REHBERLK REHBERLK HZMETN KAPSAMI REHBERLK HZMET TRLER Dorudan
REHBERLİK
REHBERLİK HİZMETİNİ KAPSAMI
REHBERLİK HİZMET TÜRLERİ Doğrudan hizmetler 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Oryantasyon Bireyi tanıma Bilgi toplama ve yayma Yöneltme yerleştirme İzleme Psikolojik danışma Refere ( sevk) Dolaylı hizmetler 1. 2. 3. 4. Konsültasyon (müşavirlik) Çevre ve veliyle ilişkiler Araştırma ve değerlendirme Rehberlik programı hazırlama
DOĞRUDAN ÖĞRENCİYE YÖNELİK HİZMETLER
1 - ORYANTASYON ( YENİ DURUMA YADA ORTAMA ALIŞTIRMA) • • • Oryantasyon hizmetinin verilmesinde öğrencinin okul yaşamında uyum sağlaması gereken yeni bir durum söz konusudur. Uyum sağlayıcı işlevin yanı sıra önleyici rehberlik işlevi içinde oryantasyon yapılabilir. bilgi verme ve tanıtım ağırlıklıdır. Okulla ilgili, programla ilgili olarak bilgiler verilir. Endüstri alanında iş yerinin tanıtımı için verilir. Örneğin işe yeni giren birey fabrikanın her bölümünde oryantasyon amaçlı olarak görevlendirilir. Bu çalışma sonrasında öğrencinin yeni durum ya da ortam da karşılaştığı sorunları en aza indirerek daha başarılı olacağı düşünülür. Genellikle yeni katılan bireylere verilir. Mevcut öğrencilere yönelik yapılan oryantasyon ise değişen şartlar yada durumlara uyum sağlamaları için yapılır. . Dikkat edilmesi gereken bilgi verme işlevi ile karıştırılmamalıdır… Ancak öğrenci okulda uzun zamandır bulunmasına rağmen uyumdan kaynaklı sorunlar varsa psikolojik danışma hizmeti verilebilir. Bu nedenle oryantasyon psikolojik danışmaya gerek duyulmasını engellemek için önleyici olarak da verilebilmektedir. Oryantasyon hizmeti sınıf öğretmeni, pdr uzmanı yada akran danışmanlığı ile verilebilmektedir.
2 - Birey tanıma • Birey tanıma hizmeti nihai amaç olan kendini gerçekleştirmesine yardımcı olmak için ya da ilk amaç olan kendini tanımasına yardımcı olmak için verilir. Bu hem rehberlik hem de etkili bir öğretme ortamı için gereklidir. • Birey tanıma kapsamında; – – – – – Ailesinin ekonomik durumu Öğrenci – aile ilişkileri Bedensel gelişimi ve sağlığı Zihinsel ve dilsel gelişimi Duygusal ve toplumsal gelişimi Okul eğitimi ve başarı durumu Okul dışı etkinliklere katılımı Öğrencinin ilgileri ve yetenekleri Geleceğe yönelik planları ve mesleki eğilimleri gibi değişik yönleri tanınmalı ve bireye tanıtılmalıdır. Bireyin her yönüyle tanınması da denebilir.
BİREY TANIMADA UYULMASI GEREKEN İLKELER – Bireyi tanımadaki asıl amaç onun kendisini tanımasına yardımcı olmaktır. – Tüm öğrencilere yöneliktir. – Tanıma öğretmenlerin, yöneticilerin, ebeveynlerin desteği ile işbirliği içinde mümkündür. – Öğrencilerle ilgili özle ve gizli olmayan sorunlar ilgililerle paylaşılabilir. – Bireyin tüm yönleri ile tanınmasına çalışılır. – Tanıma için en güvenilir, en uygun, en geçerli ölçme araçları kullanılmalıdır. Sınıf düzeyine uygun olmayan, sonuçlarından yararlanılamayacak araçlar kullanılmamalıdır. – Tek bir ölçme aracının sonuçlarına bireyi tanımak ve buna göre karar vermek doğru değildir. Birçok ölçme aracı aynı anda birlikte değerlendirilmelidir. Hata payını azaltmaya ve bireyin diğer yönlerinin birbirleriyle ilişkisin görmeye yarar. – Rehberlik ilkeleri göz ardı edilmemelidir. – Gelişim bir süreçtir. Düşüncesi ile belli bir dönemdeki bilgilere dayalı değerlendirme yapılmamalı ölçme uygulaması güncellenmelidir.
3 - BİLGİ TOPLAMA YAYMA • Öğrencinin kendini geliştirmesi için ihtiyaç duyacağı her türlü bilgiyi toplama ve öğrencilerin kullanımına sunmadır. • Okul içi yada dışı her konu ile ilgili olarak yapılan bir hizmettir. • !!!!!!(ancak bilgi verme hizmeti öğrenci dışındakilere verilirse müşavirlikkonsültasyon olarak kabul edilir. )
4 - YÖNELTME YERLEŞTİRME HİZMETİ • Öğrencinin bir üst eğitim kurumu ya da işle ilgili yöneltilmesi ve yerleştirilmesi ile ilgili hizmetlerdir. • Eğitsel kol, klüp, meslek ve mesleği yapmayla ilgili çalışmalar bu kapsamda yer alır. • Psikolojik yardımdan yararlanması için teşvik edilmesi de bu hizmete girer. • Bireyi mevcut durumundan bir üst basamağa, daha iyi bir konuma yöneltmek ve yerleştirmek için yapılır. • Amaç öğrencinin kendi yetenekleri ilgileri doğrultusunda seçimler yapmasına yardımcı olmaktır. • Ancak yöneltme yapılmadan önce birey tanıma hizmeti yapılmış olması ön şarttır. • Tüm uygulamalarda olduğu gibi aile ve diğer ilgili kişilerle de işbirliği yapılır. • Çevresel imkanlar göz önüne alınır. • Yöneltme hizmeti daha çok yol gösterici olarak yapılır.
5 - İZLEME HİZMETLERİ • yöneltme ve yerleştirmenin sonucunda, öğrencinin başarısı, durumunu, sorunlarını incelemektir. • Geri bildirim sağlar. • Geliştirilmesi eksikliklerin ya da yanlışlıkların düzeltilmesinde etkili olur. İzleme hizmeti her kademede verilir. • Hizmetin sonucunu denetlemek için verilir. Elde edilen verilere göre programın içeriği ya da uygulamasında değişiklik yapılabilir. • Eğer takip edilen öğrenci ise izlemedir. • Eğer takip edilen şey, yapılan çalışmalar, etkinlikler ise araştırmadeğerlendirmedir. • DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ; izleme hizmeti sadece mezunlara yönelik değildir. Yapılan her türlü rehberlik etkinliğinin sonucu olarak izleme yapılır. Ancak izleme yapılması için rehberlik anlamında birşeyler yapılmalıdır. • Lütfen gözlem tekniği ile izleme hizmetini birbirine karıştırmayınız.
6 - PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETİ • • • bireyin kendini tanıması, geliştirmesi, kendisine ve çevresine uyum sağlaması, sorunlarını çözmesi ve sağlıklı kararlar verebilmesi için uzman tarafından verilen profesyonel bir yardımdır. Bu yardım da gizlilik ne üst düzeyde olmalıdır. Okullarda sadece PDR uzmanı yapabilir. (KATARSİS(Abreaksiyon): Genel olarak belirli bir arınmayı, temizlenmeyi ifade eden kavram, çok çeşitli türden gerilimi sona erdirme, rahatlama, boşalma süreçlerine işaret edebilmektedir. ) Psikolojik danışmada ilk olarak duygu ya da düşüncelerin netliği sağlanır. Empati içeren ifadelerle durum açıklanır. Uygulamada sorumluluk uzmanda değil danışanda dır. Danışmanın başlangıcında birlikte kurallar belirlenir. Grupla danışmada lider , uzmandır. Bireysel danışmada ise uzmanla danışan arasında eşitlik vardır.
7 - SEVK (refere) • okul PDR uzmanı tarafından gerekli görülen durumlarda öğrencinin RAM ya da sağlık kurumuna gönderilmesidir. • Sevk hizmeti genel anlamda yeterli yada yetkili olunmayan durumlarda uzmana yada kuruma yöneltmek şeklinde yapılır. • Bu anlamda hem sınıf öğretmenleri hem de PDR uzmanları sevk edebilir. • Genellikle ileri boyutlu davranış bozukluğu ya da ruh hastalıklarında bu durum söz konusudur
DOLAYLI HİZMETLER 1. 2. 3. 4. Konsültasyon (müşavirlik) Çevre ve veliyle ilişkiler Araştırma ve değerlendirme Rehberlik programı hazırlama
1 -Konsültasyon (müşavirlik) • Bu hizmetin sunulması için yetkili olan tek kişi PDR uzmanıdır. Sınıf rehber öğretmeni veremez. • Öğrenci ile ilgili kişilerle işbirliği yapmak ya da bilgilendirmek için yapılan çalışmalardır. • Fikir alışverişi yapılır. • Müşavirlik aileye yönelik olabildiği gibi idare yada öğretmenlere yönelikte olabilir. – Velilere rehberlik hizmetlerini tanıtma – Evdeki olumsuz koşullların ortadan kaldırılması – Öğretmenlere rehberlik ile ilgili bilgi ve bakış açısı kazandırma – Sorunlara çözüm üretme, önleme, …
2 -Çevre ve veliyle ilişkiler • Öğrenciyi olumlu yada olumsuz etkileyebilecek okulun yakın yada uzak çevresindeki etkenleri belirleme ve kontrol etme amacı vardır. • Çevredeki zararlı ortamlar kontrol altına alınır. • Tanıma ve denetleme amaçlanır. • Müşavirlikten farkı işbirliğinden çok tanıma kaynaşma amacındadır. • Uzman şartı yoktur. • Bu amaçla okul aile birliği toplantısı, veli görüşmeleri, etkinlikler düzenlenir.
3 - ARAŞTIRMA DEĞERLENDİRME HİZMETİ • Okuldaki rehberlikle ilgili çalışmaların, etkinliklerin verimliliği gözden geçirilerek programda düzenlemeler yapılması söz konusudur. • Uygulamada amaç sunulan hizmetin etkisini tespit etmek, geliştirmek, düzenlemektir. • Bu amaçla takip edilen öğrenci olmaktan çok etkinlik ve plan programdır.
4 - OKUL REHBERLİK PROGRAMI HAZIRLAMA • Rehberlik hizmetlerinin planlı programlı yapılması amacıyla verilen hizmettir. • Program hazırlanırken okulun amaç ve beklentileri dikkate alınır. • Ancak program hazırlanırken öncelikle öğrencinin ihtiyaçları temele alınır. • Ram tarafından hazırlanan çerçeve program olsa da program da esneklik vardır. Okulun amaç ve istekleri doğrultusunda PDR uzmanı değişiklik yapabilir. • Hazırlanan programın yürütmesini PDR uzmanı yapar. • Ancak hazırlanmasından öncelikle sorumlu olan kişi okul müdür. • Tüm öğrencileri kapsar. • Öğrenci ile ilgili kişilerle işbirliği sağlanır.
- Slides: 17