Ocenianie ksztatujce ocenianie ktre pomaga si uczy 1

Ocenianie kształtujące ocenianie, które pomaga się uczyć. 1

SZKOŁA UCZĄCA SIĘ W maju 2012 r. otrzymaliśmy certyfikat SZKOŁY UCZĄCEJ SIĘ, który był ukoronowaniem trzyletniej pracy z elementami nauczania kształtującego. Tą prezentacją pragniemy Państwu przybliżyć ideę takiego nauczania i uczenia się. 2

Definicja Ocenianie kształtujące to częste, interaktywne ocenianie postępów ucznia i uzyskanego przez niego zrozumienia materiału, tak by móc określić, jak uczeń ma się dalej uczyć i jak najlepiej go nauczać. Raport Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) 3

Definicja Ocenianie kształtujące to dawanie informacji pomagającej w uczeniu 4

Atmosfera sprzyjająca uczeniu się: § trwale wzmacnia w uczniach poczucie ich wartości, § zwiększa zaangażowania uczniów w naukę, § zachęca uczniów do samodzielności, § stwarza uczniom warunki do współpracy, § pogłębia u uczniów świadomość procesu uczenia, § pozwala uczniom wziąć odpowiedzialność za własną naukę. 5

Cele w języku ucznia 6

Każdego dnia uczeń ma podane cele lekcji Uczniowie muszą wiedzieć, dokąd zmierzają. Jeśli będą znali założony cel, to łatwiej będzie go wspólnie osiągnąć. Użyjemy tu takiego porównania: Pewien człowiek wybierał się na spacer, miał do dyspozycji wiele tras, ale nie miał celu swojej wycieczki. Przespacerował się więc po okolicy, wybierając różne ścieżki, ale nie dotarł do wszystkich interesujących miejsc, gdyż nie wiedział nawet o ich istnieniu. Następnym razem człowiek dowiedział się, że w okolicy są bardzo ciekawe miejsca do zwiedzania, zaplanował swoją wycieczkę, wytyczył trasę i zwiedził wszystko, co zamierzał. Podobnie jest z uczniem, który zna tylko temat lekcji, ale nie wie, co jest celem zajęć, co ma poznać i po co. Jeśli dopuścimy ucznia do tajemnicy, dokąd zmierzamy, to może uda się go namówić do zwiększenia tempa „marszu” lub zatrzymania się na pewien czas w ważnym strategicznie miejscu. 7

Kryteria oceniania – NACOBEZU Ustalenie, na co będziemy zwracać uwagę przy ocenianiu Dzięki „nacobezu” zawieramy z uczniem umowę dotyczącą tego, co podlega ocenie. Uczniowie wiedzą, jakie wiadomości i umiejętności muszą opanować na lekcji i jaki poziom wykonania zadania jest wymagany. Uczniowie wiedzą jakie wiadomości powinni powtórzyć do sprawdzianu oraz jakie elementy pracy domowej lub konkretnego ćwiczenia będą oceniane. Kryteria nacobezu ustala sam nauczyciel lub formułuje wspólnie z uczniami. 8

Ocenianie kształtujące a ocenianie sumujące Nauczyciel stosujący ocenianie kształtujące stosuje również ocenę sumującą. Nie rezygnuje ze stopni. 9

Praca z rodzicami Uczniowie i rodzice muszą być świadomymi uczestnikami procesu oceniania kształtującego. Uczeń – ocena kształtująca pomoże ci się uczyć Rodzice – dzięki ocenianiu kształtującemu możecie pomóc swojemu dziecku, możecie stać się jego sojusznikiem 10

Pytania kluczowe Pytania ukazujące uczniom szerszy kontekst, zachęcające ich do poszukiwania odpowiedzi, angażujące w naukę 11

Techniki zadawania pytań czas oczekiwania na odpowiedź ucznia ustalanie parach odpowiedzi w niepodnoszenie uczenie rąk się na błędach >5 sek. 12

Informacja zwrotna (IZ) jest dialogiem nauczyciela z uczniem mającym pomóc uczniowi w uczeniu się. Najczęściej przyjmuje ona formę komentarza pisemnego lub ustnego do pracy ucznia. Są cztery elementy informacji zwrotnej wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów pracy ucznia [++] odnotowanie tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowej pracy ze strony ucznia [-] wskazówki – w jaki sposób uczeń powinien poprawić pracę [D] wskazówki – w jakim kierunku uczeń powinien pracować dalej [f] 13

OCENA KOLEŻEŃSKA I SAMOOCENA W ocenianiu kształtującym chcemy przełamać znaną szkolną zabawę w „policjanta i złodzieja”, w której nauczyciel śledzi tylko potknięcia ucznia, a uczeń stara się oszukać nauczyciela. Wprowadzając ocenę koleżeńską i samoocenę stawiamy ucznia w roli nauczyciela. Nie rozliczamy ucznia, nie oceniamy, nie szufladkujemy. Teraz uczniowie (na podstawie ustalonych kryteriów oceniania) wzajemnie recenzują swoje prace, dają sobie wzajemnie wskazówki. 14

Ocena koleżeńska Badanie wykazują, że człowiek uczy się najlepiej wtedy, gdy tłumaczy coś innym. Ocena koleżeńska daje właśnie takie możliwości. Oceniając prace kolegów uczeń ma okazję zwrócić uwagę na te aspekty, które w swojej pracy pominął i w ten sposób się uczy. Uczniowie na podstawie ustalonych wcześniej kryteriów oceniania wzajemnie recenzują swoje prace. 15

Uczniów trzeba przygotować do oceny. Będą w przyszłości często oceniani przez swoich przełożonych, będą także udzielać informacji zwrotnej swoim współpracownikom. 16

Samoocena Jeśli uczeń potrafi ocenić, ile się nauczył i ile musi się jeszcze uczyć, aby osiągnąć wyznaczony cel, to pomaga mu to w procesie uczenia się i czyni z niego aktywnego uczestnika tego procesu. 17

Uczniów bardzo cieszy, gdy w swojej pracy odnajdują elementy wykonane poprawnie. Cieszą się bardziej niż wtedy, gdy nauczyciel mówi, co zrobili dobrze. 18

Praca z metodnikami Światła to trzy kartki w kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym. • zielony oznacza – daję sobie świetnie radę, wszystko rozumiem, • żółty – mam pewne wątpliwości, • czerwony – nic nie rozumiem, ratunku, pomocy! 19

Karty: A, B, C i D • Nauczyciel zadaje uczniom pytanie z możliwością czterech różnych odpowiedzi. Uczniowie po zastanowieniu się decydują, którą odpowiedź wybierają. Ważne jest, aby uczniowie umieli uzasadnić swój wybór. 20

Białe tablice Nauczyciel zadaje pytanie, a uczniowie piszą odpowiedź ścieralnym flamastrem na białej tablicy. Podnoszą swoją tablicę i nauczyciel ma obraz odpowiedzi całej klasy. Metoda zmusza każdego ucznia do udzielenia odpowiedzi. 21

Patyczki Nauczyciel po zadaniu pytania losuje patyczek z imieniem ucznia, który odpowiada. Zapewnia to różnorodność wyboru osób i mobilizuje każdego ucznia do poszukiwania odpowiedzi. Metoda ta wymaga wprowadzenia i przestrzegania zasady „nie podnoszenia rąk”. 22

Zdania podsumowujące Sprawdzenie realizacji celów - podsumowanie lekcji Po każdej lekcji sprawdzamy, czy osiągnęliśmy założony cel. Uczniowie są proszeni o dokończenie zdania, np: • • • Dziś nauczyłem się. . . Zrozumiałem, że. . . . Przypomniałem sobie, że. . Zaskoczyło mnie, że. . Dziś osiągnąłem założony cel, gdyż. . . 23

Więcej o ocenianiu kształtującym: Na stronie www. ceo. org. pl/ok polecamy artykuły, skarbiec OK, Zapytaj Eksperta Publikacje OK: Jak oceniać, aby uczyć P. Black i inni Ocenianie kształtujące w praktyce D. Sterna 24

Opracowane na podstawie materiałów szkoleniowych SUS 25