APOG Maart 2018 Wat vertel je en hoe

APOG Maart 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Bas van der Sluis AIOS O&G, Radboudumc

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Inhoud – Casus – Achtergrondinformatie over risicocommunicatie – Risicocommunicatie in kader van VBAC – Conclusie – Oefenen counselingsgesprek

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Casus – G 2 P 1, 36+0 – VG: – – – HG: ongestoord, groeiecho’s p 60 38+5 PIH wv. inleiding (ballon, AROM+oxytocine) SSC ivm NVU (MBO: p. H 7. 21) Gezonde zoon 3650 gram, goede start Ongecompliceerd herstel na SC

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Casus – Nu counseling VBAC – Patiënte begrijpt beloop vorige keer goed – Echter, ziet op tegen evt. SC durante partu ivm haast waarmee dat vorige keer moest – Hoe groot/klein is kans op slechte uitkomst bijv. uterusruptuur? – Droom is een groot gezin, heeft gehoord dat je maar 3 maal SC mag…

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Hoe zou u dit aanpakken?

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Belang van goede risicocommunicatie – Goed informeren – Ondersteunen bij besluitvorming – Veranderen van gedrag

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Belang van goede risicocommunicatie – Meeste mensen hebben moeite met risico-informatie – Goed begrip van risico’s is afhankelijk van – Manier waarop mensen risico-informatie verwerken (risicoperceptie) – Manier waarop risico’s gecommuniceerd worden (risicoformat)

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Manier van risicocommunicatie Hoe probeert u het risico voor patiënte goed inzichtelijk te maken?

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Vormen van risicocommunicatie – Verbaal – Goed te begrijpen – Kan onduidelijk zijn (en leiden tot miscommunicatie) – Numeriek – Kansen, procenten, frequenties – Moeilijk te bevatten (moet verwijzen naar mensen)

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Vormen van risicocommunicatie – Grafisch – Geeft zowel positieve als negatieve kansen weer – Informatie is sneller te verwerken

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Risicocommunicatie Sectio in de voorgeschiedenis Eventueel een subtitel (regular) -uterusruptuur. . -bloeding. . -infectie. . -neonatale morbiditeit. . -totaalruptuur. . -fluxus. . Wat vindt u een acceptabel risico?

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Risicocommunicatie, algemeen – Check bij patiënte wat zij aanvaardbaar risico vindt! (verschilt persoon) – Moeilijk om voorstelling bij kansen te maken – Vaak is patiënte gericht op de uitkomst (wel of niet) – “wat als ik nou die één ben” – geen verschil in 1: 300 tov 1: 3000 Van den Berg ea. Understanding pregnant women’s decision making concercing prenatal screening. Health Psychology 2008.

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Risicocommunicatie, algemeen

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Objectief counselen Zijn wij altijd waardevrij?

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Risicocommunicatie, algemeen – Veel bias in hoe we risico interpreteren – Laten ons meer beïnvloeden door anekdotes dan door statistische informatie – Health literacy/numeracy – Vaak onafhankelijk van opleidingsniveau – Low numeracy: neiging tot overwegen van risico, overwegen beschermend effect van een interventie, vaker beïnvloed door stemming – Bij subjectief lager ervaren health literacy: neiging om minder gebruik te maken van decision aid tools Kaimal ea. Understanding risk, patient and provider preferences, and obstetrical decision making: approach to delivery after cesarean. Semin Perinatol 2010. Delanoë ea. Health literacy in pregnant women facing prenatal screening may explain their intention to use a patient decision aid: a short report. BMC Res Notes 2016.

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Risicocommunicatie, algemeen – Interpretatie van informatie beïnvloed door onze attitude vóór de discussie (anchoring effect) – Risico labelen – Positief: gezond kind – Negatief: ziek kind – Heeft effect op risicoschatting en keuze bijv voor invasieve diagnostiek Kaimal ea. Understanding risk, patient and provider preferences, and obstetrical decision making: approach to delivery after cesarean. Semin Perinatol 2010.

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Risicocommunicatie, hoe moet het dan? – Exact zijn – Kans concreet maken – Simpel houden – Houd de noemer gelijk en liefst zo klein mogelijk – verwijst naar mensen

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Gewapend met informatie gaan we op pad…

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie …maar hoe pakken we dit gesprek nu aan?

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Hoe wegen we de argumenten? Waarden rangschikken in levels volgens hiërarchie (wetten gaan bijv. boven indivuele opvatting) 1. Algemeen sociaal-ethisch (wetten die voor iedereen gelden) 2. Medisch-ethische wetten/afspraken (geldt voor arts en patiënt) 3. Meer specifieke richtlijnen/afspraken (bijv. op beroepsniveau - NVOG, NICE etc. ) 4. Individuele principes, uitvoering professie (tegenstrijdige argumenten komen vaak op hetzelfde level voor) Paarlberg ea. Bio-Psycho-Social Obstetrics and Gynecology. 2017 (handboek)

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Hoe wegen we de argumenten? 4 - principes medische ethiek Autonomie Niet schaden Goeddoen Gerechtigheid Paarlberg ea. Bio-Psycho-Social Obstetrics and Gynecology. 2017 (handboek)

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Het spreekuur loopt inmiddels aardig uit…

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie En nu even over die bevalling dokter. .

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Risicocommunicatie, VBAC – Veiligheid speelt belangrijke rol – Wens tot gezonde baby vs. angst voor slechte uitkomst – Zowel vrouw die voor TOL kiest als vrouw die voor SC kiest, ziet haar optie als de meest veilige – Ervaren keuzevrijheid kans voor sommige patiënten ongemakkelijk zijn – Verantwoordelijkheid – Patiënte wil graag informatie die specifiek is voor haar situatie, niet in het algemeen Kaimal ea. Understanding risk, patient and provider preferences, and obstetrical decision making: approach to delivery after cesarean. Semin Perinatol 2010.

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Risicocommunicatie, VBAC – Shared decision making – Voorlichting in natraject van SC is van belang! (self perception, anchoring effect) – Arts brengt niet alleen kennis, maar ook ervaring (en ‘biases’) – Ervaringen uit verleden zijn van belang – Veel data over medische risico’s (ruptuur), weinig over voorwaarden waaronder vrouwen kiezen voor VBAC danwel SC Kaimal ea. Understanding risk, patient and provider preferences, and obstetrical decision making: approach to delivery after cesarean. Semin Perinatol 2010.

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Risicocommunicatie, VBAC – Vorige ervaring – Na eerdere vaginale baring of door vrouw ingeschat hoge slagingskans: willen vaker TOL – Vrouwen willen graag vaginaal, maar alleen als er goede slagingskans is – Liever PSC dan alsnog SSC na TOL Kaimal ea. Understanding risk, patient and provider preferences, and obstetrical decision making: approach to delivery after cesarean. Semin Perinatol 2010.

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Risicocommunicatie, VBAC – Vrouwen geven oa volgende argumenten voor hun keuze – VBAC – Familie verplichtingen – Betrokkenheid partner – Herstel – SC – Mogelijkheid tot sterilisatie – Handig/praktisch – Vermijden van baringspijn – Angst voor mislukte TOL Kaimal ea. Understanding risk, patient and provider preferences, and obstetrical decision making: approach to delivery after cesarean. Semin Perinatol 2010.

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Wat zou ons kunnen helpen?

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie SIMPLE studie keuzehulp voor beslissing modus partus na eerdere sectio VBAC -goede slagingskans -kosteneffectief PSC SSC -duurder dan PSC -meer complicaties dan PSC Schoorel ea. Involving women in personalised decision-making on mode of delivery after caesarean section: the development and pilot testing of a patient decision aid. BJOG 2013.

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie SIMPLE studie keuzehulp voor beslissing modus partus na eerdere sectio 8 domeinen: 1. Risico van VBAC en ESC 2. Voordeel van VBAC en ESC 3. Inleiden ja/nee, specifieke risico’s 4. Consequenties voor volgende zwangerschap 5. Voorspellers succesvolle VBAC 6. Voorkeur van patiënte 7. Mogelijkheden tav afspraken/geboorteplan 8. Eerdere baringservaringen Schoorel ea. Involving women in personalised decision-making on mode of delivery after caesarean section: the development and pilot testing of a patient decision aid. BJOG 2013.

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Voorbeeld stappenplan SIMPLE studie – keuzehulp voor beslissing modus partus na eerdere sectio Stappenplan 1. Heeft patiënte vooraf al een voorkeur? 2. Wat is de eerdere ervaring? (is er bijv. angst voor baring? ) 3. Wegen van risico’s en voordelen van beide opties (middels predictiemodel – visueel met kans. . /1000) 4. Preferentie patiënte mbv stellingen 5. Afspraken/geboorteplan (bijv. mogelijkheid pijnstilling) 6. Voorlopige beslissing 7. Follow up 8. Mogelijkheid/risico’s inleiden na eerdere sectio Schoorel ea. Involving women in personalised decision-making on mode of delivery after caesarean section: the development and pilot testing of a patient decision aid. BJOG 2013.

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie SIMPLE studie keuzehulp voor beslissing modus partus na eerdere sectio Eerste ervaringen – Verschillen in risicoperceptie, merendeel van de patiënten kan niet goed aangeven wat zij een acceptabele cut-off zou vinden – Patiënten waarderen de stapsgewijze aanpak en ervaren de tool als nuttig Schoorel ea. Involving women in personalised decision-making on mode of delivery after caesarean section: the development and pilot testing of a patient decision aid. BJOG 2013.

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Terug naar de casus… – G 2 P 1, 36+0 – VG: – – 38+5 PIH wv. inleiding (ballon, AROM+oxytocine) SSC ivm NVU (MBO: p. H 7. 21) Gezonde zoon 3650 gram, goede start Ongecompliceerd herstel na SC – HG: ongestoord, groeiecho’s p 60

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie Terug naar de casus… – Nu counseling VBAC – patiënte begrijpt beloop vorige keer goed – Echter, ziet op tegen evt. SC durante partu ivm haast waarmee dat vorige keer moest – Hoe groot/klein is kans op slechte uitkomst bijv. uterusruptuur? – Droom is een groot gezin, heeft gehoord dat je maar 3 maal SC mag…

APOG 2018 Wat vertel je en hoe vertel je het? De do’s en don’ts van risicocommunicatie En nu jullie!