PARTYCYPACJA Partycypacja to wspudzia wspuczestniczenie bezporednie uczestnictwo wspdziaanie

PARTYCYPACJA Partycypacja to współudział, współuczestniczenie, bezpośrednie uczestnictwo, współdziałanie Termin partycypacja jest terminem interdyscyplinarnym, stosowany jest na ogół z dodatkowym określeniem, np. : - partycypacja decyzyjna (oiz) - partycypacja społeczna, - partycypacja obywatelska, - partycypacja publiczna, - partycypacja indywidualna, - partycypacja wspólnotowa, - partycypacja horyzontalna, - partycypacja w działaniu, - partycypacja ekonomiczna.

PARTYCYPACJA Partycypacja decyzyjna (dalej: partycypacja) bezpośrednie uczestnictwo w podejmowaniu decyzji Formy partycypacji - komunikacja (petycje, konsultacje, opinie) - wspólne podejmowanie decyzji (demokracja uczestnicząca, budżet partycypacyjny) - samorząd (terytorialny, zawodowy, pracowniczy)

PARTYCYPACJA Rodzaje partycypacji Partycypacja bierna i czynna p. bierna – polega na opiniowaniu i doradzaniu (opiniowanie, doradzanie, konsultacje, konsulting) p. czynna – polega na czynnym udziale w procesie decydowania (czynny sprzeciw, wyrażenie zgody, wspólne i wyłączne rozstrzyganie) Partycypacja obligatoryjna i fakultatywna p. obligatoryjna – wymagana prawem p. fakultatywna – nie wymagana prawem

PARTYCYPACJA Trzy podstawowe wymiary partycypacji: 1. Partycypacja organizacyjna (in. w organizacji) udział pracowników w procesie decydowania 2. Partycypacja społeczna udział jednostki w życiu społeczności różnych szczebli, zwłaszcza lokalnego 3. Partycypacja publiczna (in. obywatelska) udział obywateli w życiu publicznym i politycznym

PARTYCYPACJA Partycypacja społeczna udział jednostek w działaniach grupowych (zbiorowych), podejmowanych w społeczności(ach), do których te jednostki przynależą lub w których żyją na co dzień. W procesie powstawania i funkcjonowania grup udział jednostki ma charakter aktywnej obecności. Rodzaje grup (dominujących) grupy obywatelskie grupy społeczne organizacje pozarządowe grupy interesu grupy polityczne grupy religijne wolontariat

PARTYCYPACJA Partycypacja publiczna konsekwencja zastosowania zasady subsydiarności, w postaci udziału jednostek w działalności administracji publicznej w demokratycznym państwie prawa Formy partycypacji publicznej (podstawowe) aktywność publiczna partycypacja wyborcza partycypacja obowiązkowa

PARTYCYPACJA Aktywność publiczna (1) działania inicjowane i kontrolowane przez obywateli, podejmowane celowo aby wpłynąć na decyzje przedstawicieli władz publicznych lub wyborców. Inne formy zaangażowania obywatelskiego lobbowanie, nieposłuszeństwo obywatelskie, protest, edukacja publiczna, rzecznictwo, inicjatywa ustawodawcza itd.

PARTYCYPACJA Aktywność publiczna (1) Skuteczność a organizacja Z reguły aby zaangażowanie obywateli odniosło skutek wymaga zorganizowanych form, które umożliwiają lepsze: - zdobycie informacji i środków - opracowanie możliwych kierunków działania - wybór kierunku działania (plan) - wdrożenie - ocenę i bieżące dostosowanie

PARTYCYPACJA Aktywność publiczna (2) niezbędne angażowanie przez administrację publiczną jednostki w działania inicjowane i kontrolowane przez władze publiczne w celu wypełnienia przez administrację publiczną jej ustawowych zadań Zasadnicze cele aktywności publicznej: - doskonalenie procesu decyzyjnego - doskonalenie jakości świadczonych usług publicznych - zaufanie do administracji publicznej (wsparcie, przychylność) - zapewnienie realizacji zadań publicznych na zasadzie konsensusu

PARTYCYPACJA Partycypacja wyborcza uczestnictwo obywateli niezbędne dla funkcjonowania systemu demokracji przedstawicielskiej obejmuje działania konieczne, aby nominować kandydatów i wybrać spośród nich reprezentantów do sprawowania funkcji decyzyjnych w strukturach władzy różnych szczebli (także lokalnych, miejscowych )

PARTYCYPACJA Partycypacja obligatoryjna formy aktywności obywateli, które prawo uznaje za przymusowe – bowiem stanowią one wsparcie władz publicznych, niezbędne dla wypełniania przez nie ich statutowych funkcji i zadań. Przykładowe formy partycypacji obligatoryjnej - obowiązkowe płacenie podatków, - opłaty za korzystanie z urządzeń administracji publicznej, - opłaty administracyjne na rzecz spółdzielni, - ława przysięgłych (ławnicy sądowi)

DEMOKRACJA PARTYCYPACYJNA Demokracja partycypacyjna (in. demokracja uczestnicząca) (ang. participatory democracy) proces grupowego podejmowania decyzji wykorzystujący elementy demokracji bezpośredniej i demokracji pośredniej (przedstawicielskiej) Zastosowanie: samorządy lokalne samorządy pracownicze samorządy zawodowe samorządy szkolne (uczelniane) projektowanie architektury masowej itp. Większość istniejących obecnie form demokracji uczestniczącej współistnieje ze strukturami państwa i samorządu lokalnego.

DEMOKRACJA UCZESTNICZĄCA Zasady demokracji partycypacyjnej - - - - każda jednostka posiada władzę decydowania zakres przedmiotowy partycypacji jest zmienny (budżet, podatki lokalne, podział administracyjny, kolejność inwestycji) dyskusje i głosowania odbywają się podczas otwartych zgromadzeń w gminach, miastach, dzielnicach, osiedlach delegaci i radni mogą być w każdej chwili odwołani przez zgromadzenie mieszkańców ich okręgu kadencyjność (delegaci i radni) władza wykonawcza (radni + wójt/ burmistrz) realizuje instrukcje od lokalnej społeczności obligatoryjny wynik partycypacji

DEMOKRACJA UCZESTNICZĄCA Cechy demokracji uczestniczącej - elastyczny charakter - zmienny zakres przedmiotowy - współdecydowanie - współodpowiedzialność - współdbałość - zaufanie - świadomość

DEMOKRACJA UCZESTNICZĄCA Zalety demokracji uczestniczacej

B U D Ż E T P A R T Y C Y P A C Y J N Y

DEMOKRACAJA UCZESTNICZĄCA Władze Sewilli od 2004 roku zachęcają mieszkańców do współudziału w tworzeniu miejskiego budżetu. Przedstawiciele lokalnych społeczności w każdym osiedlu zbierają propozycje poszczególnych mieszkańców i grup sąsiedzkich. Można też bezpośrednio zgłaszać propozycje do ratusza. W roku 2006 udział w tworzeniu budżetu wzięło 9 tysięcy mieszkańców.

DEMOKRACJA UCZESTNICZĄCA PRZYKŁADY DEMOKARCJI UCZESTNICZĄCEJ PORTO ALEGRE (płd. -wsch. Brazylia) 1. Budżet partycypacyjny 1990 rok – wprowadzenie pierwszego budżetu partycypacyjnego 2. Demokratyzacja partycypacyjna szkół publicznych - dyrektorzy i wicedyrektorzy wybierani są przez wszystkich pracowników (dydaktycznych i nie dydaktycznych) danej szkoły oraz starszych uczniów - kadencyjność dyrekcji (3 lata) - Rada Szkolna organ kontrolny, który kontroluje pracę dyrekcji składa się z przedstawicieli pracowników szkoły, uczniów i rodziców

DEMOKRACJA UCZESTNICZĄCA Powierzchnia: 497 km² Liczba ludności: 1 440 939

DEMOKRACJA UCZESTNICZĄCA 3. Kongresy programowe (in. kongres miejski) Rok kongresu Udział jednostek (obywateli) Udział organizacji Dominująca tematyka 1993 1500 548 Zmiany w administracji Nowe formy partycypacji 1995 2700 331 Dzieci, młodzież Edukacja 1998 7000 brak Edukacja danych Turystyka Zdrowie Prawa człowieka Budżet partycypacyjny wprowadzono w ponad 100 miastach Brazylii

DEMOKRACJA UCZESTNICZĄCA Wolne Miasto Christiania w Kopenhadze Celem Christianii jest stworzenie samorządnego społeczeństwa, w którym każda jednostka jest odpowiedzialna za dobro całej społeczności. Społeczność Christianii dąży do ekonomicznej samowystarczalności. Misja (ideologia): psychiczne i fizyczne ubóstwo mogą być zażegnane.

DEMOKRACJA UCZESTNICZĄCA Christiania to kilkadziesiąt hektarów ziemi w niezwykle atrakcyjnej okolicy Kopenhagi, Christianshavn, które w latach 70. XX w. zostały zajęte przez wszelkiej maści hippisów, lekkoduchów i bezdomnych. 24 września 1971 r. proklamowali oni powstanie Wolnego Miasta. Policja, która próbowała na początku zaprowadzić tu porządek, szybko się poddała, a władze Kopenhagi uznały Christianię za “eksperyment społeczny”. Mieszkańcy nie musieli płacić czynszu ani podatków, meldować się. Budowali swoje domy bez pozwoleń, wyłącznie według własnej wyobraźni. I handlowali narkotykami.

DEMOKRACJA UCZESTNICZĄCA Kanada Toronto Federacja Mieszkań Socjalnych w Toronto Rok powstania: 2000 Członkowie Federacji zarządzają jej finansami i kontrolują je przy pomocy budżetu partycypacyjnego Włochy Spezzano Albanese Powierzchnia: ok. 33 km² Liczba osób: ok. 7038 www. partycypacjaobywatelska. pl