Eyakulyasiya Pozunluqlar Tqdimat plan Eyakulasiya fiziologiyas Ejakulasiya pozuntularnn

Eyakulyasiya Pozğunluqları

Təqdimat planı • Eyakulasiya fiziologiyası • Ejakulasiya pozuntularının tərifi • Eyakulyasiya pozuntularının epidimiologiyası • Eyakulyasiya pozuntularının patofiziologiyası • Eyakulyasiya pozuntularının diaqnozu • Eyakulyasiya pozuntularının müalicəsi

Eyakulasiya fiziologiyası • Emisiya: – – – – Epididim Vaz deferens Seminal kisələr Eyakulyator kanallar Prostat Sidiklik boynu Prostatik uretra • Ejeksiya (Ekspulsiya): – Sidiklik boynu – Uretra (bulboz) – Pelvik zolaqlı əzlələr (bulbospongioz, işxiyokavernoz əzələlər)

Eyakulasiya və sfinkterlər Sønksen et al, J Urol 2001; 165(2): 426 -9

Eyakulasiya fiziologiyası

Eyakulyasiyanın sinir yolları

motor

Serotoninergik Dofaminergik Kupfer vəziləri uretra BEYİN Spinotalamik tr. T 11 -L 2 İntermedilateral traktus TORAKOLOMBER ÇIKIŞ HİPOGASTRİK (Sempatik) Epididim Vaz deferens Seminal kisələr Eyakulyator kanallar Prostat İnternal sfinkter Propriospinal sinir fibrilleri EMİSYA S 2 -4 SAKRAL ÇIx. IŞ Pudendal sinir Penil-genital qıcıq PELVİK SİNİR (Parasempatik) Prostat ve seminal Kisələrin ifrazatıı Pudendal sinir (somatik) Bulbouretral və işxiyokavernoz əzələlər Dış sfinkter EJEKSİYA

Serotonergik Qıcıq 5 -HT reseptor Toxuma lokalizasiyası subtipləri Beyin (MRN, Accumb. N) 5 -HT 1 A 5 -HT 1 B 5 -HT 2 C Spinal (DK, DGK, DLN, IMLN, SPN) Hücrəsəl lokalizasiya Somatodentritik Pre/postsinaptik Beyin (Hipotalamus) Presinaptik Spinal (DK, DGK, DLN, DMN, IMLN, SPN) Pre/postsinaptik Beyin (Hipotalamus) Postsinaptik Spinal (DGK, SPN) Postsinaptik Eyakulasiyya təsiri asanlaşdırıcı ? asanlaşdırıcı təsir) (toplam İnhibisya (toplam təsir) MRN=Median rafe nukleusları, Accumb. N=nukleus accumbens, DK=dorsal kök, DGK=dorsal gri komissür, DLN=dorsolateral nukleus, DMN=dorsomedial nukleus, IMLN=intermediyolateal nukleus, SPN=spinal parasimpatik nukleus

Eyakulyasiya pozuntuları • • Aneyakülasiya Retroqrad eyakulasiya Aşağı həcmlı eyakulasiya Vaxtından əvvəl eyakulasiya Gecikmiş eyakulasiya Spontan eyakulasiya Ağrılı eyakulasiya

Eyp Epidemiologiyası Ağrılı ejakülasyon (%1 -9, 7) Retrograd (TURP-%75) Gecikmiş (%1 -4) Anejakülasyon-anorgazmi (%2 -8) Prematür (%5 -40)

ğu do As ya 28 ey ğu 15 Do ğu do ika 27 ta er Am ı at şı b 30 Or ey dı 35 Gü n ün -G ta Or pa ru a 21 Av up vr y. A 20 ne a up vr y. A ze 25 Gü Ku PE Prevelansı % Epidemiologiya 29 31 22 12 10 5 0

Aneyakulasiya-anorgazm • ömür boyu • Qazanılmış • Ümumi və ya vəziyyətə görə

Gecikmiş/An-eyakulasiya səbəbləri Nörolojik • Diyabetik nöropati • Spinal kord travması • RP • Prostatektomi • Sempatektomi • Aort anevrizma cer. • RPLND • Multipıl skleroz • Spina bifida • Miyelomeningosel İlaçlar • Alfa metil dopa • Tiyazid diüretikler • Trisiklik ve SSRİ antidepresanlar • Fenotiyazin • Alkol • 5 ARİ • Tamsulosin • Sidolosin Anatomik • TURP • Mesane boynu insizyonu • Müller kanal kisti • Wolf kanalı anomalileri • Prune belly sendromu • Üretral valv • Vezikal ekstrofi

Gecikmiş/An-eyakulasiya səbəbləri İşlevsel • Prematür • Gecikmiş Enfeksiyonlar • Prostatit • Üretrit • GÜS tbc • Şiztozomia • Ağır santral sinir sistemi enfeksiyonları Endokrin • Hipogonadizm • Hipotiroidizm • Hipertirodizm

Aneyakulyasiya müalicəsi Retroqrad eyakulasiyanı istisna et Simpatomimetik başla Vibrasiya Elektroeyakulasiya

Aneyakulyasiya müalicəsi Etiologiya Məsləhət görülən müalicə Spinal kord yaralanması RPLND DM *Vibrasiya, *EEj, MESA/TESE Spina bifida Simpatomimetik, *Vibrasiya, *MESA/TESE Digər nevroloji səbəblər Dərmandan asılı İdiopatik-psixogenik *Vibrasya, *EEj, MESA/TESE Retroqrad eyakulasiya *Simpatomimetik, *Sidiklikdən sperma almaq EEj, *MESA/ TESE *Simpatomimetik, Vibrasiya, EEj, *MESA/TESE Dərmanı kəs (SSRI ve Tamsulosin) *Seks terapiya, prezervativ, Vibrasya, EEj, *MESA/TESE 17 17

Aneyakulyasiya müalicəsi • PVS – T 10’nun üstündəki patalogiyalarda – Vibrasa amplitudu 100 Hz’de 2. 5 mm 18 18

Aneyakulyasiya müalicəsi • EEj – Alt motor neyron patalogiyalarda – Anesteziya – Rektoskopiya 19 19

Aneyakulyasiya müalicəsi • Sperma əldə olunması (MESA/TESE)-IVF – Spinal kord travması xaricində aneyakulasiyalarda 20 20

Retroqrad eyakulyasiya • Eyakulyasiya(emisya ve pelvik zolaqlı əzələlərin ritmik kontraksiyaları) var. Semen sidikliyə qaçır – TURP %75 – TUİP %30 – Sidiklik boynu cerrahileri – DM ve neyropatiyalar • Tərif: Orgazmdan (ejakulasiya) sonra sidiklikdən alınan sidikdə bir böyük böyütmədə 10 -15 sperm tapılması

Retroqrad eyakulasiya müalicəsi • Medikal Müalicə – – – İmipramin 3 x 25 mg Efedrin sulfat 2 x 25 mg Pseudoefedrin 2 x 120 mg Midodrin 7, 5 mg-30 mg Desipramin (klofenamin ve fenilpropanalamin) 50 mg iki gündən bir • Göstərişlər – Spinal kord yaralanması, uretral anormallıqlar ve dərman təsiri ilə baş verməmiş retroqrad eyakulyasiyalar

Retroqrad eyakulyasiya müalicəsi Sidik qələviləşdirməsi və hidrasiya (Na. HCO 3 4 x 650 mg p. o. , mesaneye Ringer L. ) Eyakulyasiya Post-eyakulyat sidikdə sperm əldə edilməsi IUI və ya IVF

Aşağı həcmli eyakulyasiya • Eyakulyat həcminin 2 m. L-dən az olması • Etiologiya – Hipoqonadizm – Eyakulyator kanal tıxanmaları – Retroqrad eyakulyasiya – Emisya pozuntusu

Eyakulyator kanal tıxanıqlığı • Etiologiyası – Seminal kisə daşları – Müller kanalı (utrikulyar) kistası – Wolf kanalı (divertikulu) kistası – Postopertatif və ya infeksiyayadan asılı çapıq – Verumontanum kalsifikasiyası – Anadangəlmə atreziya – Funksional pozuntular

Eyakulyator kanal tıxanıqlığı • Diaqnoz – Eyakulyat həcmi: <2. 0 ml ve p. H: <7. 2, azospermiya ve fruktoz negativ – Normal plazma FSH ve T. – Testis həcmi >15 ml ve yetişmiş – TRUS da dilatasiyalı seminal kisələr (>15 mm) ve dilatasiyalı eyakulyator kanallar (>2. 3 mm) – TRUS da seminal kisə aspirasiyasında eyakulasiyadan iki gün sonra sperm tapılması – VSG və ya xromot ubasiya

Eyakulyator kanal tıxanıqlığı müalicəsi • • TUR-ED Seminal kisə aspirasiyası MESA TESE

Ağrılı eyakulyasiya • Etiologiya: – Prostatit – KPAS – BPH – Eyakulyator kanal tıxanıqlığı – Radikal prostatektomiya - RT • Sıxlıq: %1 -9, 7 (%58) • Müalicə : Alfa blokator, davranış müalicəsi, nevral blok

Vaxtindan əvvəl eyakulyasiya • 2008, ISSM tərifi: – Hər zaman, demək olar ki daim vaginal girişdən əvvəl, ərzində və ya sonrası bir dəqiqə içində eyakulasiyanın olması – Demek olar ki hər vaginal giriş ərzində eyakulasiyanın geciktirilə bilməməsi (idarə ede bilməmək) – Təşviş, sıxıntı, cinsel münasibətdə özgvən itgisi – insanlar arası münasibət problemləri

Vaxtindan əvvəl eyakulyasiya tipləri • Anadangəlmə: – İlk cinsəl təcrübə ilə başlayır. Hər əlaqədə və hər partnyora qarşı inkişaf etməkdədir. • Qazanılmış : – Normal eyakulasiya təcrübəsi olanlarda birdən başlayır və gedərək şiddətlənə bilir. İVEZ 1, 5 -2 dəqiqənin altındadır. • Təbii dəyişkən: – Daimi olmayan ve nizamsız erkən eyakulyasiya epizodları ilə xarakterikdir. • Prematür bənzəri eyakulyasiya pozuntusu: – halların İVEZ’leri normal sərhədlərdədir (3 -6 dəq).

Vaxtindan əvvəl eyakulyasiya diaqnozu • PE diaqnozu qoyularkən öyrənilməsi lazım olanlar: – Eyakulyasiya zamanı (İVEZ ile ölçülebilir) – Eyakulyasiyanın idarəsi – Sıxıntı-üzüntü – Eyakulyasiya pozğunluğuna bağlı insanlar arası problem

PE Diaqnozu • İVEZ: – %80 həssaslıq və %80 spesifiklik ilə PE diaqnozu – partnyorun xronometr tutması təklif edilir • Anket formları – Erkən Eyakulyasiya Diaqnoz vasitəsi – Erkən Eyakulyasiya Arabik İndeksi – Erkən Eyakulyasiya Profili , Erkən Eyakulyasiya Çin İndeksi (IPE), Kişi Cinsəl Sağlığı Anketi. Eyakulyasiya pozuntusu (MSHQ-Ej. D)

PE müalucəsi • Psixoloji/davranış müalicələri: %50 -60 – dayandır-başlat – Dayandır-başlat-sıxma – Mastrubasiya • Dərman müalicəsi – Topikal – Sistem

PE müalicəsi • Topikal anestetiklər – Lidokain-prilokain krem (EMLA) – Lidokain-prilokain aerozol (TEMPE) – SS krem (Severance Secret Cream)

PE müalicəsi • SSRİ’lər – Klomipramin 25 -50 mg/gün – Paroksetin 10 -40 mg/gün – Fluoksetin 10 -60 mg/gün – Sertralin 25 -200 mg/gün • Paroksetin > Klomipramin, Fluoksetin, Sertralin • Sertralin > Fluoksetin • Klomipramin ~ Fluoksetin – İVEZ’i 2, 6 -13, 2 qat artırırlar

PE Müalicəsi SSRİ’lerin əlavə təsirləri • • Halsızlıq süstlük Əsnəmə Ürək bulanma Qusma Ağız quruması Diareya Tərləmə • • Libido azalması Aneyakülyasiya Anorqazm ED

Yaxşı bir PE Dərmanı • • • Sadəcə əlaqə öncəsi qəbul olunmalı Daimi istifadə lazım deyil İlk dozada qısa vaxtda təsirli olmalı Sonrakı istifadələrdə təsiri davam etməli Əlavə təsirləri az olmalı və ya hiss edilməməli

PE Müalicəsi • Dapoksetin – PE müalicəsində “Lazım olanda” oral istifadə oluna bilən dərman olaraq inkişaf elətdirilmişdir. – Lateral paragigantoseluler nukleusa (LPGi) təsir edir – tmax: 90 dəq – Sürətli atılır, toplanmaz – Doza: 30 -60 mg

PE müalicəsi • Dapoksetin – 22 ölkə, n: 1162 olgu (618’i çalışmanı tamamlamış) – Plasebo, Dapoksetin 30 ve 60 mg – İVEZ • Plasebo: 0. 9 dk • Dapoksetin 30 mg: 0. 9 dk • Dapoksetin 60 mg: 0. 9 dk 1. 9 dk 3. 2 dk 3. 5 dk Buvat et al, Eur Urol 2009; 55: 957 -67

PE müalicə • Digər dərmanlar – Alfa blokatorlar (Alfuzosin ve Terazosin) – Tramadol – PDE 5 ingibitorları (Sildenafil) • Kombinasiya müalicələri • Cərrahi müalicə – Cerrahi neyrektomiya – Hyaluronik asit gel inyeksiyası