REHBERLK REHBERLK TRLER REHBERLK TRLER PROBLEM ALANLARINA GRE

REHBERLİK

REHBERLİK TÜRLERİ

REHBERLİK TÜRLERİ PROBLEM ALANLARINA GÖRE HİZMET ALANLARINA GÖRE -EĞİTSEL REHBERLİK -MESLEKİ REHBERLİK -KİŞİSELSOSYAL REHBER. -EĞİTİM ALANI. -SAĞLIK ALANI. -SOS. -YARDM ALA. -ENDÜSTRİ ALAN. -ADALET ALANI. -GÜVENLİK ALANI. -SPOR ALANI. BİREY SAYISINA GÖRE ÖĞRETİM BASAMAKLARINA GÖRE BİREYSEL REH. -OKUL ÖNCESİ GURPLA REH. -İLK. I. KADEME -İLK. II. KADEME -ORTA ÖĞRETİM BİREYSEL PSK. -YÜK. ÖĞRETİM DAN. GRUPLA PSK DAN. TEMEL İŞLEVLERİNE GÖRE -TAMAMLAYICI -AYARLAYICI -YÖNELTİCİ -UYUMSAĞLAYICI -İYİLEŞTİRİCİ ÇARE BULUCU -GELİŞTİRİCİ -ÖNLEYİCİLİK OKULLARDA VERİLEN HİZMETLERE GÖRE DOĞRUDAN (ÖĞRENCİYE ) HİZMETLER DOLAYLI HİZMETLER -Oryantasyon -Birey tanıma -Refere (sevk) -Yöneltme ve yerleştirme -İzleme ve değerlendirme -Psikolojik danışma -Bilgi toplama ve yaymabilgilendirme -Rehberlik programı hazırlama -Konsültasyon (müşavirlik) -Çevre ve veli ile ilişkiler -Araştırma ve değerlendirme

1 - PROBLEM ALANLARINA GÖRE REHBERLİK • -EĞİTSEL REHBERLİK • -MESLEKİ REHBERLİK • -KİŞİSEL-SOSYAL REHBERLİK

2 - HİZMET ALANLARINA GÖRE REHBERLİK 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Eğitim alanında Sağlık alanında Sosyal yardım alanında Endüstri alanında Adalet alanında Güvenlik alanında Spor alanında

3 -BİREY SAYISINA GÖRE REHBERLİK • Rehberlik ; bireye kendisini ve çevresini anlaması için verilen bir hizmettir. • Psikolojik danışma ise ; kendini anlaması, kişisel , duygusal sorunları ile başa çıkabilmesi için uzman tarafından verilen hizmetlerdendir.

Bireysel rehberlik- grup rehberliği • Grup rehberliği bireysel rehberlikten farklı olarak ; bireysel değil ortak konu, ihtiyaçlara yönelik olarak sunulur. • Grup rehberliği bireysel rehberlikten farklı olarak ; diğer akranları ile de ilişki kurmasını sağlar. • Sınıf etkinlikleri büyük oranda grup rehberliği kapsamındadır. • Okullarda genellikle çok sayıda öğrenciye ulaşmayı sağladığı için ekonomik olması nedeni ile tercih edilir.

PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK ARASINDAKİ FARKLAR BİREYSEL REHBERLİK GRUPLA REHBERLİK Süresi belli değildir BİREYSEL PSİKOLOJİK DANIŞMA (45 dakika) -- GRUPLA PSİKOLOJİK DANIŞMA Süresi belli -- (90 dakika) Gündem önceden bellidir. Ne üzerine rehberlik yapılacağını bilir. Gündemli değildir. Üyeler konuyu bilmez. Uzman şart değildir. Sınıf öğretmeni de verebilir. Uzman tarafında verilir. Bilgi verme işlevi ağırlıklıdır. Etkinlikler bilişsel alana yöneliktir. Bireyin duygusal yönü ile ilgili etkinlikler ağırlıklıdır. Duyuşsal yönünü hedef alır. Özel mekân gerektirmez. Özel mekân gerektirir. Rahat hissedeceği bir mekân tercih edilir. Kişi sayısı bellidir. Kişi sayısı belli değildir. Standart kuralları yoktur. Konuya göre kural konabilir ya da konmaz. Konu derinlemesine ele alınır. Konu yüzeysel ele alınır. Kişi sayısı bellidir. Bireysel de 1 kişi, grupla danışmada 8– 12 kişi olabilir. Standart kuralları vardır. (gizlilik, gönüllülük gibi…) Grup üyeleri be psiko. danışmanda kurallar koyabilir. Ekonomik olması açısından sıralama; 1 - grupla rehberlik 2 - grupla danışma 3 - bireysel rehberlik 4 - bireysel danışma

Psikolojik danışma • Psikolojik danışma kapsamındaki sorunlar ; – Kimliğini bulmada bireye yardımcı olmak – Kendine karşı olumlu tutum geliştirme ve güven duyma – Duygu, düşünce ve davranışları arasındaki tutarlılığı sağlama – Değer yargılarını sınama – Duygusal sorunlarını çözmesine yardımcı olma – İletişim becerileri kazandırma

Grupla danışma; • Birden fazla kişi aynı anda yararlanır. Ekonomiktir. • Gruptaki bireyler sorunun sadece kendilerinde var olmadığını, herkesin başına gelebileceğini görürler. • Gruptakiler diğerlerinin çözüm yollarını öğrenirler. • Ait olma ihtiyacını karşılar. • Gruplar sorun açısından homojen olmalıdır.

4 - ÖĞRETİM BASAMAKLARINA GÖRE REHBERLİK • • • -OKUL ÖNCESİ -İLKOKUL I. KADEME -ORTAOKUL -ORTA ÖĞRETİM -YÜKSEK ÖĞRETİM

5 - TEMEL İŞLEVLERİNE GÖRE REHBERLİK • • UYUM SAĞLAYICILIK YÖNELTİCİLİK AYARLAYICILIK TAMAMLAYICILIK GELİŞTİRİCİLİK ÇARE BULUCULUK- İYİLEŞTİRİCİLİK ÖNLEYİCİLİK

UYUM SAĞLAYICILIK • öğrencinin yeni ortama ya da okula uyum sağlaması için verilir. • Ortamda uyum sağlayamamaktan kaynaklanan sorunların çözümü ya da önlenmesine yöneliktir. • Oryantasyon ve psikolojik danışma hizmetleri bu işlev doğrultusunda verilir.

YÖNELTİCİLİK • Bireyin ilgi ve yeteneklerine uygun olarak bir üst okula, programa, alana, eğitsel kola ya da mesleklere yönlendirilmesidir. • Yöneltme ve yerleştirme hizmetleri bu işleve yönelik hizmetlerdir. • Bu hizmetin verilebilmesi için ise bireyi tanımaya gerek vardır.

AYARLAYICILIK • Program geliştirmecilere yardımcı olan bir alandır. • Bireylerin ilgi, yetenek, ihtiyaç ve beklentilerini dikkate alarak anlamaya çalışır. Bu bilgileri program uzmanlarına sunarak yeniden gözden geçirmeyi sağlar ve gerekli ayarlamaların yapılmasına yardımcı olur. • Bireysel farkları dikkate alarak okul rehberlik programlarının geliştirilmesine yardımcı olur. Hızlı değişmeler nedeni ile önemi artmıştır. • Eğitim programlarında öğrencinin gelişmesine yardımcı olacak etkinlikleri içermesini sağlar. • Rehberlik programlarının hazırlanması buna örnek olarak verilebilir. • Plan , program, sistemlilik…

TAMAMLAYICILIK • Eğitim öğretim faaliyetleri öğrencilerin her türlü ihtiyacına karşılık vermez. Bazı alanlarda özel hizmetler gerekir. • Rehberlik öğretim programlarının eksik kalan yönlerini tamamlayarak eğitimin verimli olmasına destek olur. • Güdüleme, dikkat dağınıklığı gibi konular bu kapsama girer. • Eğitimin eksik bıraktığı ya da yeterli olamadığı sorunlara yöneliktir. • Daha çok ders öğretmeni tarafından fark edilir. Ders öğretmeni yada sınıf rehber öğretmeni tarafından çözülür. • Eğitsel rehberlik kapsamındadır.

GELİŞTİRİCİLİK • Bireylerin içinde bulundukları gelişim dönemlerinde kazanmaları gereken özellikleri yerine getirmelerinde yardımcı olma ve bu dönemleri rahat atlatmalarına destek olmaktır. • Buna göre birey sürekli gelişim içindedir. Gelişim için yapılan her türlü hizmet bu kapsamda yer alır. • Hümanistik kuramdan etkilenmiştir. Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinin ortaya çıkmasına yardımcı olur. • Bu işlev tüm yaşamını kapsar.

ÇARE BULUCULUKİYİLEŞTİRİCİLİK • Var olan sorunları ortadan kaldırmak için verilir. • Öfke kontrolü, stres yönetimi gibi, utangaçlık, okul başarısızlığı gibi sorunlardır. • Bu işlev daha çok kişisel yönlerle ilgilidir. • Problemler ortaya çıkıp kronikleştikten sonra problemin etkisini azaltmak için verilir. • Daha çok psikolojik danışman tarafından verilir.

ÖNLEYİCİLİK • Muhtemel sorunların (disiplin, olumsuz davranışlar gibi) ortaya çıkmasını önlemeye yönelik çalışmalardır. • Genellikle eğitim ve bilgi verme gibi çalışmalar yapılır. • Sorun ortaya çıkmadan önlemek, tahmin etmek söz konusudur. • Grup rehberliği yada bireysel rehberlik olabilir.

Önleyici rehberlik; • Sorun ortaya çıkmadan • Problemsiz yada problem yaşama ihtimali olanlara • Sorunlu kişi sayısı azalır. • Koruyucu bir yapıdadır. • Sistemli, düzenlidir. • İşbirliği vardır. • Okul, hastane v. b. her yerde yapılabilir.

6 -OKULLARDA VERİLEN HİZMETLERE GÖRE REHBERLİK DOĞRUDAN HİZMETLER (ÖĞRENCİYE ) -Oryantasyon -Birey tanıma -Refere (sevk) -Yöneltme ve yerleştirme -İzleme ve değerlendirme -Psikolojik danışma -Bilgi toplama ve yaymabilgilendirme DOLAYLI HİZMETLER -Rehberlik programı hazırlama -Konsültasyon (müşavirlik) -Çevre ve veli ile ilişkiler -Araştırma ve değerlendirme