Univerzitet Crne Gore CIS Montenegro Research Education Network

Univerzitet Crne Gore - CIS Montenegro Research & Education Network (MREN) Montenegro Grid Initiative (MGI) Dr Božo Krstajić Podgorica, 01. 11. 2006 1

Prednosti distribuiranih računarskih sistema l l Remote pristup velikom broju servisa. Superračunari – primjer ovog sistema Posjedovanje enormnih računarskih resura (CPU, storage, memory, . . . ) Jednostavna nadogradnja sistema (dodavanjem resursa) 2

Cluster l l l Skup više računara (nod-ova) povezanih brzom mrežom koji predstavljaju jedinstvenu cjelinu. Najjeftinije super-računar Klasteri mogu ostvarivati osobinu jedinstvenosti na tri nivoa : - hardvera - operativnog sistem - aplikacije (klasterski middleware) 3

Cluster Prednosti: l l Mogućnost korištenja stabilnih i jeftinih operativnih sistema (npr. Linux) Veliki izbor robnih marki i komponenti, niske cijene (do 10 puta niže nego kod superračunara) Dug period garancije Jednostavno servisiranje i upgrade Mane: l l Neophodno poznavanje paralelnog programiranja (prilagodjenje) Potrebno je podešavanje infrastrukture prema aplikacijama 4

Arhitektura cluster-a 5

GRID l l Infrastruktura koja pruža skalabilan, zaštićen i efikasan mehanizam pronalaženja i dijeljenja distribuiranih resursa i kordinisan pristup njima u okviru dinamičnih, multi-institucionalnih virtuelnih organizacija (VO). VO - grupu individualaca ili institucija, definisana pravilima podjele resursa, koje povezuje neki zajednički interes 6

Šta GRID pruža? l l l Jednostavan pristup svim operativnim resursima koji su potrebni korisnicima (model električne mreže) On demand computing Pristup sa bilo koje geografske lokacije Iskorištenje resursa više informacionih i istraživačkih centara Dijeljenje aplikacija, rezultata, informacija Podrška i saradnja više timova (unutar VO, uz sudjelovanje sa ostalim grid projektima) 7

Grid - primjene Oblasti primjene: l l l Naučne institucije Medicinske ustanove Državne i međunarodne institucije Poslovne primene l Aplikacije razvijane iz : l l l l Fizike Astronomije Medicine Bioinformatike Nanotehnologije Tehnike : dizajn, optimizacija, simulacije, analize, pristup i kontrola nad udaljenim instrumentima Ispitivanje prirodnih resursa i predviđanje. . . 8

SEE-GRID 2 South East European GRID l Ciljevi projekta su: l l dalji razoj i integracija postojeće GRID infrastrukture i servisa u naučne i razvoje svrhe podrška multidisciplinarnim aplikacijama i servisima jačanje naučne saradnje između zemalja učesnica konačnog uspostavljanje nacionalne i regionalne e. Infrastrukture. http: //www. see-grid. eu 9

SEE-GRID 2 l Ugovarači: l l l l GRNET Greece CERN Switzerland SZTAKI Hungary IPP-BAS Bulgaria ICI Romania TUBITAK Turkey ASA/INIMA Albania Uo. BL Bosnia-Herzegovina UKIM FYR of Macedonia UOB Serbia Uo. M Montenegro RENAM Moldova RBI Croatia Podugovarači l 27 univerziteta / istrazivackih centara u navedenim državama 10

SEE GRID Countries: 11 Sites: 33 CPUs: 543 Storage: 12. 85 TB 11

Montenegro Research and Education Network l l Osnovan je u junu 2005. godine u okviru Ministarstva prosvjete i nauke kao nacionalni reperezent akademske mreže Osnovni cilj je planiranje razvoja akademske mreže CG i njeno predstavljanje u kontaktima sa okruženjem CIS UCG je operativno tijelo MREN-a SEEREN 2 i SEE-GRID 2 www. mren. cg. ac. yu 12

MREN (Uo. M) u SEE GRID 2 Pripreme od marta 2006. Instaliran prvi klaster (uz finans. pomoć ETF-a) l l l mren-01 -cis: 4 noda, 4 CPU, 1 GB, 126 GB Start projekta 1. maj 2006. Izbor prve aplikacije za GRID EILENBERGER aplikacija – Prof. dr P. Miranović - PMF Pripreme za formiranje MGI Pripreme za nabavku opreme za novi-moćniji klaster Pripreme za izradu EILENBERGER aplikacije Organizacija PSC 3 sastanka (30. 10. – 01. 11. ) Organizacija MGI sastanka (01. 11. ) Organizacija treninga (02. 11. ) 13

Montenegro GRID Inicijativa - MGI Po preporuci Ministarstva kao koordinator i nosilac MGI je prepoznat MREN (CIS) uz pomoć ETF-a i PMF-a l Pozivamo i pozvaćemo sve relevantne akademske institucije i pojedince kao i zainteresovane kompanije da se pridruže MGI l MREN će inicirati ili je već: l l l l pisanje nacionalne GRID strategije, kreiranje GRID portala, priprema ostalih aplikacija i servisa (korištenje i trening) popularizacija GRID-a kod krajnjih korisnika i studenata, formiranje mailing liste korisnika registracija i instalacija CA (Certificate authority) ukljucivanje u ostale grid projekte (EGEE, EGEE-SEE, EUmed. GRID. . . 14

Univerzitet Crne Gore - CIS Montenegro Research & Education Network (MREN) Hvala na pažnji ! 15