KAN VE KAN YAPICI ORGANLAR LENF VE MMN

KAN VE KAN YAPICI ORGANLAR LENF VE İMMÜN SİSTEMLERE İLİŞKİN TIBBİ TERİMLER Öğr. Gör. Hüsniye AŞIK

HEDEFLER • Kan ve Kan Yapıcı Organlar, Lenf ve İmmün Sistemlere İlişkin Anatomik Terimleri Öğrenebilmesi • Kan ve Kan Yapıcı Organlar, Lenf ve İmmün Sistemlere İlişkin Semptom Tıbbi Terimlerini Öğrenebilmesi

• Kan ve Kan Yapıcı Organlar, Lenf ve İmmün Sistemlere İlişkin Tanısal Terimleri Öğrenebilmesi • Kan ve Kan Yapıcı Organlar, Lenf ve İmmün Sistemlerin Ameliyatlarına İlişkin Tıbbi Terimleri Öğrenebilmesi

ANATOMİK TERİMLER • Haema: Kan • Sanguis: Kan • Plasma: Kan hücrelerini barındıran sıvı kısım • Eryhrocytus: Alyuvar. Hücre çekirdeği olmayan ve en çok bulunan kan hücresidir. Kana kırmızı rengi verirler • Leukocytus: Akyuvar

• Agranulocytus: Sitoplazmalarında granül içermeyen akyuvar • Iymphocytus: 6 -18 mikron arası büyüklüktedir. Çekirdekleri yuvarlaktır ve büyüktür. Lökositlerin %20 -30’udur • Monocytus: Kanda en iri hücrelerdir. Granülleri yoktur. 1 mm 3 kandaki oranı %3 -8’dir

• Granulocytus: Sitoplazmalarında granül olan lökositlerdir • Neutrophil: Büyüklüğü 12 -15 mikron boyutunda granüllü bir lökosit türüdür. Çekirdekleri 3 -5 parçalıdır • Eosinophil: Büyüklükleri 12 -15 mikron boyutunda granüllü bir lökosit türüdür. Çekirdekleri 2 parçalıdır • Basophil: %1 oranında görülür; o yüzden görülmeleri zordur.

• Thrombocytus: Kan pulcuğu • Myeloblastus: Granüllü lökositleri oluşturan ana hücre • Megakaryocytus: Kırmızı kemik iliğinde bulunan iri, dev hücreler. Trombositleri oluştururlar • Splen: Dalak

• • Lien: Dalak Medulla ossea flava: Sarı kemik iliği Medulla ossea rubra: Kırmızı kemik iliği Iympha: Ak kan. Doku sıvısına lenfositlerin karışmasıyla oluşan sıvı • Iymphocapillare: Lenf damarlarının başlangıçtaki küçük ince damarlar • Nodus lymphaticus: Lenf düğümü

• • Iymphonodus: Lenf düğümü Thymus: Timus bezi Tonsilla: Bademcik Mononüklear fagositik sistem: Çeşitli doku ve organlar içine yayılmış olarak bulunan ve monositlerden köken alan hücreler topluluğu. Bu hücreler, monositler, makrofajlar, Kupffer hücreleri, mikroglialar, osteoklastlar vb.

SEMPTOM TERİMLERİ • Hemolysis: Eritrositlerin parçalanması • İcterus: Sarılık • Erythrocythemia: Kanda alyuvar sayısının artması • Leukocytosis: Kanda lökositlerin artması • Leukopenia: Lökosit azlığı

• • Granulocytopenia: Gronülosit azlığı Thrombocytopenia: Trombosit azlığı Iymphocytopenia: Lenfosit azlığı Iymphocytosis: Lenfositlerin artması

TANISAL TERİMLER • Septicemia: Bakteri veya bakteri toksinlerinin kana geçmesi sonucu oluşan ateş ve titreme ile belirgin durum. • Leukemia: Kan yapan dokuların ve öncelikle lökosit serisinin öncül hücrelerinin genel bir neoplastik hastalığıdır. 4 türlü leukemia çeşidi vardır. • Thrombasthenia: Trombosit işlev bozukluğu. • Thrombocytopenia: Trombosit azlığı.

Leukemia Türleri • ALL (acutus lymphoblastic leukemia): Normal kemik iliğinin yerini lenfositer serinin primitif hücrelerinin aldığı, hızlı ilerleyen lösemi • AML (acutus myeloblastic leukemia): granülositer seri hücrelerinden kaynaklanan akut lösemi

• KGL=KML (chronic granulocytic leukemia): kanın granülositik seri hücrelerinden kaynaklanan yavaş ilerleyen lösemi. • KLL ( chronic lymphocytic leukemia): lenfositik seri hücrelerinden kaynaklanan yavaş ilerleyen lösemi

• Hemophilia: Pıhtılaşma faktörlerinin kalıtsal olarak eksik ya da kusurlu oluşları nedeniyle oluşan kanama hastalıkları. • Von willebrand hastalığı: Willebrand faktörü noksanlığına bağlı olarak oluşan herediter kanamalı hastalık.

• Thalassemia: Kusurlu hemoglobin sentezi nedeniyle ortaya çıkan ailevi anemik hastalık. • Hereditary elliptocytosis : Eritrosit zar bozukluğu nedeniyle gelişen doğumsal bir hastalıktır. • Anemia: Alyuvar sayısının ve hemoglobinin normalin altına düşme durumu.

• Hypochromic microcytic anemia : Genellikle demir eksikliğine bağlı gelişen anemidir. • Megaloplastic anemia: B 12 vitamini ve folikasit eksikliğine bağlı olarak oluşan anemidir. • Hemolytic anemia: Eritrositlerin yıkılması nedeniyle ortaya çıkan anemilerdir.

• Orak hücreli anemi: Globulin sentezindeki bir defekte bağlı olarak gelişen kalıtsal bir hastalıktır. • Polycythemia vera : Eritrosit kütlesi ve hemoglobinde aşırı artışla belirlenen miyeloproliferatif bir hastalık. • Hemangioma: Kan damarları tümörü. • Hypersplenism: Dalağın fazla çalışmasına bağlı olarak ortaya çıkan hastalık tablosu.

• • Splenitis: Dalak iltihabı. Iymphangitis: Lenf damarları iltihabı. Iymphoma: Lenfoid doku tümörü. Iymph eudema: Lenf damarlarının tıkanmasına bağlı olarak lenf sıvısının deri altında birikmesidir.

Lymphoma Türleri • Hodgkin’s disease: lokalize veya yaygın şekillerde meydana gelebilen, nedeni bilinmeyen lenfoma. • Burchit lymphoma: lenfotik sistem dışında organları da tutan farklılaşma göstermeyen B hücreli lenfoma

AMELİYAT TERİMLERİ • Splenopexy: Dalağın karın duvarına tespiti • Splenectomy: Dalağın çıkarılması • Thymectomy : Timus bezinin çıkarılması • Lymphadenectomi: Lenf düğümünün kesip çıkarılması • Kemik iliği transplantasyonu: Hasta kemik iliğinin harap edilerek yerine sağlıklı kemik iliğinin nakli