KAN DOKU 1 2 Kan kardiyovaskler sistem iinde

KAN DOKU 1

2 �Kan: kardiyovasküler sistem içinde vücudu gezen, sıvı bir destek dokusudur �Diğer destek dokuları gibi hücre ve ekstraselüler bileşenlerden oluşur.

KAN- FONKSİYONLARI 3 �Kanın genel fonksiyonları şunlardır: Hücrelere besin ve oksijen taşımak Hücrelerden atık ve karbondioksiti uzaklaştırmak Hormon ve diğer düzenleyici maddeleri taşımak Homeostasisi sağlamak ve koagulasyon ve ısı düzenlenmesine katılmak Bağışıklık sisteminin hücre ve ajanlarını taşımak

KAN DOKUSU- BİLEŞENLER 4 �Kan dokusu: Plazma (şekilsiz eleman) ve hücrelerden (şekilli eleman) oluşur �Kan hücreleri şunlardır: Eritrositler (alyuvarlar) Lökositler ( akyuvarlar) Trombositler (kan pulcukları) �Plazma: Sıvı ekstraselüler kısımdır

PLAZMA 5 �%90’ı sudan oluşur �Protein, çözünmüş gazlar, elektrolitler, besinler, düzenleyici maddeler, atık maddeler içerir �Serum: Plazmanın pıhtılaşma faktörlerinin çıkarılmış halidir

6 �Plazma proteinleri: albümin, globulin, fibrinojen Albumin: � plazma proteinlerinin çoğunluğunu oluşturur � ozmotik basınç sağlar Globulin: � Antikorlar ve hemoglobin Fibrinojen: � pıhtılaşmada görevli

7

ERİTROSİTLER (KIRMIZI KAN HÜCRELERİ) 8 �Çekirdeksiz, bikonkav hücrelerdir �Oksijeni bağlayarak dokulara iletirler �Karbondioksiti bağlayarak dokulardan götürürler �Hayatları 120 gündür �Ömürleri tamamlanan eritrositler: Dalak, kemik iliği ve karaciğerde makrofajlar tarafından fagosite edilirler

9 �Hemoglobin: Eritrositlerde bulunan bir proteindir Oksijen ve karbondioksit taşınması için özelleşmiş bir proteindir Hemoglobin demir bulundurur 4 polipeptid zinciri içerir

LÖKOSİTLER (AKYUVARLAR) 10 �Genel olarak 2 gruba ayrılırlar: �Granülositler: nötrofil, eozinofil, bazofil �Agranülositler: Lenfositler, monositler

NÖTROFİL 11 �En sık bulunan lökositlerdir �Çekirdekleri çok lobludur �Hareketli hücrelerdir �Dolaşım terk edip bağ dokuya girerler �İnflamasyon bölgesine varan ilk hücrelerdendir, sayıca en çok olanlardır.

NÖTROFİL 12 �Fagositoz yaparlar �İnflamasyon bölgesindeki bakteri ve diğer infeksizyöz ajanları tanımak için özel yüzey reseptörleri vardır �Bakteriyel antijenlerin bu reseptörlere bağlanmasıyla: Fagositoz gerçekleşir Nötrofilden ‘sitokin’ denilen, bağışıklıkta etkili maddeler salınır

EOZİNOFİL 13 �Nötrofiller ile aynı boyuta sahiptirler �Çekirdekleri iki lobludur �İsimlerini sitoplazmalarındaki büyük, eozinofilik granüllerden almıştırlar �Fonksiyonları: Allerjik reaksiyonlar Parazitik infeksiyonlar Kronik inflamasyon

BAZOFİL 14 �Nötrofillerle aynı boyuttadırlar �En az sayıda bulunan lökositlerdir �İsimlerini, sitoplazmalarındaki bazofilik boyanan granüllerden alırlar

BAZOFİL 15 �Heparin ve histamin içeren granülleri vardır �Ig. E bağlanmasıyla bu granüllerden histamin ve heparin dışarıya salınır �Bu maddeler damar genişlemesi ve antikoagulant (pıhtılaşma önlenmesi), gibi etkilere sahiptir �Allerjik reaksiyonlar (hipersensitivite) oluşmasında görevlidirler

LENFOSİT 16 �Agranülositlerin sayıca en fazla olanıdır �Kan ve lenfde bulunan lenfositler antijenlere cevap verebilirler �Bağışıklık sistemi dokularında; küçük, orta, büyük boyutlu lenfositler bulunabilir

LENFOSİT 17 �Mikroskop altında eritrosit boyutunda görülür �Koyu boyanmış çekirdek �İnce bir band halinde sitoplazma � 3 farklı fonksiyona sahip lenfosit türü bulunur: T lenfositleri B lenfositleri Doğal öldürücü hücreler

T LENFOSİTLER 18 �Hücresel bağışıklıkta görev yaparlar �Yüzeylerindeki proteinlere göre sınıflandırılırlar �CD 8 T lenfositler: Yüzeylerinde CD 8 proteini bulunur Sitotoksik hücreler de denir Virüs ile infekte olmuş veya neoplastik (tümör) hücrelerini öldürürler Perforin adı verilen bir enzim ile bu hücrelerin dağılmasını sağlarlar (lizis)

T LENFOSİTLER 19 �CD 4 T lenfositler: Yüzeylerinde CD 4 proteini bulunur B hücreleri, T hücreleri ve NK (Doğal öldürücü hc. ) hücrelerin farklılaşmasına yardımcı olur.

B LENFOSİTLER 20 �Antikorların (immunoglobulin) üretiminden sorumludurlar �Dolaşıcı lenfositlerin 20 -30%’u B lenfosittir

DOĞAL ÖLDÜRÜCÜ (NK) HÜCRELER 21 �Belirli hücre tiplerini öldürmek için özelleşmiş hücrelerdir: Virüs ile infekte hücreler Tümör hücreleri �Bu hücreler ile karşılaşınca perforin ve garanzim enzimleri salgılayarak, hedef hücreyi öldürürler �B ve T hücrelerinden büyüktürler �Dolaşıcı lenfositlerin 5 -10 % unu oluştururlar

MONOSİTLER 22 �Kemik iliğinden dokulara göç ederler �Dokularda çeşitli makrofaj türlerine dönüşürler: Bağ doku makrofajları Osteoklastlar (kemik) Alveolar makrofajlar (akciğer) Kupffer hücreleri (karaciğer) �Çekirdekleri at nalı şeklindedir �Kandaki en büyük lökosittir �İnflamasyon sırasında kan damarını terk edip dokuda makrofaja dönüşürler

TROMBOSİTLER 23 �Megakaryositlerden oluşan küçük, zarlı sitoplazma parçalarıdır �Çekirdek içermezler �Hemostaz (kanamanın kontrolü) da görevlidirler �Fonksiyonları: Kan pıhtılaşmasını, kan damarlarının büzülmesini, damarda oluşmuş hasarların kapanmasını sağlarlar

HEMATOPOEZ (KAN YAPIMI) 24