FUNKCJONOWANIE EMOCJONALNE DZIECKA Z NIEDOSUCHEM Opracowaa Aleksandra Kotarska

FUNKCJONOWANIE EMOCJONALNE DZIECKA Z NIEDOSŁUCHEM Opracowała: Aleksandra Kotarska – psycholog, surdopedagog

Brak możliwości zaspokojenia potrzeby porozumiewania się z otoczeniem wpływa ujemnie na samoocenę i zdrowie psychiczne dziecka. Potrzeba wyrażania swoich uczuć, poglądów, opinii jest elementarną potrzebą dla każdego z nas.

Aby zrozumieć osobę z wadą słuchu, warto być świadomym napotykanych przez nią trudności: A) Problem z korzystaniem z rozmów grupowych; B) Trudności przy odbiorze informacji płynących z radia, telewizji, telefonu; C) Zwiększona potrzeba dotyku, która może być różnie interpretowana;

D) Zwiększona gestykulacja, odbierana przez obserwatorów jako nerwowość; E) Nieporozumienia w rozmowach, które wynikają z nieznajomości danego słowa lub jego odmiany; F) Sztywność i stereotypowość myślenia uwidacznia się w wykonywaniu zadań w ten sam podany, wyuczony sposób, niekoniecznie adekwatny do sytuacji.

Problemy emocjonalne na tle niedosłuchu: Lękliwość, nieśmiałość – dzieci nie są pewne, czy dobrze rozumieją, nie mają pełnej orientacji w przestrzeni; Niepewność w nowych sytuacjach (dziecko dobrze radzi sobie z znanych mu schematach, a w nowych wycofuje się, reaguje lękowo); Wycofanie z kontaktów społecznych: nie wszystkie dzieci mają śmiałość i są przygotowane, prosić, by ktoś mówił wolniej, wyraźniej lub powtórzył zdanie/pytanie; Może pojawić się agresja, kiedy rodzice, opiekunowie dziecka stawiają mu zbyt wysokie wymagania;

Problemy emocjonalne na tle niedosłuchu: Pojawia się poczucie wstydu – ponieważ gorzej słyszą, noszą aparaty, nie nadążają za tokiem rozumienia dzieci słyszących; Mogą doświadczać odtrącenia ze strony rówieśników, pojawiają się w nich obawy, poczucie odmienności i niechęć do kontaktów; Niedojrzałość społeczna: możliwy brak samodzielności, z uwagi na nadopiekuńczość rodziców, którzy usuwają przeszkody lub ustępują , , dla świętego spokoju”; Nadmierna zależność od rodzica;

Problemy emocjonalne na tle niedosłuchu: Zaniżona samoocena ze względu na trudność z otrzymaniem gratyfikacji płynącej od otoczenia, przynależności, może też wynikać z małego poczucia sprawstwa i zaradności; Dzieci z wadą słuchu są często bardziej świadome swoich ograniczeń niż zalet; Obniżony nastrój emocjonalny, negatywny obraz siebie, skrytość; Schematyzm w działaniu, dzieci mogą być , , przetrenowane”, co blokuje ich spontaniczną aktywność;

Problemy emocjonalne na tle niedosłuchu: Oczekiwanie, aby traktowano je w sposób szczególny, na specjalnych warunkach generuje poczucie krzywdy, roszczeniowość; Zachowania impulsywne – frustruje je fakt, że nie słyszą rozmów, nie rozumieją poleceń, wychodzą na osoby mniej zdolne.

Pracując z uczniem niedosłyszącym należy pamiętać, iż nadrzędnym celem jest rozwijanie u niego funkcji komunikacyjnej – umożliwienie mu skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach życia codziennego np. podczas robienia zakupów, na poczcie, u fryzjera, lekarza itp.

Pomaga w tym aktywny udział ucznia w różnych formach zajęć klasowych, szkolnych: * gry dydaktyczne, ćwiczenia zespołowe * prace społeczne na rzecz klasy, szkoły * akademie, apele szkolne, przedstawienia dla rodziców z udziałem całej grupy (rola ucznia powinna być dostosowana do jego możliwości). Pozwala to na wzrost samodzielności ucznia poprzez wzmocnienie poczucia, że jest pełnowartościowym, docenionym kolegą, akceptowanym przez zespół klasowy.

Bibliografia : Kleczak M. , Majewicz P. , , , Diagnoza i rewalidacja indywidualna dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi”, Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków 2006. Jegier A. , Kosowska M. , , Relacje dziecka z wadą słuchu w szkole” Difin, Warszawa 2011.