Koszty i przychody w firmie Wynikowe operacje gospodarcze

Koszty i przychody w firmie Wynikowe operacje gospodarcze

Koszty w przedsiębiorstwie • Koszty związane są z normalną, codzienną działalnością przedsiębiorstwa, • są celowe, • zamierzone, konieczne, • zwrotne, • niezbędne do wytworzenia wyrobu gotowego lub świadczonych usług.

Koszty w przedsiębiorstwie • W toku prowadzenia działalności każda firma ponosi koszty, przez które rozumie się wyrażone wartościowo zużycie: • rzeczowych składników majątku trwałego np. : maszyn, budynków, urządzeń, środków transportu • rzeczowych składników majątku obrotowego np. : materiałów, opakowań, części zapasowych, • usług obcych np. : telekomunikacyjnych, transportowych, remontowych, informatycznych, • pracy ludzkiej np. : wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne.

Koszty w przedsiębiorstwie • Zgodnie z ustawą o rachunkowości • koszty to uprawdopodobnione zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, • w formie zmniejszenia wartości aktywów, • albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Koszt a wydatek • Pojęcie kosztu niekiedy utożsamiane jest z wydatkiem , jednak nie każdy koszt jest wydatkiem. • Wydatek związany jest ze wszystkimi transakcjami finansowo-gospodarczymi jednostki, jest zamianą środków pieniężnych na inny element majątkowy.

Koszt a wydatek • Wydatkiem może być rozchód środków pieniężnych z kasy lub rachunku bankowego na zakup materiałów, środków trwałych czy regulację zobowiązań. • Takie wydatki ponoszone przez przedsiębiorstwo nie są dla niego kosztami. Natomiast przykładem kosztu, który nie wiąże się z wydatkiem środków pieniężnych jest amortyzacja.

Lp. Operacje gospodarcze 1 Za gotówkę zakupiono materiały przyjęte do magazynu. 2 3 Wydano materiały z magazynu do produkcji. Zakupiono za gotówkę zestaw komputerowy i przyjęto go do eksploatacji. 4 Naliczono miesięczny koszt zużycia komputera. Zapłacono podatek dochodowy ze środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym. Za gotówkę zakupiono materiały biurowe, które przekazano do zużycia na potrzeby administracji. (wydatek równy jest ponoszonym kosztom). Spłacono z rachunku bankowego zobowiązanie wobec dostawcy. 5 6 7 wydatek x koszt x x x x

Koszty mogą być związane z podstawową działalnością przedsiębiorstwa, z jego pozostałą działalnością oraz z operacjami finansowymi

Koszty rodzajowe • Koszty działalności operacyjnej ponoszone w związku z podstawową, statutową działalnością przedsiębiorstwa mogą być prezentowane w układzie rodzajowym i funkcjonalnym. • Koszty według rodzaju są to koszty proste, niepodzielne oraz związane z bieżącą działalnością jednostki. • Informują o rodzaju, charakterze i wysokości poniesionego kosztu. • Powstają w jednostce gospodarczej między innymi w związku z zaopatrzeniem, produkcją, sprzedażą wyrobów i usług, zarządzaniem przedsiębiorstwem. Układ rodzajowy kosztów umożliwia badanie dynamiki i porównywanie struktury kosztów.

Charakterystyka kosztów rodzajowych 400 Amortyzacja 401 Zużycie materiałów i energii 402 Usługi obce 403 Podatki i opłaty 404 Wynagrodzenia 405 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników • 409 Pozostałe koszty rodzajowe • • •

Koszty w układzie funkcjonalnym • Układ funkcjonalny grupuje koszty według miejsc ich powstawania np. : koszty działalności podstawowej, koszty wydziałowe, koszty handlowe czy zarządu. Przyporządkowuje koszty rodzajowe do miejsc ich powstawania (typów działalności).

Koszty w układzie funkcjonalnym • To koszty według typów działalności, są to koszty złożone przyporządkowane do danego miejsca powstawania kosztów (centra kosztów) • 501 koszty działalności podstawowej, • 520 Koszty działalności handlowej • 530 koszty działalności pomocniczej, • 540 koszty sprzedaży. • 550 koszty ogólnego zarządu,

Pozostałe koszty operacyjne Nie są związane z codzienną, podstawową działalnością jednostki ale pośrednio wpływają na wynik z działalności operacyjnej wartość netto sprzedanych składników majątku trwałego, koszty likwidacji środków trwałych, zapłacone lub zarachowane kary, odszkodowania i grzywny, przekazane darowizny, należności nieściągalne, przedawnione, umorzone, koszty postępowania sądowego, szkody spowodowane zdarzeniami losowymi

Koszty finansowe wartość sprzedanych akcji, udziałów i papierów wartościowych w cenie nabycia, odsetki od kredytów (z wyjątkiem kredytu na inwestycje), dyskonto od weksli własnych, odsetki od zaciągniętych pożyczek, ujemne różnice kursowe, ujemna różnica przy wycofaniu udziałów, zarachowane odsetki za zwłokę w zapłacie zobowiązań,

Przychody w przedsiębiorstwie • Podstawowym założeniem prowadzenia działalności gospodarczej jest osiągnięcie zysków i utrzymanie się na konkurencyjnym rynku. • Osiągnięcie zysków jest możliwe między innymi poprzez osiągnięcie przychodów. • Przychodem jest uzyskany lub należny wpływ wartości pieniężnych lub korzyści materialnych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Przychody ze sprzedaży • to sumy uzyskane i należne za sprzedane wyroby gotowe, towary lub świadczone usługi. • Przychody powstają w momencie sprzedaży produktów, niezależnie od tego czy zapłata nastąpiła w chwili sprzedaży, czy po pewnym czasie. • Do przychodów zaliczamy: przychody ze sprzedaży produktów, otrzymane odsetki, tantiemy, dywidendy, czynsze, honoraria, zwiększenie wartości posiadanych akcji, sprzedaż aktywów trwałych.

Przychody ze sprzedaży • Zgodnie z ustawą o rachunkowości przez przychody należy rozumieć uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, • o wiarygodnie określonej wartości, • w formie zwiększenia wartości aktywów, • albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Przychody a wpływy • Ważne jest, aby nie utożsamiać przychodu z wpływem środków pieniężnych. • Wpływy są to środki pieniężne otrzymane do kasy lub na rachunek bankowy danej jednostki. • Może być rozbieżność w czasie między przychodem a wpływem środków pieniężnych. • Otrzymanie kwoty kredytu bankowego, zwrot pożyczki oraz nadpłaconego podatku dochodowego na rachunek bankowy nie jest przychodem z działalności gospodarczej tylko wpływem.

Przychody mogą być uzyskiwane z podstawowej działalności przedsiębiorstwa, z jego pozostałej działalności oraz z operacji finansowych

Pozostałe przychody operacyjne przychody ze sprzedaży składników majątku trwałego, przychody z likwidacji środków trwałych np. sprzedaż złomu, otrzymane dotacje przedmiotowe, subwencje, dopłaty, otrzymane kary, odszkodowania i grzywny nie związane z nieterminową regulacją należności, otrzymane darowizny, odpisanie przedawnionych lub umorzonych zobowiązań otrzymane odszkodowania za spowodowane zdarzenia losowe,

Przychody finansowe przychody ze sprzedaży akcji, udziałów i papierów wartościowych, otrzymane odsetki od lokat, wkładów bankowych, otrzymane należne odsetki za zwłokę w zapłacie należności, otrzymane odsetki od udzielnych pożyczek, dyskonto od weksli obcych, otrzymane dywidendy od akcji obcych, dodatnie różnice kursowe, przychody z udziałów w innych jednostkach

Wynik finansowy przedsiębiorstwa • Wynik finansowy jest wyrażonym w mierniku pieniężnym rezultatem działalności przedsiębiorstwa w pewnym okresie czasu. • Jest podstawą do prowadzenia rozliczeń finansowych z budżetem z tytułu podatku dochodowego. • Wynik finansowy brutto jest to różnica pomiędzy uzyskanymi przychodami a kosztami poniesionymi na ich uzyskanie. • Wynik finansowy brutto pomniejszony o podatek dochodowy jest wynikiem finansowym netto. • Wynik finansowy może być kategorią dodatnią, jeżeli: • Przychody > Koszty = Zysk • lub kategorią ujemną, gdy: • Przychody < Koszty = Strata

Wynik finansowy • Konto Wynik finansowym jest kontem bilansowym. • W bilansie wynik finansowy netto wykazywany jest w pasywach , w grupie kapitał własny ze znakiem plus ( zysk netto) lub minus (strata netto).

Segmentacja wyniku finansowego • Wynik finansowy składa się z 3 segmentów i zawiera: • Segment I - wynik ze sprzedaży; • Segment II -wynik działalności operacyjnej, • Segment III - wynik działalności finansowej.

Segmentacja wyniku finansowego • Ustalając wynik finansowy działalności podstawowej dla każdego segmentu należy określić przychody i koszty, czyli dodatnie i ujemne elementy. • Do ujemnych elementów wyniku finansowego zaliczamy koszty działalności operacyjnej, koszty finansowe, oraz podatek dochodowy. Elementy dodatnie to przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, pozostałe przychody operacyjne i przychody finansowe

Wynik finansowy 860 Dt/Wn Ct/Ma Koszty Podatek dochodowy Obrót Dt Sk Ct Zysk bilansowy Przychody Obrót Ct Sk Dt Strata bilansowa

Wynik finansowy 860 Dt/Wn Koszt sprzedanych produktów Pozostałe koszty operacyjne Ct/Ma Przychody ze sprzedaży Koszty finansowe Przychody finansowe Podatek dochodowy Pozostałe przychody operacyjne

Podatek dochodowy • Nadwyżka uzyskanych przychodów nad poniesionymi kosztami to wynik finansowy brutto czyli dochód. • Dochód = przychody – koszty uzyskania przychodu • Otrzymany dochód jest podstawą naliczenia podatku dochodowego. • Stawka podatku dochodowego od osób prawnych wynosi 19%.

Podatek dochodowy 220 Rozrachunki z budżetem 870 Podatek dochodowy 860 Wynik finansowy

Procedurę ustalania wyniku finansowego Przychody ze sprzedaży produktów Koszt sprzedanych produktów = wynik ze sprzedaży + pozostałe przychody operacyjne - pozostałe koszty operacyjne = wynik na działalności operacyjnej + przychody finansowe - koszty finansowe = wynik finansowy brutto - podatek dochodowy 19% = wynik finansowy netto

Wynik finansowy • odzwierciedla finansowe skutki operacji wynikowych, które powodują zmiany kapitału własnego. • Ostateczny wynik konfrontacji przychodów z kosztami jest zyskiem lub stratą, która musi być wykazywana w bilansie jako pozycja korygująca kapitał własny. • Ścisłe powiązanie kosztów i przychodów ze zmianami kapitału własnego pozwala na rozszerzenie równania bilansowego:

Powiązanie bilansu z rachunkiem wyników Aktywa = Aktywa trwałe + Aktywa obrotowe Pasywa = kapitał własny + Zobowiązania BILANS + przychody - koszty Rachunek zysków i strat

Operacje wynikowe • W przedsiębiorstwie obok operacji bilansowych, występują operacje wynikowe związane z kategoriami kosztów i przychodów. • Operacje wynikowe mogą dotyczyć tylko jednego składnika bilansu i wpływać na przychód lub koszt, a więc na wynik finansowy działalności gospodarczej.

Typy operacji wynikowych: • I. Typ - operacje zwiększające jeden składnik aktywów i zwiększające przychody • Przykład: Za gotówkę sprzedano towary • Zwiększenie gotówki w kasie • Zwiększenie przychodów ze sprzedaży towarów • II. Typ - operacje zmniejszające jeden składnik aktywów i zwiększające koszty • Przykład: Z rachunku bankowego spłacono odsetki od kredytu • Zmniejszenie rachunku bankowego • Zwiększenie kosztów finansowych

Typy operacji wynikowych: • III. Typ – operacje zmniejszające jeden składnik pasywów i zwiększające przychody • Przykład: Odpisano przedawnione zobowiązania wobec dostawców • Zmniejszenie zobowiązań wobec dostawców • Zwiększenie pozostałych przychodów operacyjnych • IV. Typ -operacje zwiększające jeden składnik pasywów i zwiększające koszty • Przykład: Otrzymano rachunek za transport materiałów, zapłata później. • Zwiększenie zobowiązań wobec dostawców • Zwiększenie kosztów usług obcych

Określ typ operacji gospodarczych: bilansowe czy wynikowe oraz ich wpływ na składniki bilansu i rachunek zysków i strat. Lp. Operacje gospodarcze Typ operacji Bilans Rachunek zysków i strat 1 Faktura za sprzedane kominki zapłata później 500 zł wynikowa Należności (+500 zł) Przychody ze sprzedaży (+500 zł) 2 Z rachunku wynikowa bankowego spłacono odsetki od kredytu 300 zł Za gotówkę bilansowa zakupiono materiały 400 zł Opłacono gotówką wynikowa doradztwo podatkowe 200 zł rachunek bankowy ( -300 zł) koszty finansowe (+300 zł) kasa (-400 zł) materiały (+400 zł) __ kasa (- 200 zł) usługi obce (+ 200 zł) 3 4

Konta wynikowe • Konta kosztów funkcjonują podobnie jak konta aktywne, • po stronie Dt księguje się wszelkie zwiększenia kosztów, • po stronie Ct zmniejszenie i przeniesienie na koniec okresu na konto „Wynik finansowy”.

Zasady funkcjonowania kont wynikowych ( niebilansowych) Konta kosztów Ewidencja poniesionych koszów Obrót Wn Zmniejszenie kosztów (korekta kosztów) Przeksięgowanie obrotów na koniec roku na konto „Wynik finansowy” Obrót Ma

Konta wynikowe • Konta przychodów funkcjonują podobnie jak konta pasywne, • na stronie Ct księguje się zwiększenie przychodów, • na stronie Dt konta ich zmniejszenie oraz przeksięgowanie na „Wynik finansowy”.

Zasady funkcjonowania kont wynikowych Konta przychodów Zmniejszenie przychodów Ewidencja poniesionych (korekta przychodów) przychodów Przeksięgowanie obrotów na koniec roku na konto „Wynik finansowy Obrót Wn Obrót Ma

Zasady funkcjonowania kont wynikowych • konta wynikowe nie wykazują sald końcowych – różnice obrotów stron Wn i Ma są przeksięgowane na koniec roku obrotowego na konto „Wynik finansowy”, • konta wynikowe otwiera się wyłącznie przez zaksięgowanie pierwszej operacji gospodarczej, • księgowane na kontach operacje powodują stałe narastanie obrotów kont wynikowych, które kończy się w końcu każdego roku obrotowego, • operacje księguje się zgodnie z zasadą podwójnego zapisu

Zasady funkcjonowania kont wynikowych Koszty Wynik finansowy Obr. 15000 (1 15000 - 1)15000 38000 15000 - Sk. Ct 23000 15000 38000 (2 38000 Przychody 2) 38 000 38000 - 38000 (Obr. - 38000

Zasady funkcjonowania kont wynikowych Koszty Wynik finansowy Poniesione przychodyw roku obrotowym Poniesione koszty w roku obrotowym Obrót Dt Obrót Ct Przychody Zysk netto Strata netto Obrót Dt Obrót Ct