MODELI HENDIKEPA ta je model hendikepa Model je

MODELI HENDIKEPA

Šta je model hendikepa? Model je pristup ili odnos prema osobama sa hendikepom koji služi kao osnov za definisanje konkretnih politika i mera, a u isto vreme je i osnov za pravnu regulativu kojom se uređuje položaj osoba sa hendikepom.

Da li možete da opišete model hendikepa koji je bio dominantan u određenom društvu u određenom vremenskom periodu?

Odnos društva prema osobama sa smetnjama u razvoju kroz vreme U primitivnim zajednicama je postojao dvojak odnos. S jedne strane osobe sa smetnjama u razvoju su shvatane kao teret, dok se s druge strane verovalo da je Bog već na samom rođenju obeležio osobe sa invaliditetom fizičkim nedostatkom i da one kao takve imaju magijsku ili medijumsku ulogu u kontaktu sa onostranim svetom. U antičkim zajednicama, u Grčkoj i u Rimu, gde je kult lepote i zdravog tela bio posebno negovan, osobe sa invaliditetom su bile izlagane javnom podsmehu i poruzi. Krajem 18. veka, sa razvojem nauke, dolazi do razvoja medicinskog modela. 60 -ih i 70 -ih godina 20. veka, sa jačanjem udruženja osoba sa hendikepom, počinje se razvijati socijalni model ometenosti. U 21. veku sve više jačaju pokreti koje fokus stavljaju na hendikep kao jedan aspekt multikulturalnosti.

Odnos društva prema osobama sa smetnjama u razvoju kroz vreme Moralni model henikepa Medicinski model hendikepa Socijalni model hendikepa Model hendikepa zasnovan na različitosti (Andrews, 2017)

Kako biste opisali dominantan model hendikepa u našem društvu danas?

Ja sam ______________ AKTIVNOST BARIJERA Ja ne mogu da. . . Zato što. . .

Medicinski model Cilj: popraviti telo i um osobe Izvor: ekspertski model Problem: pripada pojedincu i ogleda se u odstupanju od “normalnog” Rešenje: rehabilitacija, lekovi, terapija od strane eksperata

Socijalni model Cilj: prilagoditi okruženje tako da se osobi sa smetnjama u razvoju omogući puna participacija Koreni: udruženja osoba sa smetnjama u razvoju Problem: barijere u društvu Rešenje: izmene zakonske regulative, servisa podrške, participativno odlučivanje

Možeš me zvati kako god hoćeš! Mogu li?

MODELI PRAKSE MEDICINSKI SOCIJALNI DONOŠENJE ODLUKA ZASNOVANO NA DIJAGNOZI EKSPERTSKI MODEL DONOŠENJA ODLUKA POLAZIŠTE: KATEGORIZACIJA JEZIK: ETIKETIRAJUĆI POSLEDICE: IZDVAJANJE IZ “PRIRODNOG” OKRUŽENJA PROCENJIVANJE ORIJENTISANO NA POSLEDICE OŠTEĆENJA DONOŠENJE ODLUKA ZASNOVANO NA INDIVIDUALNIM POTREBAMA PARTNERSKI MODEL DONOŠENJA ODLUKA/TIM POLAZIŠTE: OVLADANE VEŠTINE + VEŠTINE U NASTAJANJU JEZIK: RAZNOVRSNOST, IMENICA DOLAZI PRE SVOJSTVA PROCENJIVANJE ORIJENTISANO NA DONOŠENJE ODLUKE (PROGRAM. . . )

PROGRAMI, SLUŽBE MEDICINSKI MODEL SOCIJALNI MODEL UNIFORMNOST (BAZIRANA NA RAZVRSTAVANJU) INSTITUCIONALIZACIJA CENTRALIZOVANOST LOKALNA ORGANIZOVANOST DEINSTITUCIONALIZACIJA FLEKSIBILNOST BAZIRANI NA POTREBAMA UMESTO NA DIJAGNOZI MENJAJU TIP KULTURE ZAJEDNICE

PSIHO-SOCIJALNE DIMENZIJE MEDICINSKI MODEL SOCIJALNI MODEL NISKO SAMOPOŠTOVANJE I SAMODETERMINIZAM NAUČENA PASIVNOST NAUČENA BESPOMOĆNOST OŠTEĆENJE JEDNOG ČLANA POGAĐA CELU PORODICU (STRAHOVI OD BUDUĆNOSTI, ANKSIOZNOST. . . ) VIŠESTRUKA ODGOVORNOST – SAMO-DETERMINIZAM UČENJE KAKO DA UČESTVUJEM U DONOŠENJU ODLUKA UČENJE PRAVA I DUŽNOSTI UČENJE SAMOSTALNOSTI

Analiza iskustva iz poseta MEDICINSKI MODEL SOCIJALNI MODEL

Analiza iskustva i

U obaveznoj literaturi za ovaj kurs modelima ometenosti bave se sledeće publikacije/delovi publikacije: Rajović, V. , Jovanović, O. , Radević, B. (2012). Individualni razvojno-obrazovni program. Crna Gora: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. (8– 13) Rajović, V. , Stanimirović, D. (2006). Odgovornost prema profesiji i klijentu (u oblasti rada sa osobama sa posebnim potrebama). Primenjena psihologija, str. 205– 217. Rajović, V. (2004). Psiho-socijalne determinante razvoja i učenja mentalno retardirane dece. Beograd: Institut za psihologiju. (9– 15; 113– 126)