REFORM HAREKETLER TARH 10 SINIFLAR Dersin Ad Snf

REFORM HAREKETLERİ

TARİH 10. SINIFLAR Dersin Adı Sınıf Ünite ÜNİTE 2: DÜNYA GÜCÜ: OSMANLI DEVLETİ (1453– 1600) 8. KONU: AVRUPA’DA REFORM HAREKETLERİ Süre 40 dk. ( 1 Ders Saati) Öğrenci Kazanımları Hedef ve Davranışlar 16. Reform hareketinin sebeplerini ve etkilerini kavrar. Ünite Kavramları ve Sembolleri • KATOLİK • ORTODOKS • REFORM Öğretme-Öğrenme Yöntem ve Teknikleri Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Not Tutma, Test Çözme, Özet ve Tekrar, Kaynak. Araç ve Gereçler Ders Kitabı, ÖSS Hazırlık Kitapları ve Testleri, Harita, Sözlük ÖĞRETME ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ Konu Sözel Dilsel Doğacı Sosyal Kişiler arası Mantıksal İçsel Bireysel Görsel Uzaysal Bedensel Öğretmen tarafından derste öğrenilecek konuların tahtaya yazılarak, neyin niçin öğrenileceği hakkında ön bilgi verilmesi. - Konuyla ilgili kavramların açıklanması. - Konunun Öğretmen tarafından özetlenmesi ve açıklamalar yapılması. - Öğrencilere konuyla ilgili sorular yöneltilmesi, verilen cevapların değerlendirilerek yanlış bilgi ve anlamaların düzeltilmesi. - Konuyla ilgili bilgilerin tartışılması ve değerlendirilmesi. - Anlaşılamayan noktaların tekrar açıklanması. - Harita ve sözlük bilgisinin değerlendirilmesi. - Konuyla ilgili örnek test ve soruların değerlendirilmesi.

• Bu soru bizlerden Reformun nedenlerini istediğini bilmemiz gerekiyor.

KAVRAMLAR • KATOLİK : Katolik Kilisesi veya Roma Katolik Kilisesi, ruhani başkanı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hıristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1, 2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar. ORTODOKS : Ortodoksluk Hristiyanlığın üç büyük mezhebinden biri. Ortodoks (yunanca "orthos" doğru ve "doksa" inanç kelimelerinin birleşmesiyle meydana gelmiş "doğru inanç" anlamını ifade eder. "Doğu kilisesinin güttüğü mezhep, bu mezhebe uyan kişi" demektir. Ortodoksluk dışındaki diğer iki mezhep, Katoliklik ve Protestanlık'tır. Ortodoksluk 1054 yılında Roma'dan ayrılmıştır. Herhangi bir alanda geleneklere sıkıya bağlı olan, vahye ve meşru kilisenin kararlarına uygun doktrin ve düşüncelerin tümüne de Ortodoksluk adı verilir. REFORM : Kelime Anlamı olarak toplum düzenini ve yapısını daha iyi duruma getirmek için yapılan köklü değişiklik ve iyileştirmelerdir. Terim anlamı olarak ise Reform, 15. ve 17. yüzyıl boyunca tüm Avrupa'yı etkileyen Katolik Kilisesi' ne karşı yapılmış dinsel bir harekettir.

• Düşünmeyi ve düşünerek ortaya çıkan özgür düşünceleri reddederek sadece kilisenin dediklerinin doğru olduğunu kabul eden düşünce sistemine skolastik düşünce adı verilmiştir.

• Reform, aslını bozmadan yeniden şekil verme, düzenleme anlamına gelen bir kavramdır. • XVI. yüzyılda Avrupa'da Katolik Kilisesi'nin etkisindeki Hristiyanlık inancını yeniden yorumlama ve din alanında düzenleme yapma çalışmalarına Reform denmiştir.

• Reform düşüncesi ilk defa Almanya’da Martin Luther tarafından ortaya atıldı. • Daha sonra diğer Avrupa ülkelerine yayıldı.

en r a b i n it a d ın n ' n ı ı r r a a l l avaş in adam ın S ı l Haç a'nın, d madığın l Düny iği gibi o ası. ılm ded anlaş Kato li Papa k kilisesi n l yitiri arın asıl in bozul ması p, kr f allar onksiyo gibi nları. yaşa n mala ı rı. Endüljans (afname/cennet tapusu) kağıtlarının satılması. enterdi e v z o r fa a , in Kilise'n çlarla a m a i s a iy s i yetkilerin kullanması. REFORMUN NEDENLERİ rı lkın ı ş , a ha n i 'n rşın. e s a i Kil ine k luşu liğ akir o n i g f zen çok apların it k e d in s e y a s a a Matb a basılması, ıd y a s l o b e v z u c u İncil'in ın ğ lı n a y ti s ri H k e gerç ya çıkması. okunmasıyla orta Rönesansla, beraber skolastik düşüncenin değerini yitirmesi v e İ ncil'den Kilise'nin Al K m uzaklaştığının görülm esi. ço ilise an k g 'n pre ge eni in A nsl çir ş t lm eri me op an nin k i rak ya'd , ste lar ak me ını i ler ele i.

1999 ÖSS • XVI. Yüzylda Almanya’da her prens kendi kabul ettiği mezhebe tebaasını da sokma hakkına sahipti. Koyu Katolik olan Alman imparatoru bütün tebaasını zorla Katolik yapmaya çalışınca, Protestan mezhebinden olanlar ayaklanmıştır. Almanya içindeki bu mezhep mücadelesi bütün Avrupa’ya yayılmış; Fransızlar, Katolik oldukları halde, Almanya’daki Protestanları desteklemişlerdir. • Fransa’nın Protestanları desteklemesi aşağıdakilerden hangisine bağlanabilir? • • • A) Avrupa’daki din savaşlarına son vermek istemesine B) Almanya’nın tek yönetim altında birleşerek güçlenmesine karşı olmasına C) Protestan mezhebini resmen tanımış olmasına D) Prenslerin inanç özgürlüğüne sahip olmasını onaylamasına E) Topraklarında çeşitli mezheplerden insanların bulunmasına

• 2004 ÖSS • 50. Ortaçağ Avrupa'sında Katolik Kilisesi, dini hakların yanı sıra dünyevi haklara da sahipti. Düşünce alanında, kilisenin koyduğu kurallar geçerliydi ve bunlara aykırı düşünceleri dile getirmek mümkün değildi. • Bu durumun aşağıdakilerden hangisini engellediği savunulabilir? • A) Katolik Kilisesinin varlığını sürdürecek önlemler almasını • B) Kişisel yaratıcılığın ön plana çıkmasını • C) Sanat alanında işlenen konuların sınırlı olmasını • D) Din adamlarının krallar üzerinde etkili olmasını • E) Yöneticilerle din adamları arasında sorun çıkmasını

REFORMUN GELİŞİMİ

• Reform hareketleri Almanya'da başladı. • Alman hümanistlerden Martin Luther, 95 maddelik bir bildiriyle endüljans satışlarına itiraz etti. • Papa 10. Leo tarafından aforoz edildi. • Ölüme mahkum edilen Luther, dostu Saksonya prensi tarafından saklandı.

• Reform'un Almanya'da Başlamasının Nedenleri; • � İncil'in, Almanca'ya çevrilmesi ve halkın okuması, anlaması, sorgulaması. • � Matbaanın, Almanya'da yoğun olarak kullanılması. Almanya'nın, ulusal birlikten yoksun olması ve Kilise'nin gücünün fazla olması. • � Martin Luther gibi aydın din devrimcilerinin fazla olması.

• Bu gizlenme sırasında Luther, yasak olmasına rağmen İncil'i Almanca'ya çevirdi. • Kutsal Roma Germen İmparatoru Şarlken ile anlaşmazlıklar içinde olan ve ekonomik sıkıntılarla boğuşan diğer Alman prenslikleri de Luther'e destek oldu. • Luther'in karşı çıkmasına rağmen, kilisenin malları yağmalandı.

• Bu ayaklanmalardan endişelenen Alman İmparatoru Şarlken, Reform hareketlerinin yayıldığı yerlerde kalmasına dair bir karar çıkarttı. (1529). • Şarlken’in bu kararını beş Alman prensi ve on dört şehir protesto etti. • Bu yüzden Luther taraftarlarına “Protestan” adı verildi. • Şarlken ve Luther taraftarları arasında yirmi beş yıl süren savaşlar oldu. • Bu savaşlar sonunda “Ogsburg Antlaşması” yapıldı (1555 )

• Ogsburg Barış Antlaşması • � Alman İmparatoru Şarlken Protestanlığı resmen tanıdı. • � Alman prenslerinin kendi ülkelerindeki kiliselerin mutlak amiri olduğu kabul edildi.

• � Fransa'da Reform'un Yayılması; • Jean Calvin tarafından başlatılmıştır. • 1598'e kadar Katoliklerle süren savaş, Nant Fermanı ile sonuçlandı. • Bu ferman ile Kalvenizm serbest bırakıldı.

• � İngiltere'de Reform'un Yayılması; • Kral VIII. Henry başlattı. • Çocuğu olmadığı için yeniden evlenmek isteyen krala Papa'nın izin vermemesi üzerine Henry, İngiliz Kilisesi'ni Roma'dan ayırarak kendi denetimine aldı ve böylece 1534'te Anglikanizm mezhebi doğdu. • İskoçya'da ise Kalvenizm'in bir benzeri olan Presbiteryenlik Mezhebi yayıldı. • İsveç, Norveç, Danimarka’ da Protestanlık mezhebi kabul edildi.

Avrupa’da yeni mezhepler ortaya çıktı. Böylece mezhep birliği bozuldu. Kilisenin savunduğu birleşik Avrupa fikri yerini, ulusal devletlere bıraktı. Protestan kral ve prensler din işlerinin mutlak hakimi oldular. Özellikle Protestanlar ve Katolikler arasında günümüze kadar uzanan mezhep kavgaları başladı. Kilise dışında laik eğitim kurumları ortaya çıkmaya başladı Kültürel ve bilimsel gelişmelerin önündeki skolastik düşünce yıkıldı. REFORMUN SONUÇLARI Kilise malları yağmalanarak güçlü prenslikler ortaya çıktı. Avrupa’daki mezhep mücadeleleri Osmanlıların batıdaki ilerleyişini kolaylaştırdı. Katolik kilisesi yeni mezheplerle mücadele etmek için Engizisyon mahkemelerini kurdu. Kilise ve din adamlarının toplum üzerindeki dinî ve siyasi baskıları kalktı. Papanın nüfuzu azaldı. Kilise, kendine çeki düzen vermek zorunda kaldı.

• Genel Yorum: • Haçlı Seferleri, Coğrafi Keşifler, Rö nesans ve Reform hareketlerinin ortak sonucu Katolik Kilisesinin otoritesini azaltmalarıdır. • Bundan en az et kileyeni Coğrafi Keşifler olurken, en çok etkileyeni Re form Hareketleri olmuştur. • Avrupa'da meydana gelen bu gelişmeler den Coğrafi Keşifler Avrupa dışında daha çok etkili olmuşken, Reform en az etkili olmuştur.

REFORMUN OSMANLI DEVLETI’NE ETKILERI

• Avrupa’da yaşanan Reform hareketleri Osmanlı Devleti’nde etkili olmadı. • Çünkü Osmanlı Devleti’nde yaşayan Hristiyan halk din ve inanç yönünden geniş haklara sahipti. • Avrupa’da bu dönemde mezhep kavgaları yaşanırken Osmanlı tebası olan Hristiyanlar huzur içinde yaşıyorlardı. • Ortodoks din adamlarının halk üzerinde baskı oluşturmasına izin vermemiş, böylece ruhban sınıfının siyasi güç elde etmesi engellenmiştir.

• Avrupa’da mezhep kavgalarının yaşanması Osmanlı Devleti’nin işine geliyordu. • Osmanlı Devleti, özellikle Almanya’da ortaya çıkan Protestanlık faaliyetlerini destekler bir politika izledi. • Çünkü Avrupa’da Hristiyan birliğinin parçalanması Osmanlı Devleti’nin Avrupa siyasetine uygundu. • Bu karışık ortamdan yararlanan Osmanlı Devleti, Avrupa’da Viyana’ya kadar ilerledi.

ÖLÇME VE DEĞERLENDIRME • 137. Reform nedir? • 138. Ortaçağ Avrupa’sında din adamları ile halk arasındaki ilişkileri açıklayınız? • 139. Reformun nedenlerini yazınız? • 140. Matbaa Reform hareketlerinin başlamasında nasıl etkili olmuştur? • 141. Aşağıdaki terimleri açıklayınız? • 142. Aforoz- Endülüjans- Enterdi- Cizvit- Engizisyon- Wittenberg Kilisesi- Nant FermanıKalvenizm- Anglikanizm- Presbeteriyenlik- Protestan-Makyavelizm • 143. Alman İmparatoru Şarlken, Luther’in fikirlerine karşı nasıl bir önlem aldı. Bu önlemler Almanya’da nasıl karşılandı. Sonucunu yazınız? • 144. Ogsburg Antlaşması nedir? Bu antlaşmada alınan kararı yazınız? • 145. Avrupa’da Otuz yıl Savaşları hangi antlaşma ile sonuçlandı. Bu antlaşmanın önemini yazınız? • 146. Avrupa’da Protestanlığın tanınması hangi antlaşmalarla gerçekleşmiştir? • 147. Reform Hareketleri sonunda Avrupa’da devlet yönetiminde nasıl bir değişim yaşanmıştır? • 148. Reform Hareketleri Avrupa’da eğitim üzerinde nasıl bir değişim yaşanmasına neden oldu. Bu değişimin önemini yazınız? • 149. Reform Hareketleri sonucunda Avrupa’da ortaya çıkan mezhepleri yazınız?

İYİ DERSLE R