Oplossingsgericht werken Welkom Drs Agnes Schilder Even voorstellen

  • Slides: 40
Download presentation
Oplossingsgericht werken Welkom! Drs. Agnes Schilder

Oplossingsgericht werken Welkom! Drs. Agnes Schilder

Even voorstellen • Psycholoog, coach, trainer, docent • ACT too • OGW, breinleren, positieve

Even voorstellen • Psycholoog, coach, trainer, docent • ACT too • OGW, breinleren, positieve psychologie 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 2

Hoe motiveer je cliënten zo dat ze dat doen wat volgens jou nodig is?

Hoe motiveer je cliënten zo dat ze dat doen wat volgens jou nodig is? NIET…. 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan

Je kunt iemand anders niet motiveren, mensen kunnen alleen zichzelf motiveren…. Mee eens? 16

Je kunt iemand anders niet motiveren, mensen kunnen alleen zichzelf motiveren…. Mee eens? 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 4

Deze twee dagen: • Oplossingsgericht werken: – wat is dat? – hoe pas je

Deze twee dagen: • Oplossingsgericht werken: – wat is dat? – hoe pas je dat toe in gesprekken? – wanneer / met welk doel? • Motiverende gespreksvoering / Motivational interviewing – wat is dat? – hoe pas je dat toe in gesprekken? – wanneer / met welk doel? • Wat is het verschil en wanneer kies je voor OGW wanneer voor MI? 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 5

Programma dag 1 ü Welkom, intro op het programma, voorstelrondje (waarderende benadering / positieve

Programma dag 1 ü Welkom, intro op het programma, voorstelrondje (waarderende benadering / positieve psychologie) ü Oefening: oplossingsgericht luisteren Theorie: ontstaan van OGW en belangrijke uitgangspunten ü Oefening: start van het gesprek, de nuttigheidsvraag Theorie: doelen stellen, veranderwens vaststellen ü Oefening: de schaalvraag Theorie: platform bepalen 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 6

Oefening 1 Veranderen? Behoud het goede. . . 16 -05 -2013 OGW - NW

Oefening 1 Veranderen? Behoud het goede. . . 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 7

Kennismaking, opdracht 1 Oplossingsgericht luisteren, 2/3 -tallen Vragen ter inspiratie: Wat gaat er goed?

Kennismaking, opdracht 1 Oplossingsgericht luisteren, 2/3 -tallen Vragen ter inspiratie: Wat gaat er goed? Waarover ben je tevreden? Wat heb je voor nuttigs geleerd? Wat breng je voor bruikbare zaken mee uit je vorige team / werk / opleiding? • Wat wil je behouden? • Stel, het is een jaar later en je kijkt tevreden terug op het jaar. Waarover ben je dan tevreden? • • 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 8

Kennismaking, opdracht 2 • Kies een kaart die voor jou past bij wat jullie

Kennismaking, opdracht 2 • Kies een kaart die voor jou past bij wat jullie net besproken hebben in jullie groep. • Stel jezelf kort voor en vertel iets over waar jouw kaart voor staat. 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 9

Ontstaan OGW Diagnosereceptmodel 16 -05 -2013 consultatie OGW - NW Fryslan participatie, cliënt centraal

Ontstaan OGW Diagnosereceptmodel 16 -05 -2013 consultatie OGW - NW Fryslan participatie, cliënt centraal 10

Tips: • Eerst aansluiten, dan doorvragen • Yes-set bij jezelf • Focus op je

Tips: • Eerst aansluiten, dan doorvragen • Yes-set bij jezelf • Focus op je cliënt (geen self-disclosure) • Geen voorbereiding op de inhoud • Leiden van achteren, vertraag in het begin • Stel vragen op het spoor van de ander 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 11

Grondleggers OGW Steve de Shazer en Insoo Kim Berg Louis Caufmann, Peter Szabó, Coert

Grondleggers OGW Steve de Shazer en Insoo Kim Berg Louis Caufmann, Peter Szabó, Coert Visser, Gwenda Schlundt Bodien (NOAM. nu) 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 12

Basisregels versie 1. 0 1. If it’s not broken, don’t fix it. 2. If

Basisregels versie 1. 0 1. If it’s not broken, don’t fix it. 2. If it does not work, stop and do something different. 3. If it works, do more of it. In het Nederlands: 1. Als iets niet kapot is, herstel het niet. 2. Als iets niet werkt, stop en doe iets anders. 3. Als iets werkt, doe er méér van. 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 13

Basisregels versie 7. 3 1. If it’s not broken, don’t fix it. 2. If

Basisregels versie 7. 3 1. If it’s not broken, don’t fix it. 2. If it does not work, stop and do something different. 3. If it works, do more of it. 4. Als iets (nog) goed (genoeg) werkt, herstel het dan niet. 5. Als iets goed (genoeg) werkt, doe er gewoon mee verder en/of doe er méér van. 6. Als iets niet (langer) (goed genoeg) werkt, stop er dan mee, leer ervan en doe iets anders. 7. Als iets goed (genoeg) werkt, leer het van iemand anders en/of bied het een ander aan. 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 14

Stop it! http: //www. youtube. com/watch? v=Ow 0 lr 63 y 4 Mw 16

Stop it! http: //www. youtube. com/watch? v=Ow 0 lr 63 y 4 Mw 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 15

We gaan er vanuit dat cliënten: • Onder zeer moeilijke omstandigheden hun uiterste best

We gaan er vanuit dat cliënten: • Onder zeer moeilijke omstandigheden hun uiterste best doen • Zich hechten aan de ideeën die ze krijgen • Zich moreel juist, welgemanierd, beleefd en eerlijk willen gedragen en hun leven willen verbeteren • Goed willen kunnen opschieten met anderen • Geaccepteerd willen worden en deel willen uitmaken van een groep • Hun leven en dan van hun naasten willen verbeteren • Willen zorgen voor mensen die belangrijk voor hen zijn en door hen verzorgd willen worden • Een waardevolle erfenis willen achterlaten en een positieve bijdrage aan de wereld willen geven • Door anderen gerespecteerd willen worden en anderen willen respecteren. 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 16

Nuttigheidsvraag • Wat zou nuttig zijn om nu te bespreken? • Wat zou dit

Nuttigheidsvraag • Wat zou nuttig zijn om nu te bespreken? • Wat zou dit gesprek nuttig voor je maken? • Afsluiting: We hebben nog 5 minuten zie ik, wat zou zinvol kunnen zijn om nog te bespreken? 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 17

Oefening 2 Nuttigheidsvraag A: Beschrijf in een paar minuten een probleem/een situatie die jij

Oefening 2 Nuttigheidsvraag A: Beschrijf in een paar minuten een probleem/een situatie die jij nu lastig vindt. B: Stel onderstaande vragen letterlijk aan persoon A. • • In welke zin is dit een probleem voor je? Waar heb jij last van? Hoe heb je daar last van? Hoe belemmert het jou? • • Waar kan ik je nu in dit gesprek mee helpen? Wat zouden we nu moeten bespreken wil dit een nuttig gesprek voor jou zijn? Persoon B: Geef nu een probleemdefinitie zoals jij denkt dat ie klopt. Persoon A: Geef aan of deze definitie klopt voor jou. 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 18

Filmfragment / wondervraag Masterclass Insoo Kim Berg, interview deel 1 en deel 2 16

Filmfragment / wondervraag Masterclass Insoo Kim Berg, interview deel 1 en deel 2 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 19

Essentie: doen wat werkt! • We leren vooral van wat goed gaat, niet van

Essentie: doen wat werkt! • We leren vooral van wat goed gaat, niet van wat fout gaat of niet werkt. 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 20

16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 21

16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 21

Complimenten geven 16 -05 -2013 1. direct compliment 2. indirect compliment 3. circulair zelf-compliment

Complimenten geven 16 -05 -2013 1. direct compliment 2. indirect compliment 3. circulair zelf-compliment OGW - NW Fryslan 22

1. Direct compliment Jij zegt wat je goed vindt aan de ander, de ander

1. Direct compliment Jij zegt wat je goed vindt aan de ander, de ander ontvangt en is daarin passief. 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 23

2. Indirect compliment Eerst geef je een positieve waardering, gevolgd door een vraag, zodat

2. Indirect compliment Eerst geef je een positieve waardering, gevolgd door een vraag, zodat de ander zichzelf complimenteert. 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 24

3. Circulair zelf-compliment Je geeft eerst een positieve waardering, stelt dan een vraag wat

3. Circulair zelf-compliment Je geeft eerst een positieve waardering, stelt dan een vraag wat een andere persoon positief zal waarderen in hem/haar. Het compliment gaat via een andere persoon, als een cirkel. 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 25

Complimenten over… 16 -05 -2013 q Kennis wat weet/begrijpt iemand al q Ervaring wat

Complimenten over… 16 -05 -2013 q Kennis wat weet/begrijpt iemand al q Ervaring wat is bruikbaar uit het verleden q Vaardigheid q Attitude q Motivatie q Persoon kenmerk, kwaliteit, stijl q Resultaat wat er bereikt is wat kan iemand basis houding, overtuiging wat wil iemand, enthousiasme, gedrevenheid OGW - NW Fryslan 26

Oplossingsgericht luisteren • Complimenten geven • Gericht op wat wel goed gaat, wat wel

Oplossingsgericht luisteren • Complimenten geven • Gericht op wat wel goed gaat, wat wel kan • Zelfvertrouwen vergroten • Relatie opbouwen 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 27

Problem talk “Problem talk creates problems, solution talk creates solutions”. Verandertaal uitlokken (motivational interviewing)

Problem talk “Problem talk creates problems, solution talk creates solutions”. Verandertaal uitlokken (motivational interviewing) 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 28

Verandertaal 1. 2. 3. 4. 5. 6. de wens (ik wil veranderen) de vaardigheid

Verandertaal 1. 2. 3. 4. 5. 6. de wens (ik wil veranderen) de vaardigheid om het doel te bereiken (ik kan veranderen) de redenen om te veranderen (als ik verander dan …) de noodzaak om te veranderen (ik moet veranderen) de toezegging doen, vastbeslotenheid (ik ga veranderen) het zetten van stappen (ik heb iets veranderd)

Verandertaal herkennen, versterken en ontlokken • Reden: Ik wel, maar. . Wat is de

Verandertaal herkennen, versterken en ontlokken • Reden: Ik wel, maar. . Wat is de belangrijkste reden om X wel te doen? • Stappen: Ik weet niet hoe. . . . Wat zou een eerste stap zijn? • Mogelijkheid: Maar ik heb geen. . . Hoe zou jij het aan kunnen pakken zodat. . . ? • Wens: Ik zou wel willen vanwege de. . . En als dat lukt, wat zou er dan gebeuren? • Commitment: Zal ik het wel doen? Wat denk je dat er gebeurt als je er aan begint? 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 30

Verandertaal uitlokken Rechtstreeks vragen stellen die verandertaal oproepen, ook wel: evocatieve vragen stellen (Miller

Verandertaal uitlokken Rechtstreeks vragen stellen die verandertaal oproepen, ook wel: evocatieve vragen stellen (Miller en Rollnick, 2008). Bijvoorbeeld: • Nadelen van de status quo: “Wat vindt u vervelend aan de huidige situatie? ” • Voordelen van verandering: Hoe zou u het graag anders willen zien? ” • Optimisme over verandering: “Welke persoonlijke krachten hebt u die u helpen om te slagen en uw doelen te bereiken? ” • Bedoeling om te veranderen: “Wat vindt u nu van uw drugsgebruik? ” 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 31

Verandertaal uitlokken Oefening 3. A brengt dilemma in waar hij/zij nu echt mee zit.

Verandertaal uitlokken Oefening 3. A brengt dilemma in waar hij/zij nu echt mee zit. B lokt verandertaal uit. (7 minuten) Wissel van rol. (7 minuten) 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 32

Ambivalentie vergroten (MI) * * Niet veranderen: Voordelen: Nadelen: Voordelen: Wel veranderen Nadelen: *

Ambivalentie vergroten (MI) * * Niet veranderen: Voordelen: Nadelen: Voordelen: Wel veranderen Nadelen: * * 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 33

Vragen, vragen…. 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan

Vragen, vragen…. 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan

OGW uitgangspunten: • Als het werkt, laat het dan zo (if it’s not broken,

OGW uitgangspunten: • Als het werkt, laat het dan zo (if it’s not broken, don’t fix it) • Als iets ooit effect had, doe het dan vaker • Als iets niet werkt, doe iets anders • • • Geen enkel probleem doet zich de hele tijd voor Verandering is constant en onvermijdelijk De toekomst is onderhandelbaar en wordt geschapen Kleine veranderingen kunnen grote gevolgen hebben Stel cliënten vragen, maar vertel ze niet wat ze moeten doen. Problemen en oplossingen zijn niet altijd direct aan elkaar gerelateerd 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 35

Van probleemdenken naar oplossingsgericht denken Wanneer is er al eens een hoger Hoe dat

Van probleemdenken naar oplossingsgericht denken Wanneer is er al eens een hoger Hoe dat punt deisschaal De huidigeop bruikbaar? situatie bereikt? Begin probleem De gewenste toestand Wat wil je in plaats van het probleem? Wat is het volgende stapje? Begin gewenste situatie Coert Visser, gebaseerd op het Albert model van Mark Mc. Kergow 16 -05 -2013 al oe? r e is en h t t a W reik be OGW - NW Fryslan De gevreesde toekomst 36

Drie soorten reacties Type relatie Kenmerken Interventies coaching Bezoekerstypisch De ander ziet geen nut

Drie soorten reacties Type relatie Kenmerken Interventies coaching Bezoekerstypisch De ander ziet geen nut van het gesprek • Aard en aanleiding verhelderen • Zoeken naar het nut voor de ander • Rollen verhelderen Klaagtypisch De ander ziet wel nut, maar gedraagt zich hulpeloos en klaagt • Begrip en acceptatie van het perspectief en de perceptie van de ander • Verder verhelderen nut voor de ander en de rollen • Begin met de eerste stappen van oplossingsgericht coachen Klanttypisch De ander ziet het nut, staat open voor hulp en is bereid tot actie Volg de stappen van oplossingsgericht coachen 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan Bron: www. noam. nu 37

Vier oplossingsgerichte invalshoeken: Lees meer 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 38

Vier oplossingsgerichte invalshoeken: Lees meer 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 38

De schaalvraag 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 39

De schaalvraag 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 39

Tot besluit 3 vragen: • Wat heb je geleerd/is nieuw voor jou? • Wat

Tot besluit 3 vragen: • Wat heb je geleerd/is nieuw voor jou? • Wat laat je voortaan na? • Wat ga je toepassen, welke concrete stap? 16 -05 -2013 OGW - NW Fryslan 40