MINIAKI MACICY Ewa Dopieraa SKN Onkologii Klinicznej Epidemiologia

MIĘŚNIAKI MACICY Ewa Dopierała, SKN Onkologii Klinicznej

Epidemiologia Mięśniaki macicy- łagodne, monoklonalne nowotwory macicy powstające z mięśni gładkich mioblastu lub ściany naczynia myometrium Najpospolitsze nowotwory łagodne u kobiet 30 -50% kobiet w okresie dojrzałości płciowej Częściej u kobiet: rasy czarnej, otyłych, nierodzących Pojawiają się między menarche a menopauzą, im więcej lat kobieta miesiączkuje, tym wyższe ryzyko Guzy hormonozależne (większa ilość rec. Dla E i

Objawy kliniczne U większości kobiet- brak Dyskomfort/ból w miednicy mniejszej Objawy uciskowe (ukł. moczowy, jelita) Bolesne miesiączki Nieprawidłowe krwawienia niedokrwistość z niedoboru żelaza Zaburzenia płodności, poronienia Rzadko- wyniszczenie chorej

Morfologia Guzy pojedyncze/mnogie (mięśniakowatość) Drobne-/olbrzymie Podśluzówkowe/śródścienne/podsurowicówko we! „Mięśniaki pasożytnicze”- pytanie do publiczniści Makroskopowo odgraniczone, twarde, szarobiaławe guzy z wirowatą powierzchnią przekroju Mogą ulegać martwicy (wylewy krwawe, rozmiękanie), włóknieniu, szkliwieniu, wapnieniu

Różnicowanie Guzy podsurowicówkowe z guzami przydatków Symetryczne powiększenie macicy z ciężarną macicą w badaniu dwuręcznym Z mięsakami- rozstrzyga bad. histopatologiczne Adenomyosis (endometrioza)

Godne uwagi! Przemiana złośliwa tylko w 0, 1 - 0, 8 % Z mięśniakami macicy często współistnieje endometrioza wewnętrzna

Rozpoznanie Charakterystyczny wywiad Badanie ginekologiczne Ocena ultrasonograficzna (obniżona echogenność mięśniaka w stosunku do niezmienionego mięśnia macicy)

Kwalifikacja do leczenia operacyjnego Wskazania bezwzględne: - Skręt szypuły mięśniaka- objawy otrzewnowe Objawy ze strony układu moczowego (ucisk moczowodów wodonercze, upośledzenie funkcji nerek) Nasilone krwotoki Do rozważenia: - - Nieprawidłowe krwawienia Ból, uczucie rozpierania w podbrzuszu Ucisk na pęcherz moczowy lub odbytnicę

Operacja… Wyłuszczenie Wycięcie Przez powłoki brzuszne/laparoskopowo/drogą pochwową Przed operacją można zastosować Gn. RH ( spadek objętości mięśniaków o 40 - 50%) *Stosunkowo nowa metoda- embolizacja tętnic macicznych (średnica <12 cm) *inne małoinwazyjne metody: klemowanie tętnic macicznych, koagulacja tętnic macicznych, elektromyoliysis/laser myolysis/kryomyolisis, FUS= focus

Leczenie zachowawcze Pacjentki z mięśniakami mają więcej rec. E i P w mięśniach gładkich macicy Analogi Gn. RH hipogonadyzm hipogonadotropowy *hipoestrogenizm - 3 -miesięczne podawanie przed leczeniem operacyjnym - Prewencja nawracających mięśniaków po leczeniu chirurgicznym Tibolon- steroid działający estro-, progesta-, andro – gennie - W zaburzeniach okołomenopauzalnych, leczeniu osteoporozy menopauzalnej - Tibolon + Gn. RH na 6 mcy przed operacją= redukcja V mięśniaków

c. d. … SERM- selektywne modulatory receptora Estrogenowego - - Agonizm estrogenowy w kościach i naczyniach, antagonizm zaś! w macicy i sutku. Raloksyfen Leczenie w skojarzeniu z Gn. RH Tamoksyfen- agonisto-antagonista, opisano wzrost mięśniaków u pacjentek z mutacją BRCA 1 i BRCA 2 stosujących tamoksyfen

c. d. … - Selektywne modulatory receprora Progesteronowego Asoprisnil Agonista/antagonista, in vitro hamuje proliferację mięśniaka, a indukuje apoptozę Średnia redukcja objętości po 12 tyg- 36% Bardzo dobrze tolerowany

c. d. … - Antagoniści Gn. RH natychmiast! STOP steroidogeneza jajnikowa Jeszcze szeroko stosowane Potrzebne jest wyprodukowanie preparatów o przedłużonym działaniu, pozbawionych dznp w tym stymulacji wydzielania histaminy Cortrelix Zmniejszenia wymiarów mięśniaka o >30% w 29 dniu leczenia -

c. d. … - - Antagonisci Progerteronu Mifepristone, Lilopristone, Onapristone Zmniejszenie masy mięśniaka Bez objawów hipoestrogenizmu - kości

c. d. … Androgeny Danazol - Hamuje wydzielanie gonadotropin mniej E, działa słabo androgennie, wiąże rec. P, andregenowe i glikokortykosteroidowe - Stosowany długo działa anabolicznie (nieakceptowane przez pacjentki) Gestrinone - Anty E, anty P, androgenowe działanie

c. d. … Czyste antyestrogeny - Pochodne 7 -α-alkyloaminy - Nieliczne badania na ludziach - Nieznamienny efekt Inhibitory aromatazy - badania… rola aromatazy w biologii mięśniaków…

Prowadzenie pooperacyjne 24 h- stała obserwacja Obserwacja szpitalna- około 3 doby Postępowanie przeciwbólowe Bilans płynowy Rozpoznawanie ewentualnych krwawień Profilaktyka zakrzepowo- zatorowa Kontrola rany pooperacyjnej Nadzorowanie psychicznego stanu pacjentki

Mięśniak gładkokomórkowy (leiomyoma) – warianty: O wysokiej aktywności mitotycznej Bogatokomórkowy Krwotoczna odmiana Nabłonkowata odmiana Z ogniskowym śluzowaceniem Atypowe Tłuszczakomięśniaki

Nietypowy wzrost mięśniaków: Rozlana mięśniakowatość - różnicować z przerostem myometrium Cotyledonoid dissecting leiomyoma- rozrost przypomina łożysko Mięśniakowatość wewnątrznaczyniowa „Łagodny przerzutujący mięśniak”

Bibliografia: „Mięśniaki macicy” red. J. Markowska, Med. Pharm Polska „Położnictwo i ginekologia” red. G. Bręborowicz, Wydawnictwo Lekarskie PZWL

Miłego weekendu !