AVRUPA TOPLULUU M AL KAYA KTSAD VE POLTK

AVRUPA TOPLULUĞU M. ALİ KAYA

İKTİSADİ VE POLİTİK AÇIDAN TÜRKİYE’NİN KONUMU l “AVRUPANIN HASTA ADAMI 1923 DE ÖLMÜŞ İSE DE GÜNÜMÜZE KADAR BU İMAJ DEVAM ETMEKTEDİR. ” BERNARD LEWİS l AVRUPA’NIN TÜRKİYEYE BİÇTİĞİ ROL PANTÜRKİZM VE PANİSLAMİZMDİR.

TÜRKİYE’NİN ÖNEMİ TÜRKİYENİN ÖNEMİNİ ARTIRAN ŞEY JEOPOLİTİK KONUMUDUR. l AVRUPA-ARAP YARIMADASI, DOĞU AKDENİZ ÜLKELERİ ARASINDA KÖPRÜ GÖREVİ GÖRÜR, l AYRICA KAFKAS-ORTA ASYA AVRUPA ARASI TİCARET YOLU ÜZERİNDEDİR. l

TÜRKİYE’NİN KÜRESEL EKONOMİYE UYUMU 1929 DÜNYA EKONOMİ BUHRANI VE DEVLETÇİLİK POLİTİKASI l 1946 “KARMA EKONOMİYE” GEÇİŞ, l 1948 -1952 ARASI 213 MİLYON DOLAR YARDIM ALMIŞTIR. ANCAK BU 15 AVRUPA ÜLKESİNE KIYASLA OLDUKÇA DÜŞÜK BİR ORANDIR. l

KÜRESEL EKONOMİYE UYUM 1965 -1980 ARASI % 6. 2 BÜYÜME HIZI, OECD ÜLKELERİ ARASINDA EN YÜKSEK BÜYÜME HIZI GERÇEKLEŞTİRMİŞTİR. l 5 OCAK 1980 KARARLARI SONRASI: l l l TÜRK PARASI KONVERTIBL EDİLMİŞ, İTHALAT SERBEST BIRAKILMIŞ, DÖVİZ SERBEST BIRAKILMIŞ, FİYAT KONTROLÜ KALDIRILMIŞTIR. 80 -90 ARASI İHRACAT %9 ORANINDA ARTMIŞTIR.

1990’LI YILLAR 1992 11 ÜYELİ “KARADANİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ” l 1996 AVRUPA GÜMRÜK BİRLİĞİNE ÜYE l 1997 “D-8” İSLAM ÜLKELERİ İŞBİRLİĞİ BÜTÜN BUNLAR DEMOKRAT İKTİDARLAR ZAMANINDA DÜNYA EKONOMİSİNE UYUM İÇİNE GİRDİĞİNİ GÖSTERİR. l 2001 YILI GEÇİŞ DÖNEMİ YAŞANMAKTA VE BİR BELİRSİZLİK ORTAMI VARDIR. l

DÜNYADAKİ DEĞİŞİM l l 1992 RUSYA ÇÖKTÜ. 2002 ABD IRAKI İŞGAL ETTİ. 2012 AT VE RUSYA BİRLEŞECEK VE ABD KRİZE GİRECEKTİR. “RUSYA AT GÜVENLİĞİ İÇİN ABD’YE KARŞI GÜVENCE OLUŞTURMAKTADIR. ” EMMANUEL TODEL FRANSIZ TARİHÇİSİ

AT TARİHÇESİ 1951 ALMANYA, FRANSA, İTALYA, HOLLANDA, BELÇİKA, LÜKSEMBURG “AVRUPA KÖMÜR ÇELİK TOPLULUĞU” l 1958 AET VE “AVRUPA ATOM ENERJİSİ TOPLULUĞU” (EURATOM) OLUŞTU. l 1958 TÜRKİYE İRAN-IRAK TÜRKİYE ORTAK BİRLİKTELİK OLUŞTURDU SONU ÇOK KÖTÜ OLDU. l

AT TARİHÇESİ 1999 AVRUPA TEK PARA BİRİMİ OLAN EURO YA GEÇTİ. l KÜRESELLEŞEN DÜNYADA ABD-AT-JAPONYA ÜÇLÜSÜ; ÇİN (1. 260 MİLYON) HİNDİSTAN (1. 016 MİLYON) İLE BEŞLİ. l l l İŞLEYEN DEMOKRASİ, ÜRETİM, NÜFUS YOĞUNLUĞU SAYESİNDE EUROYA 12 AVRUPA ÜLKESİ GEÇTİ ALMANYA, FRANSA, BELÇİKA, FİNLANDİYA, İRLANDA, İTALYA, LÜKSAMBURG, HOLLANDA, AVUSTURYA, PORTEKİZ, YUNANİSTAN, İSPANYA l İNGİLTERE, İSVEÇ, DANİMARKA HENÜZ GEÇMEDİ. l

AT’IN GELECEĞİ ABD 290 MİLYON, AT İSE ONUN %40 FAZLASI 372 MİLYON. İHRACATI 1490 MİLYAR DOLAR İLE ABD Yİ SOLLAMIŞTIR. l MAYIS 2004 DE KIBRIS RUM KESİMİ MALTA İLE BERABER 10 DOĞU AVRUPA ÜLKESİ AT’A GİRECEKTİR. 25 ÜYELİ AB OLACAKTIR. l EURO’NUN BAŞARISININ SEBEBİ BUDUR. l EURO’NUN BAŞARISI SİYASİ BİRLİĞİN DE TEMELİ OLACAKTIR. l

AT’IN SİYASİ GELECEĞİ l l l ANAYASA HAZIRLANACAK, ORTAK DIŞ SAVUNMA POLİTİKASI, HUKUKUN HORMONİZE EDİLMESİ, AB KURUMLARINDA KARAR MEKANİZMALARININ ÇOĞULCULUK ESASINA DAYANDIRILMASI. AVRUPA’NIN EYLEM GÜCÜNÜN ARTIILMASI, DÜNYA BARIŞININ AVRUPANIN ETKİNLİĞİ İLE SAĞLANMASI.

TÜRKİYE AT İLİŞKİLERİ İLİŞKİLER 1950’DE DP GAYRETLERİ İLE BAŞLADI. l 23 KASIM 1995 AVRUPA PARLAMENTOSU (AP) 1/95 NOLU KARARI İLE AT-TÜRKİYE ORTAKLIK KONSEYİ KARARI ONAYLANDI. TÜRKİYE GÜMRÜK BİRLİĞİ ÜYESİ OLDU. l TÜRKİYE “KOMİNİZME KARŞI KALE” OLMA ÖZELLİĞİ KAYBOLDUĞU İÇİN AVRUPA’NIN ÇIKARLARI KUZEY DOĞUYA KAYDI. l

TÜRKİYE-AT İLİŞKİLERİ 1987 YILINDA TAM ÜYELİK BAŞVURUSU KABUL EDİLMESİNE RAĞMEN 1994 ESSEN’DEKİ AB ZİRVESİNE ÇAĞRILMADI. ORADA POLONYA, ÇEK CUMHURİYETİ, SLOVAKYA, MACARİSTAN’IN ÜYELİĞİ KONUŞULDU. l BAŞBAKAN ÇİLLER 5 ARALIK 1995 DE : ”BİZİM GAYRETİMİZLE GÜMRÜK BİRLİĞİNE GİRMEMİŞ OLSAYDIK DIŞLANACAKTIK. ABD RUSYA İLE ANLAŞMIŞTI. TÜRK DEVLETLER RUSYAYA BIRAKILDI, TÜRKİYE’YEDE ORTADOĞUDA ABD’NİN JANDARMALIĞI ROLÜ BİÇİLMİŞTİ. ÇÜNKÜ AB ABD’NİN RAKİBİ OLDUĞU İÇİN TÜRKİYENİN AT’A GİRMESİ ABD’NİN İŞİNE GELMİYORDU. BİZ BU OYUNU BOZDUK. 1994 DE TÜRKİYE’NİN ESSEN’E ÇAĞRILMAMASININ SEBEBİ BU. ” DİYORDU. l HÜRRİYET, 5. 12. 1995 TARİH BENİ YAZACAK

GÜMRÜK BİRLİĞİ SONUCU l ÇİLLER’İN GÜMRÜK BİRLİĞİ ÇALIŞMALARI TÜRK BASININDA VE SİYASETİNDE ALAY KONUSU OLUYORDU. ABD AĞZIYLA KONUŞAN BASIN VE MHALEFET ŞÖYLE DİYORDU: “ÇİLLER TARİHE GEÇECEKMİŞ” (UMUR TALU/ HÜRRİYET/ 6. 12. 1995) “GAVUR UŞAKLIĞI” “DİN DÜŞMANLIĞI” (ERBAKAN/ HÜRRİYET/ 7. 12. 1995) AVRUPA PARLAMENTOSU 13 ARALIK 1995 TARİHİNDE OYLAMA YAPTI. 528 PARLAMENTERDEN 343’Ü EVET, 149’U HAYIR, 36’SI ÇEKİMSER KALARAK ÜYLİĞİ KABUL ETTİ. BU OYLAMADA TÜM YUNAN DELEGELERİ HAYIR VERDİLER. l KARAR DÜNYADA “TÜRKİYE’NİN AVRUPA’YA SİYASİ ENTEGRASYONUNU SAĞLAYAN TEMEL BİR KARAR” OLARAK ÖVÜLDÜ. l

TÜRKİYE’NİN ÜYELİĞİ AB ALTIŞAR YILLIK PLANLAR VE BÜTÇELER YAPIYOR. l ŞU ANDA 2000 -2006 YILI BÜTÇELERİ UYGULANIYOR. l BUNA GÖRE HALEN 15 OLAN AB ÜYE ÜLKELERİ 1 MAYIS 2004 TARİHİNDE 25 ÜLKE OLACAKTIR. l

BALKANLARIN ÜYELİĞİ l 2007 -2013 YILI BÜTÇESİ HAZIR. l ÖNÜMÜZDEKİ GÜNLERDE 4 BALKAN ÜLKESİ AB’YE ÜYELİK BAŞVURUSUNDA BULUNACAKTIR. l BUNLAR: ARNAVUTLUK, BOSNA-HERSEK, MAKEDONYA VE SIRBİSTANDIR. l AB 2013 YILINA KADAR BALKANLAR İÇİN PARA AYIRMIŞ DURUMDA.

TÜRKİYE 2013 YILINDA 33. ÜYE ÜLKE OLACAKTIR. 2007 YILINDA 28 ÜLKEDEN OLUŞACAK OLAN AB, DÖRT BALKAN ÜLKESİNİN ÜYELİĞİ İLE 32’YE ÇIKACAKTIR. l 33. ÜLKE OLARAK TÜRKİYE YERİNİ ALACAKTIR. l

l AB AVRUPANIN BÜYÜME POLİTİKASIDIR. BU DA SIRASIYLA OLACAKTIR. BALKANLARDAN SONRA SIRA TÜRKİYE’YE GELECEKTİR. l BU DA 2013 YILINI BULACAKTIR.

AT ÜLKELERİ

17 ARALIK 2004 l ÜYELİK MÜZAKERELERİ İÇİN TARİH ALINDI. l 2020 YILINA KADAR HAZIRLIK DÖNEMİ OLACAKTIR. l SİYASİ KRİTERLER l EKONOMİK KRİTERLER l KÜLTÜREL GELİŞİM l HAK VE HÜRRİYETLER KONUSUNDA İLERLEME

17 ARALIK 04 KADAR (17 ARALIK BÜRÜKSEL ANLAŞMASI) l MENDERES-DEMİREL-ÖZAL-ÇİLLER VE ERDOĞAN AB İÇİN GAYRET GÖSTERDİ l BEŞTE BİR HİSSE ERDOĞANA AİTTİR. l 31 TEMMUZ 1959 5. A. MENDERES HÜKÜMETİ İLK BAŞVURUYU YAPTI. l 27 MAYIS 1960 İHTİLALİ DARBE ATTI. l 12 ELÜL 1963 ANKARA ANLAŞMASI İLE MÜZAKERELER YENİDEN BAŞLADI.

TARİHÎ SÜREÇ l 26 EKİM 1970 İLK GÜMRÜK BİRLİĞİ ANLAŞMASI İMZALANDI. l 12 MART 1971 MUHTIRASI BUNA DARBE VURDU. TÜRKİYEYİ ABD YANINA İTTİ. l 12 EYLÜL 1980 AB İÇİN EN BÜYÜK DARBE OLDU. MÜZAKERELER KESİLDİ. l MÜZAKERELER ANCAK NİSAN 1987 YILINDA ÖZAL’IN TAM ÜYELİK BAŞVURUSU İLE BAŞLADI.

TARİHİ SÜREÇ 1991 DEMİREL’İN ÇABALARI İLE VE TANSU ÇİLLER HÜKÜMETİNİN GÜMRÜK BİRLİĞİ BAŞARISI İLE YENİ BİR DÖNEM BAŞLADI. l 28 ŞUBAT 1997 POSTMODERN DARBESİ İLE 1997 LÜKSEMBURG’DA TÜRKİYE’NİN ADAYLIĞI REDDEDİLDİ. l 15 ARALIK 1999 CUMHURBAŞKANI DEMİREL HELSİNKİ ZİRVESİNDE YAPTIĞI TARİHÎ KONUŞMA İLE TÜRKİYE-AB MÜNASEBETLERİ RAYINA GİRDİ. l

SÜREÇ l 6 EKİM 2004 TARİHİNDE BÜRÜKSEL’DE TOPLANAN AB ZİRVESİ TÜRKİYE’NİN ÜYELİĞİNİ GÖRÜŞEREK 17 ARALIK 2004 DE MÜZAKERELERE BAŞLAMA KARARI ALDI. l 3 EKİM 2005 TARİHİNDEN İTİBAREN ÜYELİK MÜZAKERELERİNE BAŞLAMAYA KARAR VERDİ. l BU DA TAYYİP ERDOĞAN’IN BAŞARISI OLDU.