KAS DOKU Kas Doku Bedende uyarld zaman hareket

KAS DOKU

Kas Doku • Bedende uyarıldığı zaman hareket oluşturan hücre gruplarıdır. • Kas hücreleri aktin ve miyozin adı verilen protein yapılı filamentler ile hareketi sağlarlar. (miyofilament)

Kas Hücresi = Kas Lifi

Kas Doku 3 çeşittir. 1. 2. 3. Düz Kas Çizgili Kas Kalp Kası

1. Düz Kas

Düz Kas • Tek çekirdekli hücrelerden oluşmuştur ve hücreleri mekik şeklindedir. • Hücreleri kısadır. • İstem dışı çalışırlar. • Doku üzerinde sadece bazı hücreler sinir hücreleri ile bağlantılıdır.

Düz Kas • • • Kasılma süreleri uzundur. Uyarıya geç tepki verirler. Oluşturdukları kuvvet azdır fakat hücreleri uzun süre yorulmadan kasılıp gevşeyebilirler.

Düz Kas Bedenin Nerelerinde Bulunur ?

2. Çizgili Kas (İskelet Kasları)

Çizgili Kas Hücreleri uzundur ve çok çekirdeklidir. Hücrelerde enine bantlar görülür. İstemli çalışırlar ve her kas lifi doğrudan bir sinir hücresine bağlıdır. • Tendonlar ile Kemiklere bağlanır. • • •

Çizgili Kas Uyarıya karşı çabuk yanıt verirler. Çok hızlı kasılırlar ve kasılmalarında oluşan kuvvet çok fazladır. • Çabuk yorulurlar. • •

Sadece Eklembacaklılarda ve Omurgalılarda Çizgili Kas Görülür.

3. Kalp Kası

Kalp Kası • Enine bantlar görülen fazla uzun olmayan hücrelerden oluşmuştur. • Hücreleri tek veya iki çekirdeklidir ve çekirdekler ortada bulunur. • Hücreler, hücreler arası diskler ile birleşmiştir. • İstem dışı çalışırlar.

Kas Hücresi (Kas Lifi) Çekirdek Hücreler arası Diskler

Kalp Kası • Kalp Kası hücreleri, çizgili kas hücrelerine göre daha kısadır. • Kalp kası hücreleri dallanma gösterir.

Kalp Kası Çizgili Kas Düz Kas

KAS DOKU Düz Kas Çizgili Kas Kalp Kası

İNSANDA KAS SİSTEMİ

kemik Tendon Kan Damarı Kas Demeti Kas Lifi

Kas Lifi Miyofibril Sarkomer

Sarkolemma Sarkoplazma Mitokondri Miyofibril Miyofilamentler Çekirdek Sarkoplazmik Retikulum

İSKELET KASI KAS DEMETİ KAS LİFİ(KAS HÜCRESİ) MİYOFİBRİL SARKOMER

kemik Tendon Kan Damarı Kas Demeti Kas Lifi

Kas Lifi Miyofibril Sarkomer

İskelet Kası Hücresinin, Hücre zarlarına sarkolemma, Endoplazmik retikulumuna sarkoplazmik retikulum, • Sitoplazmasına sarkoplazma adı verilir. • •

Miyofibril • Kas liflerinde bulunan hareketi meydana getiren uzun birimlerdir.

Mitokondri Miyofibril Çekirdek Sarkoplazma

Sarkomer • Bir miyofibrilde tekrarlanan yapılar vardır. • Bu tekrarlanan yapıların her birine sarkomer adı verilir.

Kas Lifi Miyofibril Sarkomer

Z çizgisi I Bandı H Zone Bandı Z çizgisi A Bandı Sarkomer I Bandı

Sarkomer • İnce Aktin iplikçikleri ile kalın miyozin iplikçiklerinden oluşmuştur. • Aktin ve Miyozin iplikçiklerine miyofilament adı verilir.

Z çizgisi I Bandı H Zone A Bandı Z çizgisi I Bandı

Sarkomer

SARKOMER Z ÇİZGİSİ MİYOZİN H BANDI I BANDI A BANDI I BANDI

Kas liflerinin uzayıp kısalmasıyla, kaslar kasılır ve gevşer.

Kas Lifleri Nasıl Uzar ve Nasıl kısalır ?

Kayan İplikler Hipotezi • Huxley adlı bilim adamı tarafından ortaya atılmıştır. • Hipoteze göre Sarkomerlerdeki, aktin ve miyozinlerin iç içe geçmesiyle miyofibriller kısalır ve aktin ve miyozinlerin birbirinden uzaklaşması ile miyofibriller eski uzun haline geri döner.

Miyozin Aktin 3 sarkomer

Kas Kasılırken, • • • Z çizgileri birbirine yaklaşır. Sarkomerin boyu kısalır. H bandı daralır ve sonra kaybolur. I bandı daralır. A bandı değişmez. Kas demetinin boyu kısalır fakat hacimce bir değişiklik olmaz.

Kas Gevşerken, • • • Z çizgileri birbirinden uzaklaşır. Sarkomerin boyu tekrar uzar. H bandı görünür ve genişler. . I bandı genişler. A bandı değişmez. Kas demetinin boyu uzar fakat hacimce bir değişiklik olmaz.

İskelet Kasları kasılmak için gerekli olan Enerjiyi nereden karşılar ?

ATP’den

ATP azalmaya başladığı zaman azalan ATP miktarı nasıl telafi edilir ?

Kreatin fosfat ile ihtiyaç duyulan ATP üretilir. ENERJİ KITLIĞINDA Kreatin kinaz Kreatin fosfat + ADP Kreatin + ATP DİNLENME SIRASINDA Kreatin kinaz Kreatin + ATP Kreatin fosfat + ADP

ENERJİ KULLANIM SIRASI 1) KREATİN FOSFAT 2) GLİKOZ 3) GLİKOJEN

• İskelet kasları ayrıca glikoz ve glikojen yetersizliğinde enerji ihtiyacını karşılamak için amino asit ve yağ asitlerini de kullanır. • Kaslar uzun süre çalışırsa kullanılan yağ asiti miktarı da artar.

O 2 yetersizliği • Kaslar, Oksijenli solunum için yeterince oksijen elde edemez ise sahip olduğu glikozun bir kısmını laktik asit fermantasyonu ile yıkar ve net 2 ATP’lik enerji elde eder. C 6 H 12 O 6 → 2 C 3 H 6 O 3 (Glikoz) (Laktik Asit)

Karaciğer Hücresi Glikoz Kan Glikoz Çizgili Kas Hücresi Glikoz 2 Pirüvik Asit 2 Laktik Asit 2 Pirüvik Asit 2 Laktik Asit Kan 2 Laktik Asit

Kaslarda biriken laktik asit yorgunluğa sebep olur.

(2011 -LYS)

KAS KASILMASI İskelet kasları nasıl uyarılır ? Bu uyarı nasıl hızlı bir şekilde kas lifinde yayılır ? • Sarkomerler nasıl kısalır ? • Sarkomerler nasıl uzar ? • •

SİNİR HÜCRESİ KAS HÜCRESİ Sinir Hücresi ile Kas Hücresi arasındaki bağlantıya motor uç plak adı verilir.

Kasın Uyarılması • Uyarılmış olan sinir hücresi, kas ile bağlantılı olan bölgeye asetilkolin adlı maddeyi salgılar. • Salgılanan asetilkolin, kasta bulunan reseptörler tarafından tutulur ve kas hücresi uyarılması başlatılır.

Uyarının Kas Hücresi boyunca Yayılması • Asetilkolin ile kasın zarında yük değişimi meydana gelir, bu değişim bütün sarkolemma üzerinde gerçekleşir.

Sarkoplazmik Retikulum’un Tepkisi • Uyarılmış olan kas hücresinde Sarkoplazmik retikulum sarkoplazmaya Ca+2 salgılar.

Kalsiyum iyonlarının etkisi • Kalsiyum iyonları, aktin filamentlerindeki bazı proteinlerin yapısını değiştirir ve aktin filamentlerini miyozin başlarının bağlanmasını sağlayacak duruma getirir. • Böylece akto-miyozin kompleksi oluşur.

Miyozin Başları • Miyozin Başları, ATP harcayarak Aktin filamentlerini kaydırır. • Aktin filamentleri, miyozin filamentlerinin arasına girer. • Yani sarkomerler kısalır. • Kas kasılmış olur.

Kasın Tekrar Gevşemesi • Ca+2 iyonları tekrar sarkoplazmik retikulum tarafından toplanır. • Aktin filamentleri tekrar miyozin boşluklarından uzaklaşır.

Kasılırken Ca+2 Sarkoplazmik Retikulum Aktin Ca+2 Gevşerken

(2010 -LYS)

Bir Kasın oluşturucağı kuvveti ne belirler ?

Ya Hep Ya Hiç Prensibi • Bir kas lifi eşik değerinin üstünde bir uyarı alırsa, kasılır. • Uyarı eşik değerinin altında ise kasılmaz.

• Bir Kas Lifi ya kasılır ya da hiç kasılmaz.

Kasılma Uyartı Şiddeti

Kasın Kasılıp Gevşemesi = Kas Sarsısı

Kas Sarsısı • Bir kas lifinin uyarı sonucu verdiği cevaptır. 1. Gizli(Latent) Evre 2. Kasılma Dönemi 3. Gevşeme Dönemi

Fizyolojik Tetanüs • Kas Lifinin çok fazla miktarda kuvvet oluşturması istendiğinde, kas gevşemeden kas lifine tekrar bir uyarı yollanır. • Bu duruma birikim adı verilir. • Ard arda gelen uyarılar kasın kasılı kalmasına sebep olur. • Bu olaya Tetanüs(Fizyolojik tetanüs) adı verilir.

Tonus • Kaslar hızlı bir şekilde uyarıya yanıt verebilmek için az miktarda kasılı olarak dururlar. • Bu durum’a Tonus adı verilir.