - do sierpnia 1943 roku, okupanci przeprowadzili brutalną pacyfikację prawie 300 polskich wsi. Ponad 100 tys. ich mieszkańców wywieziono z domów, a ich miejsce zajęli niemieccy koloniści z różnych części Europy. Wśród wypędzonych było przeszło 30 tys. dzieci.

Akcja osiedleńcza rozpoczęła się oficjalnie z 27 na 28 listopada. Objęła zasięgiem cztery południowo-wschodnie powiaty dystryktu lubelskiego (Biłgoraj, Hrubieszów, Tomaszów Lubelski i Zamość). Terytorium to zamieszkiwało wówczas ok. 500 tys. ludzi, z czego 66 proc. Polaków, 24 proc. Ukraińców i 10 proc. Żydów.

Tryb wysiedlenia przewidywał następujące czynności: - jednostki Schutzpolizei, żandarmerii i pomocnicze miały otaczać wyznaczone wsie, spędzać ludność na plac i tu dokonywać pierwszej segregacji. Po przejrzeniu dokumentów wyłączyć miano osoby podlegające innym zarządzeniom.

Na zabranie bagażu podręcznego wysiedleńcy dostawali jedynie godzinę. W rzeczywistości pozostawiali w rodzinnych stronach cały swój dobytek, okupanci pozwalali im na zabranie jedynie okryć wierzchnich, naczyń do jedzenia i 20 zł na osobę.

Wysiedlanych ładowano do nieogrzewanych wagonów kolejowych; najsłabsze jednostki, zwłaszcza dzieci, umierały już w czasie transportu.

Niemcy z całą brutalnością obchodzili się z mieszkańcami Zamojszczyzny. Zabijano na miejscu lub w czasie segregacji – najmniej szans na przeżycie mieli starcy, inwalidzi i chorzy, a więc wszyscy nieprzydatni do pracy. Tylko 11 grudnia 1942 r. w czasie pacyfikacji wsi Kitów ofiarami niemieckich mordów padło 165 osób.

Deportowanych osadzano w obozach przejściowych w Zamościu i Zwierzyńcu. Tych, którzy według nazistów „nadawali się” do zniemczenia, wysyłano następnie do Niemiec. Zdecydowaną większość deportowanych (74 proc. ) zakwalifikowano jako osoby nadające się pracy fizycznej; pozostali (21 proc. ), wśród nich wszyscy duchowni, mieli być wysłani do obozów koncentracyjnych.

Ludność Zamojszczyzny ostro wystąpiła przeciwko niemieckiemu terrorowi. Rozpoczęła się samoobrona i zorganizowany opór sił polskiego podziemia. We wsi Szperówka stacjonowały oddziały partyzanckie. Niemcy aresztowali i zamordowali wszystkich mężczyzn w wieku 16 -60 lat. Uratował się tylko ojciec rodu Kwarcianych. Zdołał uciec z rąk okupantów.

Największy dramat przeżyły w dniach wysiedleń i pacyfikacji dzieci Zamojszczyzny. Dzielono je na grupy. - Wyszukiwano te, które najbardziej swoim wyglądem zbliżone były do rasy niemieckiej. Potem przerzucano je w okolice Łodzi, szkolono i przekazywano do rodzin niemieckich.

Tablicę poświęconą pamięci 30 tys. polskich dzieci z Zamojszczyzny wysiedlonych przez Niemców w latach 1942 -43 odsłonięto w czwartek przy Muzeum Więzienia „Pawiak” w Warszawie. Ta zbrodnia nigdy nie została rozliczona.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!