ST ENE REZEKSYONLARINDAN SONRA UYGULANAN PROTEZLER Prof Dr

ÜST ÇENE REZEKSİYONLARINDAN SONRA UYGULANAN PROTEZLER Prof. Dr. Ayhan Gürbüz

OBTÜRATÖR Ağızda harabiyetlerin en yaygın olarak görüldüğü üst çenede doğumsal veya sonradan kazanılmış nazofarinkse doğru uzanan açıklıkları kapayarak ortaya çıkan fonksiyonel, estetik ve fonasyonel problemleri tedavi etmeyi amaçlayan protezlere OBTÜRATÖR denir

TARİHÇE Mısır mumyalarında suni burun, göz ve kulak Çin’de ağaç, kil ve mumdan yüz protezi Damak defektlerinin restorasyonu bir kaç yüzyıllıktır İlk damak defektini kapatan AMBROISE PARE (1517 -1590) Kazanılmış defektler için obtüratör geliştiren PIERRE PAUCHARD (1678 -1716)

Doğumsal anomaliler için obtüratör yapan SNELL 1828 DE LABRRE de aynı yıllarda bu konuya eğilmiştir Sonraki senelerde materyallere yönelik çalışmalar yoğunluk kazanmıştır TETAMORE 1894’ te selülöz nitratı; UPHAN (1901) ve OTTOFY (1903) kauçuğu obturatör yapımında kullanmışlardır

OBTÜRATÖRLER A. Ağıza takılma sürelerine göre 1. Cerrahi obtüratörler 2. Geçici obtüratörler 3. Daimi obtüratörler B. Rezeksiyon hacmine göre 1. Büyük rezeksiyon obtüratörleri 2. Küçük rezeksiyon obtüratörleri C. Bulb (kavite uzantısı) yapım materyaline göre 1. Rijit obtüratörler 2. Flexible obtüratörler 3. Kombine obtüratörler

CERRAHİ OBTÜRATÖRLER § § Immediat Cerrahi Obtüratör Sınırlarda olabilecek değişiklikler nedeniyle en az iki adet yapılır. Gecikmiş Cerrahi Obtüratör Rezeksiyondan 6 -10 gün sonra yapılır 6 gün çıkarılmaz Stabilitesi için posterior oklüzal rampalar yapılır

CERRAHİ OBTÜRATÖRLER Ameliyat öncesi alınan ölçülerle hazırlanır Ölçü yumuşak damağın bir kısmı ile bukkal vestibülü içerir Modelde rezeke edilecek bölge kazınır Kaide plağı şeklindedir sadece ön dişleri içerir Operasyonda veya hemen sonrasında ağıza yerleştirilir Operasyon sonrası 7 -21 gün kullanılır Eski protez de obtüratöre dönüştürülebilir

TUTUCULUK Dişsiz hastalarda: Orbital ve zygomatik arklara tel lig. Kaide plağını üst çeneye vidalama Doku dostu esnek maddeler Dişli hastalarda: Kroşeler

FONKSİYONLARI Estetik problemleri gidermek Skar dokusu çekintilerini asgariye indirmek Çiğneme ve yutkunmayı düzeltmek Konuşmayı düzeltmek İyileşme patını yerinde tutmak Yarayı travma, kanama ve enfeksiyondan korumak Nasogastrik tüp yerine ağızdan beslenme Op. Sonrası psikolojik gelişimi hızlandırmak

GEÇİCİ OBTURATÖRLER (Tedavi Edici, Geçiş Obtüratörleri) Operasyondan 7 -10 gün sonra yapılır Kullanım süresi 3 -6 aydır Plağa ilave olarak obturatör bulbu ve dişleri içerir Daimi obturatörlere hazırlık görevleri vardır İskelet böl. protez şeklinde de yapılabilir Akrilik veya silikon bulblu olabilir

DAİMİ OBTURATÖRLER (Permanent Obturatörler) Ameliyattan 3 -6 ay sonra yapılır Yapay damağı, dişleri ve içi boş bulbu vardır Şahsi kaşık hazırlanır Tutuculuk; Dişsiz ağızlarda: Anatomik dokular, implant Kısmen dişli ağızlarda: Anatomik bölgeler ve mevcut dişler Multiple kroşeleme, splintleme, swinglock protezler veya kombine uygulamalar, ımplant Diş dizimi çiğneme kuvvetini sağlam bölgeye yönlendirecek şekilde yapılır(küçük ve eksik dişler)

DİŞSİZ AĞIZLARDA TUTUCULUK § Geriye kalan sert ve yumuşak damak § Ön burun açıklığı § Dış yara bandı(yanak tarafı) § Dış duvar yüksekliği

OBTURATÖR BULB’ U Kaybedilen kemiğin yerini alır Yanaklara desteklik sağlar Ağız-burun boşluklarını ayırır Konuşma ve yutkunmayı düzeltir

A. Bulb’un kapalı ve içinin boş olması 1. Konuşma rezonansına yardımcı olur 2. Ağırlığı azaltır 3. Estetiği düzeltir 4. Ağız dışı protezlere temel oluşturur 5. Kötü kokuyu önler B. Bulb’un yüksekliği 1. Fonasyona yardımcı olur 2. Yeterli yanak desteği sağlar 3. Tutuculuk sağlar C. Bulb’un tek parça olması Daha estetik ve hijyeniktir D. Bulb’un açık olması 1. Rezonans daha iyi olur 2. Temizliği kolaydır E. Bulb’un yapım materyali 1. Sert akrilik 2. Yumuşak akrilik 3. Silikon 4. Kauçuk 5. Otopolimerizan akrilik 6. Balon

BULB YAPIM TEKNİKLERİ İkiz mufla Tek parça, iki parça Açık-kapalı Toz şeker Foam(köpük) Otopolimerizan doldurucu Camcı macunu Alçı core tekniği(Knapp tekniği)

DAİMİ OBTURATÖRLER BULB YAPIM ŞEKİLLERİNE GÖRE A. Hollow-bulb obturatörler B. Buccal-flange obturatörler

HOLLOW-BULB OBTÜRATÖRLER Üstü kapalı, içi boş Tek veya çift parça KNAPP’ ın alçı core tekniği kullanılır Çift parçada kapaktan sızıntı olabilir Tek parçada otopolimerizan doldurucu, toz şeker, poliüretan köpük doldurucu veya silikon doldurucu kullanılır

BUCCAL FLANGE OBTÜRATÖRLER Havuzlu, çanak şeklinde, içi boş ve üstü açık Rezonans odasını küçültmezler Sekresyonu çanak içine çekerek temizliği kolaylaştırırlar Defekt içine takriben 1 -1, 5 cm uzanır Dış duvar tutuculuk ve stabilite açısından iç duvardan biraz daha yüksek hazırlanır Çanağın içi hijyen açısından çok iyi cilalanmalıdır

REZEKSİYON HACİMLERİNE GÖRE OBTURATÖRLER § § A. Büyük rezeksiyon obturatörleri Büyük defektlerde yapılır (maksillanın tümü, nazal ve zygomatik kemik rezeke edilirse) Tek parçalı(monoblok) veya çok parçalı(multiblock) yapılır. Protez parçaları mekanik veya manyetik vasıtalarla ağız içinde birleştirilir Alt, orta ve üst yapı olarak 3 kısımdan oluşur B. Küçük rezeksiyon obturatörleri Sinus ve burun boşluğuna açılan küçük rezeksiyonlarda uygulanır Gazlı bez blokajından sonra yoğun kıvamlı irreversible hidrokolloid ile ölçü alınır İrritasyonu önlemek için silikon kullanımı uygundur

BULB YAPIM MATERYALLERİNE GÖRE OBTURATÖRLER A. Rijid Obturatörler Bulb sert akrilik B. Flexible Obturatörler D. Kombine Obturatörler Bulb silikon veya Kaide sert, üzerine yumuşak akrilik esnek maddeler