KOMUNIKOWANIE SI 1 4 Wsppraca i wspdziaanie w

KOMUNIKOWANIE SIĘ 1. 4. Współpraca i współdziałanie w zespole 1

Grupa to co najmniej 2 osoby, które mają bezpośredni kontakt oraz Grupę charakteryzuje: liczebność, wspólne cele, wartości i normy, tożsamość grupowa (poczucie „my”), struktura władzy (możliwość karania i nagradzania członków grupy), struktura komunikowania się, role społeczne i zespołowe, układ pozycji, układ statusów. I KOMUNIKOWANIE SIĘ wspólne cele, wartości i normy; zależą od siebie i tworzą spójną strukturę.

Grupy mogą być: I Przynależność do grupy zaspokaja jedną z podstawowych potrzeb człowieka – potrzebę afiliacji (czyli przynależności i więzi emocjonalnych). KOMUNIKOWANIE SIĘ małe (np. klasa) lub duże (wszyscy uczniowie jednej szkoły) pierwotne (jak np. rodzina) lub wtórne (do których wchodzimy na różnych etapach naszego życia, np. grupa rówieśnicza, kółko teatralne)

Zespół to grupa osób o uzupełniających się kwalifikacjach, mająca Zespół to grupa zadaniowa, którą wyróżniają: bezpośrednie interakcje, poczucie identyfikacji z grupą (świadomość „my”), zasada odrębności, podzielanie wspólnych wartości, poczucie wspólnoty, tzw. duch zespołu posiadanie celu wspólnych działań. I Głównym celem zespołu jest wysoka produktywność i efektywność. KOMUNIKOWANIE SIĘ i realizująca wspólny cel.

Cechy dobrego zespołu: I KOMUNIKOWANIE SIĘ zespół ma wyraźnie i jasno określone, sprecyzowane cele, każda osoba w zespole ma przydzieloną rolę, zespół jasno określił standardy pracy, członkowie zespołu komunikują się ze sobą bezpośrednio, członkowie zespołu ufają sobie wzajemnie i szanują siebie, w zespole każdy ma prawo proponować rozwiązania, przedstawiać pomysły, które przyczyniają się do efektywniejszej pracy, żadnego członka zespołu się nie odrzuca, nie izoluje, każdy członek zespołu jest zachęcany do rozwoju osobistego, poszerzania swojej wiedzy i umiejętności, w zespole ceni się twórczość i kreatywność, członkowie zespołu są od siebie współzależni, członkowie zespołu wspierają się wzajemnie i pomagają sobie, gdyż również od tego zależy osiągnięcie celu, zespół planuje i odbywa efektywne spotkania, członkowie zespołu odznaczają się elastycznością działania.

Efektywność zespołu a efekt synergii, czyli 2 + 2 = 5 Efekt synergii to korzyść płynąca ze współpracy wielu osób. Oznacza to, że połączone wysiłki kilku członków większe możliwości, dzielą się wiedzą umiejętnościami, przynoszą więcej doświadczeniem, niż praca indywidualna każdej z tych osób osobno. Aby praca zespołu była maksymalnie efektywna, zespół powinien liczyć co najwyżej 15 osób, które nie różnią się znacznie ze względu na posiadany status, współuczestniczą w podejmowaniu decyzji i są ze sobą zintegrowane oraz posiadają lidera, który jest nastawiony na I współpracę. KOMUNIKOWANIE SIĘ zespołu, którzy dzięki współpracy mają

Efektywność zespołu a syndrom myślenia grupowego W pracy zespołowej pojawia się negatywne zjawisko, tzw. syndrom grupowego myślenia. Syndrom grupowego myślenia cechuje: przynależność do grupy jest atrakcyjna i wiąże się z prestiżem poczucie mocy i nieomylności członków danego zespołu – złudzenie jednomyślności stereotypowe postrzeganie i ocenianie przeciwników jako wrogów autocenzura (dobrowolne odrzucanie innych przekonań, niezgodnych z własnymi) w grupie władzę sprawuje ktoś o silnym charakterze grupa ma mało czasu na wykonanie zadania w zespole są osoby o silnych osobowościach, które wpływają na zachowania pozostałych grupa jest odizolowana i działa w warunkach stresu I nacisk na podporządkowanie większości nierozpatrywanie alternatywnych poglądów lekceważenie widocznych błędów w pracy zespołu opieranie się na niepełnych danych KOMUNIKOWANIE SIĘ Syndrom grupowego myślenia pojawia się w grupie, kiedy:

Jak uniknąć syndromu myślenia grupowego? 1. Lider powinien zachęcać członków grupy do wypowiadania swojego zdania, zwłaszcza odmiennego, i rozpatrywania pomysłów z różnych punktów widzenia, przy czym swoje zdanie powinien wygłaszać na samym końcu. 3. W przypadku liczebnej grupy lider powinien podzielić pracę na etapy lub części i zorganizować pracę w podgrupach. 4. Lider powinien wyznaczyć rolę tzw. adwokata diabła (chodzi o szukanie dziury w całym), aby grupa nie zamknęła się na inne pomysły, przywiązując się np. do pierwszej zgłoszonej propozycji. I KOMUNIKOWANIE SIĘ 2. W sprawach skomplikowanych lider powinien korzystać z pomocy eksperta z zewnątrz.

Plusy pracy indywidualnej i zespołowej Plusy pracy indywidualnej: • jednostka może sama zorganizować sobie pracę, • dobry sposób na wykonywanie trudnych zadań, • odpowiedzialność za wykonanie zadania spoczywa na jednej osobie. I • wzrasta poziom wykonania czynności łatwych pod wpływem obecności innych ludzi (zjawisko facylitacji społecznej), • członkowie grupy uzupełniają wzajemnie swoje niedostatki wiedzy, umiejętności i wady, • suma wiedzy jednostek sprawia, że grupa jest mądrzejsza od pojedynczej jednostki, a każda osoba w zespole ma szansę czerpania z ogółu wiedzy grupy, • korygowanie błędnych decyzji członków zespołu i wzajemna stymulacja intelektualna, • zadania w zespole wykonuje się łatwiej, a skomplikowane zadania są rozłożone na kilka osób, więc obciążenie wynikające z jego wykonana jest niższe, • większa wydajność i efektywność, • zespół mobilizuje do działania i myślenia. KOMUNIKOWANIE SIĘ Plusy pracy zespołowej:

Minusy pracy indywidualnej i zespołowej Minusy pracy indywidualnej: • niektóre czynności, przy skomplikowanym zadaniu, wykonuje Minusy pracy zespołowej: • obniża się poziom wykonania zadań trudnych pod wpływem • • I • rozpraszającej obecności innych ludzi, pojawia się tzw. próżniactwo społeczne, czyli spadek zaangażowania w wyniku rozproszenia odpowiedzialności za efekty pracy na wszystkie osoby w zespole, zespoły podejmują bardziej ryzykowne, niebezpieczne i krańcowe decyzje, bariery i trudności komunikacyjne oraz wzrost konfliktów, zbyt duża rywalizacja pomiędzy członkami zespołu utrudnia osiąganie celu, niezadowolenie wynikające z niedocenienia niektórych członków zespołu. KOMUNIKOWANIE SIĘ się dłużej i mniej dokładnie, zwłaszcza przy dużej presji czasu, • jednostka nie zawsze jest w stanie się sama zmobilizować i nie jest tak wytrwała, • jednostka nie dysponuje czasem i niezbędną wiedzą z wielu niezbędnych do wykonania zadania obszarów.

Zakłócenia w procesie zespołowym Najczęstsze zakłócenia w procesie zespołowym dotyczą: I KOMUNIKOWANIE SIĘ sposobów komunikacji i rozwiązywania konfliktów w zespole, nierównomiernego rozłożenia zadań i obowiązków na członków zespołu, nierównomiernego wkładu w pracę poszczególnych członków zespołu, braku wyraźnie wyodrębnionej roli lidera, liczebności zespołu (im grupa liczniejsza, tym gorzej pracuje), nieumiejętnego krytykowania postępowania członków zespołu, co obniża motywację do działania, niedostatecznego doceniania przez lidera wkładu i wysiłku w osiągnięcie celu zespołu, narzucania jednego sposobu osiągania celu, punktu widzenia przy równoczesnym braku możliwości wspólnego podejmowania decyzji, nieuwzględniania opinii i propozycji członków zespołu.

Negatywne efekty zakłóceń w procesie zespołowym I KOMUNIKOWANIE SIĘ • brak lub obniżenie wydajności i efektywności pracy zespołu, • brak spójności i integracji członków zespołu, • wzrost konfliktów i rywalizacji pomiędzy członkami zespołu, • braki motywacji do wspólnej pracy, • brak chęci do podejmowania ryzyka, • wzrost niezadowolenia członków zespołu, • trwały rozpad zespołu i nieosiągnięcie celu

Zasady pracy zespołowej Aby zespół efektywnie współpracował należy: Określić cele, które zespół ma osiągnąć – kiedy? gdzie? do kiedy? , a przede wszystkim co? , jakie są oczekiwania względem zespołu? Określić ramy organizacyjne, czasowe i inne pracy zespołu. Określić sposób, w jaki lider będzie motywował innych do działania – jaki będzie system kar i nagród. Określić sposób, w jaki będzie oceniana praca członków zespołu. Określić skład grupy –skład zespołu nie może być przypadkowy, wymuszony ani narzucony. I Wybrać właściwego lidera. KOMUNIKOWANIE SIĘ Określić, czym dysponuje zespół, aby osiągnąć cel – chodzi o zasoby, takie jak ludzie, finanse, materiały, zaplecze techniczne, lokalowe oraz czas, wiedza i niezbędne do osiągnięcia celu informacje.

Rola zespołowa Belbin wskazuje dziewięć ról zespołowych: II 1. Kreator 2. Poszukiwacz źródeł 3. Koordynator 4. Lokomotywa 5. Ewaluator 6. Dusza zespołu 7. Implementer 8. Perfekcjonista 9. Specjalista KOMUNIKOWANIE SIĘ Rola zespołowa to „indywidualne tendencje do pewnych zachowań, sposobów współpracy i budowania relacji z innymi”. Kiedy osoby tworzące grupę lub zespół mają do wykonania pewne zadanie w określonym czasie i mają osiągnąć pewien określony rezultat, członkowie grupy lub zespołu uaktywniają się i wchodzą w tzw. role zespołowe.

Typologia ról według Belbina Role ukierunkowane na zadania: Lokomotywa Implementer Perfekcjonista Role ukierunkowane na aktywność intelektualną: Kreator Ewaluator Specjalista II KOMUNIKOWANIE SIĘ Role ukierunkowane na ludzi: Koordynator Dusza zespołu Poszukiwacz źródeł

Charakterystyka ról zespołowych ukierunkowanych na zadania Implementer – to osoba zdyscyplinowana, zrównoważona, sumienna, bardzo dobrze zorganizowana, przekłada pomysły grupy na poszczególne, konkretne działania. Ma silny charakter, lubi porządek i jasno określone zasady. II Perfekcjonista – to osoba raczej zamknięta w sobie, martwi się na zapas, lubi wszystko zapiąć na ostatni guzik i sprawdzić po dwa razy wszystkie szczegóły. Sumienna, dokładna, wytrwała, zmotywowana do działania, o dużej samokontroli. KOMUNIKOWANIE SIĘ Lokomotywa – to osoba, która jest otwarta, dynamiczna i aktywna. Często jest inicjatorem działań, choć zdarza się działać pod wpływem emocji. Jak prawdziwa lokomotywa ciągnie członków zespołu za sobą. Ma silną potrzebę osiągnięć i lubi rywalizację. Nastawiona na cel grupowy.

Charakterystyka ról zespołowych ukierunkowanych na ludzi Koordynator – to osoba szanowana, ciesząca się autorytetem wśród członków zespołu. Koordynuje pracę zespołu, ustala cele i priorytety. Potrafi wpływać na innych członków grupy, by efektywnie wykonywali swoją pracę. Ponosi odpowiedzialność za siebie i działania członków zespołu. II Dusza zespołu – to osoba wrażliwa, nastawiona na innych ludzi, empatyczna, łagodząca spory w grupie. W razie pojawiających się problemów potrafi wesprzeć i pocieszyć osoby, które tego potrzebują. Czasem rezygnuje z własnych ambicji, by pomóc innym, lecz to zdecydowanie wpływa na wzrost spójności grupy i lepszą współpracę. Osoba kontaktowa, lubiana, ciepła. KOMUNIKOWANIE SIĘ Poszukiwacz źródeł – to osoba zrównoważona, ale otwarta na innych. Posiada łatwość nawiązywania i utrzymywania kontaktów z osobami z zespołu i spoza niego. Lubi działać, wynajduje nowe pomysły, także poza zespołem, osoba entuzjastyczna, pozytywnie nastawiona.

Charakterystyka ról zespołowych ukierunkowanych na aktywność intelektualną Ewaluator – to osoba poważna, zrównoważona, raczej zamknięta w sobie. Nie jest kreatywna, ale dogłębnie i obiektywnie potrafi zanalizować pomysły pozostałych członków grupy. Jest krytyczna, solidna, rzadko się myli, co może działać przygnębiająco na innych. II Specjalista – to osoba skoncentrowana na własnym rozwoju, poszerzaniu informacji i umiejętności. Nie jest zainteresowana kontaktami z innymi ludźmi. Dostarcza wiedzy, zwłaszcza technicznej, jest ekspertem w swojej dziedzinie. Raczej jest indywidualistą. KOMUNIKOWANIE SIĘ Kreator – to osoba twórcza, kreatywna, innowacyjna i inteligentna. Jej pomysły są oryginalne. Jeśli pomysł nie ma szans realizacji, kreator ostro i radykalnie poinformuje o tym zespół. Pracuje samodzielnie, nie lubi krytyki, choć sam może krytykować innych.

Zadania lidera zespołu Główne obowiązki lidera: integrowanie członków zespołu i dbanie o sprawną komunikację i atmosferę sprzyjającą pracy, rozwiązywanie konfliktów ponoszenie odpowiedzialności za działania zespołu i jego efektywność (lub jej brak) wyznaczanie zadań i koordynowanie pracy członków zespołu, dostarczanie informacji o sposobie wykonywania zadań oraz pracy dbanie o dyscyplinę i terminowe wykonywanie działań delegowanie zadań (przekazywanie części dość odpowiedzialnych zadań podległym członkom zespołu) II podsumowywanie poszczególnych etapów osiągania celu KOMUNIKOWANIE SIĘ ustalanie celów, priorytetów, zadań, etapów

Liderem nie trzeba się urodzić, można nauczyć się nim być!!! Cechy dobrego lidera: II KOMUNIKOWANIE SIĘ dyplomacja, takt, kultura osobista, wysokie zdolności komunikacji z innymi i precyzyjne wysławianie się, uważne i aktywne słuchanie, szybkie podejmowanie decyzji, motywowanie innych do działania, przewidywanie, prognozowanie, opieranie się na liczbach, trendach, wyliczeniach, planach, skuteczne przekonywanie do swoich racji, argumentowanie oraz negocjowanie, jasne określanie celów, wysoki stopień organizacji pracy, elastyczność w myśleniu i postępowaniu, otwartość na innych ludzi, ich pomysły, zdolność do dostrzegania potencjału tkwiącego w ludziach.

Cykl życia zespołu Każdy zespół przechodzi określony cykl życia, na który składa się 5 etapów: 1 Budowa i integracja • Pierwszy etap to powstawanie zespołu: rozdział zadań, ról i obowiązków oraz integracja 2 Docieranie się • Drugi etap to wzrost nieporozumień, napięć i konfliktów. Ważne jest, aby na drodze 3 Tworzenie synergii • Trzeci etap to tworzenie synergii. Członkowie zespołu są już zintegrowani i dotarci, 4 Kryzys wieku średniego • Czwarty etap to spadek motywacji i zaangażowania (efekt wypalenia), który skutkuje pomiędzy poszczególnymi członkami grupy. a zadania podzielone i przydzielone odpowiednim osobom. Wszyscy dążą do jasno sprecyzowanego wspólnego celu. niższą produktywnością, sprawnością, efektywnością i jakością działania. 5 III Odnowa i reintegracja lub równia pochyła • Piąty etap to działania lidera zmierzające do pobudzenia motywacji i zaangażowania poprzez uruchomienie działań integracyjnych i motywacyjnych. KOMUNIKOWANIE SIĘ wzajemnej otwartej komunikacji rozmawiać i wszelkie nieporozumienia wyjaśniać na bieżąco. Wówczas członkowie zespołu nauczą się akceptować i szanować wzajemne różnice.

Sposoby poprawy efektywności w zespole Dla utrzymania efektywności zespołu na wysokim poziomie ważne jest, aby: III KOMUNIKOWANIE SIĘ członkowie zespołu byli wysoce zmotywowani do pracy, członkowie zespołu sobie nawzajem ufali, wszyscy członkowie zespołu dbali o swój rozwój, wszyscy członkowie zespołu odznaczali się elastycznością, jak również otwartością na zmiany, zasady postępowania i pracy ustalać wspólnie, by nie były narzucone z góry, członkowie zespołu z liderem na czele akceptowali i doceniali istniejące różnice pomiędzy członkami zespołu.

Złe i dobre postawy członków zespołu Każda osoba w zespole jest gwarantem sukcesu i osiągnięcia celu. Nie tylko lider jest odpowiedzialny za pracę i wykonywanie zadań. Jeśli członek zespołu nie prezentuje pozytywnej postawy w zespole, należy zastanowić się, czy nie została mu narzucona rola zespołowa, której nie jest w stanie wypełnić, lub czy nie przydzielić mu zadań bardziej samodzielnych albo nawet wykluczyć z pracy zespołu. III KOMUNIKOWANIE SIĘ Każdy członek zespołu jest odpowiedzialny za siebie samego, własny rozwój, co przekłada się na zwiększenie efektu synergii w pracy zespołu.