AKYAZI KIZ ANADOLU MAMHATP LSES FEN VE SOSYAL

AKYAZI KIZ ANADOLU İMAMHATİP LİSESİ FEN VE SOSYAL BİLİMLER PROJE OKULU ALANIMLA GELECEĞE BİR ADIM DOĞRU KARAR –DOĞRU GELECEK OCAK -2021 HOŞGELDİNİZ

SEMİNER BAŞLIKLARI • ALAN SEÇİMİNİN ÖNEMİ • ALAN-MESLEK SEÇİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER • ALAN SEÇİMİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ? • YANLIŞ ALAN SEÇİMİNİN ETKİLERİ • ALAN SEÇİMİNDE YAPILAN HATALAR • ALANLAR VE TEMEL DERSLER • MESLEKLERİ NEREDEN TANIYABİLİRİM? • İLGİ VE YETENEKLERİMİ NASIL KEŞFEDERİM? • DERSLERİN ÜNİVERSİTE SINAVINDA AĞIRLIKLARI

ALAN SEÇİMİNİN ÖNEMİ • Lisede en uygun alana yönelmek; bireyin en uygun yükseköğretim programlarına ve daha güvenli bir geleceğe ulaşması anlamına gelir. • Alan seçimiyle öğrenci geleceği ve kariyerini planlamada ilk adımı atmış olacaktır. • Seçeceği alandaki başarısı onun gelecekteki başarılarının temelini oluşturacaktır. • Meslek seçiminin de temelini oluşturan bir seçim olduğundan ötürü alanın içerdiği meslekleri iyi tanımak gerekmektedir. • İstediğiniz tüm meslekleri kapsayan bir alan seçmediğiniz takdirde, o meslekleri edinme şansınız çok azalacaktır • Sınava hem bilgi hem de psikolojik bakımdan iyi ve doğru hazırlanabilmenizi etkileyecektir • Okul başarımıza doğrudan etki etmektedir.

ALAN-MESLEK SEÇIMINI ETKILEYEN FAKTÖRLER v AİLE ETKİSİ v STATÜ v ARKADAŞ ETKİSİ v EKONOMİK FAKTÖRLER v ÇEVRE ETKİSİ v CİNSİYET v İLGİ VE YETENEKLERİMİZ v KİŞİLİK ÖZELLİKLERİMİZ v DEĞERLERİMİZ v BASKIN ZEKA TÜRÜMÜZ

ALAN –MESLEK SEÇİMİNDE AILE ETKISI • Araştırmalar çocukları meslek ve eğitim kararı verirken en fazla anne ve babadan etkilendikleri görülmüştür. Başka bir araştırmaya göre ise öğrencilerin alan seçiminde en çok : anne, okuldaki öğretmen, abi-abla, baba, okul rehber öğretmeni, arkadaşlar olduğu görülmüştür. • Çoğu öğrencinin meslek ve alan seçiminde ailesinin beklentileri ve kendi isteği arasında bocaladıklarını görebilmekteyiz. Bu ikilemde ailelerin dediğini yapmaya çalışan öğrenciler üniversite veya sonraki yıllarda mutlu olmadıkları gözlemlenmiştir.

ALAN –MESLEK SEÇİMİNDE AILE ETKISI • Ailelerin diğer bir etkisi aile çocuklarının yetenekleri üzerinde beklenti oluşturursa ; bu durumda ailenin isteklerine ulaşamayan öğrenci hayal kırıklığı yaşamakta ve öz saygıları düşmekte • Baba otoritesinin egemen olduğu , baba mesleğini sürdürme cabası içinde olan ailelerde çocukları başarısı ve mutluluğundan ziyade bu önemsenmekte. • Yine anne-babalar belli mesleklere karşı olumlu-olumsuz tutumları çocuklara aşılayabilmekte • Bazı anne -babalar çocukların yeteneklerini geliştirici ortamlar hazırlarken bazılarını ihmal etmekte hatta bastırabilmekte • Özetle; Ailenin geçmişi, ekonomik düzeyi, statüsü, yapısı, anne -babalık tarzı ve anne -babanın çalışma yaşamına ilişkin tutumu çocukların meslek secimi etkilemekte

İLGİ VE TÜRLERİ İlgi bir faaliyet , görev yada nesneye karşı duyulan sevme yada sevmeme durumudur. Yetenek bir mesleki etkinlikte sağlanan düzeyi ilgi o faaliyetten zevk alma düzeyidir. Sevmediğimiz faaliyetlerden oluşan bir mesleği ömür boyu yapamayız o yüzden yeteneklerimize ek ilgilerimizi bulmalıyız. Cünkü ilgiler iş doyumunu sağlar işden doyum alırsak performansımızda yüksek olur o işte kendimizi daha cok geliştirip iş bulma imkanımız daha cok olur. İnsanlara yardım etmekten , insanların sorunlarını dinleyip sorunlarına çözüm aramaktan zevk almayan bir psikoloğun ne kendisine nede kendisinden yardım isteyen kişiye faydası olacaktır. İlgilerini tanımak isteyen bir kimse, en elverişsiz şartlarda bile istekle yöneldiği, yaparken yorgunluk duymadığı, bilakis bıkkınlık yerine devam etme isteği duyduğu, kendisine zevk veren faaliyetlerin neler olduğunu düşünmelidir.

1. Temel Bilim İlgisi : Fen bilimleri ile ilgili konuları öğrenmeye ve fen konuları üzerinde çalışmaya istekli olma. 2. Sosyal Bilim İlgisi : Sosyal bilim alanı ile ilgili konuların öğrenmeye ve bu konular üzerinde çalışmaya istekli olma. 3. Canlı Varlık İlgisi : Bitki veya hayvan yetiştirmekten hoşlanma. 4. Mekanik İlgi : Alet ve makineleri çalıştırmaktan ve onarmaktan hoşlanma. 5. İkna İlgisi : Duygu ve düşüncelerini başkalarına iletmekten ve onları etkilemekten hoşlanma. 6. Ticaret İlgisi : Mal alıp satarak kazanmaktan hoşlanma 7. İş Ayrıntıları İlgisi : Bir yazının küçük ayrıntılarına dikkat etme ve hataları düzeltmekten hoşlanma. 8. Edebiyat İlgisi : Akıcı konuşabilme ve yazabilme, edebi eserleri incelemekten ve edebi eser üretmekten zevk duyma. 9. Güzel Sanatlar İlgisi : Resim, heykel, el sanatları ve bunun gibi sanat ürünleri üretmekten, var olan eserleri incelemekten hoşlanma. 10. Müzik İlgisi : Müzik dinlemekten, müzik aleti çalmaktan, müzik parçaları bestelemekten zevk duyma. 11. Sosyal Yardım İlgisi : Zayıf ve hasta insanlara yardım etmekten hoşlanma.

YETENEK Öğrenme gücü ve ya bir işi diğer insanlara göre daha başarılı ve hızlı yapabilme yetisidir. Bu nedenle bireyler yetenekleri oldukları alanlarda daha kolay ve hızlı öğreniyor ve daha başarılı oluyor. Örneğin zor matematik sorularını kolayca çözebilen bir öğrenci sayısala alanda, buna karşı bulmacalarda istenen sözcüğü kolay bulan, sözcük dağarcığı geniş olan birinin sözel alanda yeteneği olduğu söylenebilir. Beceri ile yetenek farklı şeylerdir. Farklı tür beceriler vardır bilişssel, psikomotor, empati, iletişim becerisi gibi. Bir kişinin iyi bir futbolcu olma potansiyeli olduğunu düşünelim ama eğer bu kişi futbol oynamayı sevmiyorsa yani ilgisi yoksa o faaliyete zaman ayırmayacağı için o alana ilişkin becerisi yeteri kadar gelişmeyecektir. Kim bilir bizim ne yeteneklerimiz gerek ilgi gerek gösterecek bir yaşantı geçiremediğimizden dolayı fark edemiyoruz.

Pek çok beceri belirli mesleklerle doğrudan ilişkilidir anacak bir işi başarı ile yapabilmek için gereken bir beceri başka bir işte işe yaramayabilir, Örneğin; • Her iki meslekte parmak becerisi önemli olmakla birlikte başarılı bir kuaför aynı zamanda başarılı bir kuyumcu olamaz. • Yine başarılı bir heykel tıraş olabilecek el becerisi olan biri ben cerrah olacağını söylemesi • İyi konuşma becerisini olduğunu düşünme birinin avukatlık mesleğinin ona uygun olduğunu düşünmesi gibi ama spikerlik belki de asıl ona uygun olan • İnsanların ona sürekli gelip sorunlarını anlattığını söyleyen birinin psikolog olmayı istemesi gibi halbuki belki de öğretmen veya hemşirede olabilirsin. YETENEK TÜRLERİ Sözel Yetenek: Sözcüklerin ya da sözcüklerle ilgili yapıların bir dildeki durumunu, anlamını ve ilişkilerini anlama ve sözcüklerle ilgili sorunları çözme yeteneği. Sayısal Yetenek: Bu yetenek bilindiği gibi sayılar arasındaki ilişkiyi görebilme, sayılarla verilen problemleri çözebilme gücüdür. Şekil-Uzay Yeteneği: Şekiller arasındaki benzerlik ve farklılıkları şekillerdeki değişimin temelindeki ilkeyi algılayabilme, düzlem üzerinde çizilmiş bir cismi üç boyutlu görebilme gücünü ifade eder.

ZEKA TÜRLERİ

DİLSEL ZEKA MANTIKSAL -MATEMATİKSEL ZEKA Okuma, yazma, dinleme ve konuşmada kelimeleri etkin kullanılma yeteneğidir. Bu zeka türü bireyin kendini ve başkasını anlatırken, bir konuyu açıklarken kendini gösterir. Örnek meslekler şair, gazeticilik, öğretmne, psikolog, psikol ojik danışman Hesaplama becerisi, mantıksal nedensellik ilişki kurma ve problem çözme becerisi, kapsar. Bu zekası gelişmiş bireyler karmaşık ve çoklu adımları olan mantıksal matematik problemler çözebilme becerisine sahiptir. Matematikciler, mühendislikler, mantık bilimci, felsefeciler MÜZİKSEL ZEKA Şarkı söyleme veya bir müzik enstrümanı çalma gibi müzikle ilgili etkinliklerde sesin ritim ve tınısı ile sesin duygusal tonuna hassasiyet göstermeyi gerektiren becerileri kapsar. KİNESTETİK GÖRSEL-BEDENSEL ZEKA Bu zekâ türü, bireyin bedensel etkinliklerde başarılı olmasını sağlar. Bu zeka yönü gelişmiş olanlar birden fazla sportif faaliyetlerde, el becerileri gerektiren etkinliklerde çok başarılıdır. Bu zekâ turunu gerektiren bazı mesleklerde görsel bedensel beceriler daha ön plandayken (örneğin dans, aktörlük, oyunculuk), bazı mesleklerde sportif beceriler ön planda olabilir. Kareografı, oyunculük, aktörlük, gibi.

UZAMSAL ZEKA Uzamsal zekâ görsel dünyayı doğru algılamayı gerektiren bir zekâ türüdür. Bu zekâ turunu gerektiren çeşitli meslekler vardır. Sanatsal tasarım yapmayı gerektiren meslekler ve harita mühendisliği buna_örnek verilebilir. Görsel tasarımcılar ve iç mimarlar yaratıcı uzamsal düşünme gerektiren diğer meslekler arasında sayılabilir. DOĞA ZEKASI Doğa zekâsı gelişmiş bireyin bitkiler, hayvanlar gibi canlı varlıklara ve jeolojik doğal varlıklara empati duyması, onlara duyarlı davranması ve onları anlaması beklenir. Bu zekâya üst düzeyde sahip olmayı gerektiren meslekler arasında çiftçiler, ziraatçılar, veteriner hekimler, bilim adamları ve doğa bilimciler sayılabilir. İÇSEL ZEKA İçsel zeka İnsanın kendini bilmesini , kişiler arası zeka ise diğer insanları anlamasını sağlar. İçsel zekanın öğrenme , bireysel tatmin etme ve başarılı olma gibi bireyin kariyer gelişiminde önemli olan faktörleri harekete geçirebilme özelliği vardır. Bu zekanın özellikle bireysel özyönetim becerilerinin gerektirdiği meslekler arasında pilotluk, polislik, yazarlık, danışmanlık, öğretmen lik sayılabilir KİŞİLERARASI ZEK Diğer insanlarla başarılı ilişkiler kurmayı sağlayan bır zekâ turudur. Bu zekâ turunun bireysel kariyer gelişimini kolaylaştırıcı niteliği vardır. Özellikle de bireysel farklılıkları görebilme, başkalarının duygularını anlama, nasıl bir ruh hali içinde olduklarını algılama, kendini ve diğer bireyleri motive etme gibi beceriler bireysel kariyer gelişimine katkı sağladığı gibi, çalışma yaşamında da son derece önem verilen özellikler arasındadır Bu zekâ türünün önemli olduğu diğer meslekler arasında psikolojik danışmanlık, psikologluk, öğretmenlik ve satış danışmanlığı sayılabilir

MESLEKİ DEĞERLER VE TÜRLERİ Yetenek ve ilgilerin belirlenmesinin ardından bireyin meslekteki beklentilerini tanımlaması gerekir. İş değerleri, bireyin meslekte nelere önem verdiğini, mesleki faaliyetin sonunda elde etmek istediği olanakları gösterir. Meslekler bizim gözümüzde ihtiyaçlarımıza yanıt verdiği oranda değerlidir. Ekonomik Kazanç: Çok para kazanma ve yüksek hayat standartlarında yaşama. Yetenekleri Kullanma: Bireyin sahip olduğu yetenek ve becerileri işinde kullanabilme olanağı bulması. Toplumsal Saygınlık: Toplumda saygın bir yer edinme, yaptıklarından ötürü onurlandırılma, statü ve itibar sahibi olma. Yaratıcılık: İşin yeniliklere açık olması, özgün şeyler ve duşunceleri keşfetme, tasarlama ve bunları uygulayabilme olanağı tanıması. Sosyal Güvence: İşsiz kalmama veya gelecekte kendini güvende hissedecek bir gelire veya emeklilik gibi olanaklara sahip olma Bağımsızlık: Bağımsız olabilme, işini başkalarına bağımlı olmadan istediği gibi yapabilme. Güvenlik: İşin tehlikelerden uzak, güvenli ortam ve koşullarda yapılması. Meslekte İlerleme: Bilgi ve becerileri geliştirerek meslekte ilerleme olanakları bulma. Güç ve Otorite - Liderlik: Başkalarını yönetecek ve denetleyecek bir konumda olma. İkna: İşin başkalarını ikna edip, onları etkileyerek belli eylemlere yöneltme olanağı tanıması. Değişiklik: İşlerin çeşitli olması ve sıkça değişik görev ve etkinlikler yapabilme olanağı tanıması. Ayrıca işin yeniliklere açık olması, işin kendini güncelleyebilmesi. Düzenlilik: Çalışma saatlerinin ve yapılan işlerin rutin ve düzenli olması. İşbirliği: İşin başkalarıyla işbirliği yapma ve sorumluluğu onlarla paylaşma olanağı tanıması. Tanınma-Ün Sahibi Olma: Çevresinde bilinen bir kişi olma, adını Özel Yaşam: İşin, kişinin özel yaşamına zaman ayırabilme olanağı tanıması.

KİŞİLİK Meslek seçimi, bireyin kişiliğinin yansımasıdır. Bireyin meslek seçiminde isabetli olması kişilik özelliklerini çok iyi tanıyıp bu özellikleri gerektiren mesleklere yönelmesine bağlıdır. Nasıl insanlarında farklı kişilik özelliği varsa mesleklerinde gerektirdiği farklı kişilik özellikleri vardır bunlar örtüşürse bireyin mutlu olması ve verimliği daha fazla olur. Yapılan araştırmalara göre dışadönükler satış, pazarlama, yönetim gibi sosyal uyum gerektiren işlerde daha başarılı olduğu görülmüştür, ice dönükler daha çok teknik meslekleri tercih ettiği görülmüştür Fen, matematik, dil öğrenmede ice dönükler dışa dönüklerden daha başarılı olduğu gözlenmiş, ice dönükler uzun ve monoton işlerde daha başarılı olduğu bulunmuş, İçe dönükler problem çözerken konuya odaklanmak için sessizliğe çalışırken rahatsız edilmemeye ihtiyac duyarken dışa dönükler problem çözerken diğerlerinin görüşlerini öğrenmeye, iletişim kurmaya, tartışmaya ihtiyaç duydukları bulunmuş. İkna gücü yüksek, dışa dönük, insanlarla devamlı ilişki halinde olan girişimci niteliklere sahip olan birey politikacı yada pazarlamacı olabilir. Çekingen, içe dönük, ikna gücü düşük biri için pazarlama, hukuk gibi alanlar çok uygun olmayacaktır. Kurallara bağlı, düzenli, statüye önem veren, sorumlu, nesnelerle uğraşmaktan hoşlanan bireylerin, askerlik , bankacılık, büro memurluğu, muhasebe gibi mesleki yönelmeleri isabetli olacaktır.

GERCEKÇİ KİŞİLİK GERCEKCİ ORTAM: Bizler işlerimizi acık havada yada bakımonarım atalyöleri gib yerlerde yapmaktayız. Bizim köşemizde aletler, makineler, bitki ve hayvanlar, sportif araç gereçler gibi somut şeyler vardır. Bu cevrede bireylerden makineleri tamir etmek, elektronik alet onarmak, araba veya kamyonet kullanmak, hayvanları gütmek, ve çevrenin diğer fizikse yönleri ile ilgilenmek gibi teknik yeterliliklere sahip olmak gerekir. Nesnelerle çalışma becerisi, iletişim kurma becerisinden daha önemlidir. GERCEKCİ KİŞİLİK: Bizler yoğun sosyal ilişkilere girmekten ziyade genelde mekanik yetenekle , mekanik el becerilerinde, sportif ve acık havada yürütülen etkinliklerde başarılı oluyoruz. Pratik becerilere sahibiz. Daha cok içedönüğüz. Biz daha cok pratik olan ve mekanik yada fiziksel becerileri ortaya çıkaran dersler veya işlere girmeye istekliyiz.

ARAŞTIRMACI KİŞİLİK ARAŞTIRMACI ORTAM: Bizimi işlerimiz en cok bilimsel ortamda yürütülür. Cevremizde araştırma yada inceleme yapmak için gerekli olan kitaplar, yayınlar, cihazlar. bilgisayarlar vb vardır. Bu cevrede insanlar problem çözerken üretici bir şekilde soyut ve karmaşık düşünmeye yürüklendirilirler. Bireyler problem çözmek için insan ilşkileri kullanma konusunda zorunlu tutulmazlar ayrıca makine kullanmalarına gerek yoktur. ARAŞTIRMACI KİŞİLİK: Bizler yoğun insan ilişkilerinden daha cok bilimsel alanda ve matematikte başarılıyız. Teknolojik, bilimsel yada soyut anlanda ve çalışırız. İnsanları yönlendirici alanları tercih etmiyoruz. İçe dönük meraklı, bağımsız olmayı severler. öğrenmeye matematiksel ve bilimsel problem çözmeye isteklidirler. Genelde bilim hakkında konuşmaktan , bilimsel konular tartışmaktan hoşlanırlar. İnsanları yönlendirmekten ve direkt kişisel problemlerle ilgilenmekten hoşlanmazlar ama psikolojik problemleri analiz etmek hoşlarına gidebilir.

SANATÇI KİŞİLİK SANATCI ORTAM: Bizim ortamımızda sanat yapıtları, edebi eserler, müzik aletleri, sahne kostümleri, bulunur. İşlerimizi çoğunlukta resim atelyelerinde, sahnelerde, konse salonlarında vb yapmaktayız. Sanatcı cevre bireylerin istedikleri şekilde giyinmelerine , zamanları istedikleri gibi kullanmalarına ve duygularının anlatımını mantıklardan önde tutmalarına olanak sağlar. SANATÇI KİŞİLİK: Bizler hayal gücüne ve duygulara önem veren insanlarızdır. Sanat ve müzik alanında yetenekliyiz. Düzenli olmayı, ayrıntıları ve emir alıp vermey sevmiyoruz. Kendini özgür ve sistematik olmayan birv şekilde müzik, sanat yazı yazarak ifade etmekte hoşlanır. Duygusal, düzensiz, hayal gücü zengindir. Problem çözmek için hayal gücünü kullanır

SOSYAL KİŞİLİK SOSYAL ORTAM: Bizler cogunlukla okullarda, bakım yurtlarında kütüphanelerde, hastanelerde vb. görevlerimizi yürütüyoruz. Cevremizde eğitilmesi, yerleştirilmesi, bakılması vb gereken insanlar vardır. Bu ortam insanların birbirlerine kişisel ve kariyer problemlerinde yardım edebildikleri, başkalarına öğrettikleri, diğerlerini psikolojik olarak etkiledikleri ve sosyal olarak sorumlu oldukları bir ortamdır. SOSYAL KİŞİLİK: Biz insanların daha mutlu ve iyi olmları için çalışır ve sosyal ortamlarda etkin oluruz. İnsanları eğitmeyi ve dostluk kurmayı biliriz. Derslerde başarılıyız ancak fen yada mekanik konular yerine insan ilşkilerine daha önem veriyoruz. yardımseveriz, sorumlu, işbirliğine yatkın, ikna ediciyizdir. İnsanları öğretmek, kişisel ve sosyal problemlerini çözmelerine yardımcı olmak ve kişisel destek sağlamayla ilgilenir. Bu tip insanlar problemleri konuşma ve takım çalışması ile çözmeyi tercih eder.

GİRİŞİMCİ KİŞİLİK GİRİŞİMCİ ORTAM: Bizler genel anlamda ticaret, pazarlama yada yönetim işleriyle ilgili her iş ortamında bulunabiliriz. Bizim için belirgin olan çevremizde insanların bulunmasıdır. İnsanların diğer bireyler yönetmesi ve ikna etmesine olanak sağlayan cevredir. Bu cevrede ekonomi ve finans konuları 1. derecede önemlidir. Bu ortam ödüllere ulaşmak için risklerin alındığı ortamdır. Bu ceverde bireyler kendine güvenli, sosyal ve iddialı olma eğilimindedir. GİRİŞİMCİ KİŞİLİK: Bizler ekonomik kazanç ve politik konularda insanları ikna etmeyi seviyoruz. Satış ve yöneticilik konularında iyiyiz. Bilimsel konuları incelemekten sıkılabiliriz. Konuşkan , ikna edici, girişken, enerjik, hırslıyızdır. Zengin olmak önemlidir. Bu tipler başkalarıyla vakit geçirmekten onları ikna etmekten veya liderlik etmekten hoşlanırlar. İnsanlarla çalışmaktan hoşlanırlar ama yardım etmektense ikna etmeyi ve yönetmeyi severler.

GELENEKSEL KİŞİLİK GELENEKSEL ORTAM: Bizim işlerimiz genelde büro tipindeki iş yerlerinde yürütülür. Bunlarda kayıtlar dosyalar, büro araç-gereceleri, örneğin hesap makineleri, bilgisayar -daktilo , telefonlar vb. bulunur. Organizasyon ve planlama bu cevreyi cok iyi tanımlar. Cogu geleneksel cevre kişinin kayıt tuttuğu, dosyalama yaptığı, materyalleri kopyaladığı ve raporları organize ettiği ofis çevreleridir. Bu cevrede çalışmak için gerekli olan beceriler, iyi organize etme ve söylenenleri, yönergeleri düzgün takip etme becerileridir. GELENEKSEL KİŞİLİK: Düzenli, itaatkarızdır. Güvenilir olmaya , kuralları düzeni takip etmeye değer verir. Biz durumun kontrollerinde olmasından hoşlanırlar ve net olmayan isteklerle uğraşmayı sevmezler. Para kazanabilecekleri bir ofis ortamında çalışmayı isterler. Temel becerileri basit sorunları çözmeyi sağlayan düzen ve numalandırma gibi becerilerdir. İnsanlarla olan ilişkileri görevleri başarma ve problemlere düzenli bir yaklaşımla çözüm bulma üzerine kuruludur.

GERCEKCi MESLEKLER: ziraatçılık, beden eğitimi öğretmenliği, orman mühendiliği, polislik, askerlİk, mühendislik, çiftçi, inşaat ustası, pilot ARAŞTIRMACI MESLEKLER: kimyager, jeolog, biyolog, bilgisayar programcısı, fizikçi, matematikçi, fen bilgisi öğrermeni, sosyoloji, tıp, diş hekimi, ezcazı, veteriner, sosyoloji, psikoloji, arkeoloji SANATCI MESLEKLER: tiyatrocu, yazar, edebiyatçı, türkce öğretmeni, yabancı dil, müzik ve resim öğretmeni, heykeltıraş, fotoğrafçı SOSYAL MESLEKLER: öğretmenlik, psikolojik danışmanlık, sosyal hizmetler, ilahiyati, özel eğitim öğretmeni, konuşma terapisti, okul müdürü, psikolog, hemşire GİRİŞİMCİ MESLEKLER: satış görevlisi, televizyon yapımcısı, menejer, avukat, emlakçılık, restoran işletmeciliği, sigortacılık, politikacı, tüccar GELENEKSEL MESLEKLER: maliyeci, sekreter, muhasebe, bankacı,

ALAN SEÇİMİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ? • YANLIŞ KODLAMA • YANLIŞ TERCİH • YANLIŞ MESLEK 1 YIL 4 YIL (üniv. ) 40 YIL ‘A SEBEP OLUR!

ALAN SEÇİMİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ? • KİŞİNİN YETENEKLERİNİN BELİRLENMESİ(BEN NELER YAPABİLİRİM, HANGİ EĞİTİM PROGRAMINDA BAŞARILI OLABİLİRİM? ) • İLGİ ALANLARININ BELİRLENMESİ. (BEN NELERİ YAPMAKTAN HOŞLANIRIM) • İŞ DEĞERLERİNİN BELİRLENMESİ(BEN NE İSTİYORUM) MESLEKTE NEYE ÖNEM VERİYORSUNUZ, MESLEKTEKİ BEKLENTİNİZ NE? • KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ(KARAKTERİM NASIL) • İLGİ DUYULAN MESLEKLERİN TANINMASI. • NE KADAR KAZANABİLİRİM YERİNE BEN HANGİ İŞİ EN İYİ VE SEVEREK YAPABİLİRİM.

Sevdiğiniz bir işi meslek edinirseniz, hayatta bir gün dahi olsa çalışmış olmazsınız. (Konfiçyüs) Hayatta bir gün bil e çalışmadım, hepsi keyiften ibare tti. (Edison)

ALAN SEÇİMİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ? • 10. sınıf derslerinin başarılarının gözden geçirilmesi • Öğretmen görüşlerinin alınması. • Seçilen alanlardan hangi meslekleri tercih edebilirsin? • Hangi alanda, hangi dersler haftada kaç saat okutuluyor? • Lisedeki derslerin üniversite sınavında ağırlıkları ne kadar? • Hangi bölümlere hangi puan türüyle giriliyor? • Hangi derslerde başarınız daha yüksek?

YANLIŞ ALAN SEÇİMİNİN ETKİLERİ • Ortaöğretimde derslerimize olan motivasyonumuzu azaltır. • Motivasyonumuzun azaldığı derslerde notlarımız düşecektir. • • • Ortaöğretimde düşen notlarımız TYT-AYT de düşük OBP olarak karşımıza çıkacaktır Seçilecek dersler TYT-AYT sınavlarındaki başarılarınızda etkili olacaktır: Çünkü Öğrencinin seçmiş olduğu bu kulvarın "kendisine uygun olması" üniversite sınavında daha başarılı olmasını sağlarken, yanlış kulvar seçmesi de üniversiteyi kazanmasını zorlaştırmaktadır

YKS’DE YÜKSEK BAŞARI İÇİN DOĞRU BİR ALAN SEÇİMİ + OKUL BAŞARISI (OBP) + İYİ BİR HAZIRLIK SÜRECİ + İYİ BİR SINAV SONUCU (YKS HAM PUAN )

ALAN SEÇİMİNDE YAPILAN HATALAR • Ailesinin baskısı ile kendisine uygun olmayan alanı seçmek. • Sayısal bölümden daha rahat meslek sahibi olacağını düşünmek • Sayısalım biraz zayıf ama yine de bu alanı seçeceğim. Çok çalışarak telafi edeceğim. Gerçekçi bir ümit olmalı. • Sayısal bölümünü seçenler zekidir. • Dersi iyi olmayanlar başarısız öğrenciler sözele gider. • Arkadaş grubum x alanına gidiyor. Ben arkadaşlarımdan ayrılmak istemiyorum

ALAN SEÇİMİNDE YAPILAN HATALAR • Popüler bir meslek sahibi olmak • Mantık yerine duygusal davranmak(alan seçiminde dikkat edilmesi gerekenler göz önünde bulundurulmalı) • 9. ve 10. sınıfta görmüş olduğunuz ders başarılarınız ve öğretmenlerinizin görüşleri alınarak alan seçimi yapmamak. . Özellikle başarılı olduğunuz derslere göre alanı seçmeniz ve meslek seçiminizi belirlemeniz gelecek adına sağlıklı sistem oluşturmanız adına faydalı olacaktır

MESLEKLERİ NEREDEN TANIYABİLİRİM ? 1. İŞKUR MESLEKLERİ TANIYALIM SİTESİ 2. ALANTERCİHLERİ. COM 3. EBA MESLEK TANITIM AFİŞLERİ 4. CUMHURBAŞKANLIĞI İNSAN KAYNAKLAR OFİSİ 5. REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSİ 6. ÜNİVERSİTELERİN WEB SAYFALARINI İNCELEMEK 7. http: //www. meslektercihleri. com/video/. 159/TIP. html 8. https: //meslegimhayatim. meb. gov. tr/meslekler/gelecegin-meslekleri

MESLEĞİ TANIMAK İÇİN SORULMASI GEREKEN SORULAR 1. 2. 3. 4. 5. Nasıl ve kaç yıllık bir öğrenim gerektirmektedir? Öğrenim süresinde hangi dersler okutulmaktadır? Kullanılan malzeme ve makinelerdir? Yürüme, ayakta durma vb. koşulları var mıdır? Nasıl bir çalışma ortamı vardır? (Büro, açık alan vs. ) 6. İş tehlikeleri var mıdır? (Radyasyon, zehirlenme, patlama, yanma, elektriğe kapılma, mikrop kapma vs. ) 7. Mesleğe giriş ve emekli olma yaşları kaçtır? 8. Tercih edilen bedensel ve kişisel özellikler bulunmakta mıdır? (Boy, ağırlıklı cinsiyet, özel yetenekleri) 9. Kesinlikle iş deneyimi aranmakta mıdır? 10. Yabancı dil bilme tercih nedeni midir? 11. İşte ilerleme şartları nelerdir? 12. Kazanç durumu (en az, en çok) nedir? 13. İşin çalışanlarına göre avantajlı ve dezavantajlı tarafları nelerdir? (izin imkanı, prim, prestij vs. ) 14. Ülkenin her bölgesinde mi, sadece belirli yerlerde mi çalışma olanağı var? 1. İşe başlarken ayrıca bir eğitime gerek var mı? 2. Meslek Hangi Fiziksel, Psikoloji Özellik(Kişilik özelliklerin uygunmu sabırlı sakın aceleci, sinirli vb. ) Gerektiriyor? 3. Günde kaç saat çalışılacaktır? 4. Gece ya da gündüz nöbeti var mı? 5. Haftalık tatillerin, yaz tatillerinin süresi nedir ? 6. Özel beceri gerektiriyor mu? 7. Mesleği yapanlar için mesleğin en olumsuz ve en cazip tarafı nelerdir? 8. Mesleğin toplumdaki saygınlığı nedir? 9. Seçilecek mesleğe olan talep ne durumda? 10. Bölgeye veya mevsime göre gereklilik gösteriyor mu? 11. İş bulmak kolay mı? 12. Bu mesleğe duyulan ihtiyacın azalması veya artması söz konusu mu? Kamu ve özel sektörde iş bulunabileceği gibi serbest çalışma imkanı da verebiliyor mu? 13. Meslekte ilerleme neye bağlıdır? Çalışmaya mı? Kıdeme mi? Bu meslekten başka geçiş yapılabilir mi?

PEKİ SEÇTİĞİMİZ MESLEK NELERİ ETKİLER? Hayat boyu birlikte iş yapacağımız arkadaş çevremizi, Çalışırken zevkle iş yapıp yapamayacağımızı, Mesleğimizden tatmin olup olamayacağımızı, İş bulma zorluk veya kolaylığını, Ailemizin nasıl bir ortamda yaşayacağını, hatta seçeceğimiz eşi Tatil sürelerimizi, Genel yaşam biçimimizi, Toplumda hangi konumda olacağımızı, ¨ Nelerden ödün verip vermeyeceğimizi ¨ Hayatımızı nasıl bir ortamda sürdüreceğimizi,

İLGİ, YETENEK VE DEĞERLERİ ÖLÇEBİLMEK İÇİN • Okul rehberlik servisi , alan tanıtımından sonra 2. adım olarak sizlere ilgi, yetenek ve mesleki eğilimlerinizi görmeniz için anket uygulaması yapacaktır. Takipte kalınız. BÖLÜMLERLE İLGİLİ BİLGİ EDİNMEK İÇİN • YÖK Atlas

ALANLAR VE ALANA KAYNAKLIK EDEN DERSLER? ALANLAR KAYNAK DERSLER FEN BİLİMLERİ Fizik Kimya Biyoloji İleri Matematik Türk Dili ve Edebiyatı TÜRKÇE-MATEMATİK ALANI Türk Dili ve Edebiyatı İleri Matematik Coğrafya Tarih SOSYAL BİLİMLER Türk Dili ve Edebiyatı Temel Matematik Tarih Coğrafya YABANCI DİL Türk Dili ve Edebiyatı Temel Matematik Yabancı Dil Coğrafya Tarih

SEÇTİĞİMİZ ALANA GÖRE ÜNİVERSİTE SINAVINDA HANGİ DERSLERDEN SORU ÇÖZECEĞİZ • ÖNCELİKLE TYT DEDİĞİMİZ 1. OTURUM SINAVINDA 9 -10. SINIF DERSLERİNDEN SORUMLUSUNUZ. • YANİ TYT DE ÇIKAN SORULAR DAN ÜNİVERSİTE SINAVINA GİREN TÜM ÖĞRENCİLER SORUMLUDUR. BU SINAVDAN ALDIĞIN PUANIN %40 I ALINACAKTIR. VE 150 PUAN BARAJINI GEÇMEN GEREKİR.

SEÇTİĞİMİZ ALANA GÖRE ÜNİVERSİTE SINAVINDA HANGİ DERSLERDEN SORU ÇÖZECEĞİZ • 2. OTURUM DEDİĞİMİZ AYT SINAVINDA 11 -12. SINIF DERSLERİNDEN SORUMLUSUN (TERCİH ETTİĞİN ALANA GÖRE SORUMLU OLDUĞUN DERSLER DEĞİŞMEKTEDİR). AYT PUANIMIZIN %60 I ALINACAKTIR. HANGİ ALANDAN PUAN ELDE ETMEK İSTİYORSAN O ALANDAN SORU ÇÖZÜMÜ YAPACAKSIN. (O YÜZDEN DOĞRU ALANI TERCİH ETMEN ÖNEMLİ. BURDA DA BELİRLEYİCİ OLAN HANGİ MESLEK YA DA MESLEKLERİ İSTEDİĞİN. )ÖRNEĞİN ; SAYISAL ALANDAKİ MESLEKLERE İLGİSİ OLAN VE BU DOĞRULTUDA DA AKADEMİK BAŞARI VE İLGİSİ YETENEĞİ OLAN ÖĞRENCİ SAYISAL ALANI TERCİH ETMELİDİR. ÇÜNKÜ AYT SINAVINDA SAYISAL ALANDA SORU ÇÖZECEKTİR. İSTEDİĞİMİZ MESLEK ÜNİVERSİTEYE HANGİ ALANDAN ALIYORSA BUNA DA DİKKAT ETMELİYİZ.

TYT%40+AYT%60+OKULBAŞARI PUANI*6/10=ÜNİVERSİTE YERLEŞTİRME PUANI (*=ÇARPMA) HANGİ ALANDA HANGİ MESLEKLER VAR SORUSUNU SORARAK İŞE BAŞLAYABİLİRSİN. SAYISAL PUANI İLE ALAN BÖLÜMLER/MESLEKLER EŞİT AĞIRLIK PUANI İLE ALAN BÖLÜMLER/MESLEKLER SÖZEL PUANI İLE ALAN BÖLÜMLER/MESLEKLER YABANCI DİL PUANI İLE ALAN BÖLÜMLER/MESLEKLER Şeklinde arama yapabilirsin. Bölümü YÖK ATLASTAN TEYİT EDEBİLİRSİN. YÖK ATLAS ANASAYFASINDA SIRASIYLA TERCİH SİHİRBAZI sonra LİSANS TERCİH SİHİRBAZI(sayısal-eşit ağırlık/sözel) ya da /ÖNLİSANS TERCİH SİHİRBAZI(2 yıllık tyt ile alan bölümler ) seçtikten sonra istediğin bölümü program adı kısmına yazıp en son kaç puan ile aldığına bakabilirsin.

YKS 1. oturum Yüksek Öğretim Kurumları Sınavı oturum olarak yapılacak. 3 2. OTURUM ALAN YETERLİLİK TESTİ (AYT) TEMEL YETERLİLİK TESTİ (TYT) 3. oturum DİL SINAVI 39

TYT SORU SAYILARI 40 Sor u Dakika Matematik 40 20 Fizik : 7 Kimya : 7 Biyoloji : 6 Türkçe Fen Bilimleri Sosyal Bilimler Coğrafya : 5 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi : 5 Felsefe : 5 Tarih : 5 20 40

II. OTURUM AYT Soru Sayı sı 160 180 . Dk 41

DİL SINAVI • İngilizce, Almanca, Fransızca, Rusça, Arapça dillerinden birini seçerek sınava girilir. • O dilin tüm lise müfredatını kapsar. 120 dk. 80 Soru Sayısı Sınav Süresi 42

ADAYIN HESAPLANMASINI İSTEDİĞİ PUAN TÜRÜ İÇİN ÇÖZMESİ GEREKEN TESTLER Aday, yerleşmeyi hedeflediği programın puan türünü dikkate alarak TYT Türk Dili ve Edebiyatı – Sosyal Bilimler 1 Eşit Ağırlık Puanı için x x Sayısal Puanı İçin x Sözel + Eşit Ağırlık Puanı için x x Sayısal + Eşit Ağırlık Puanı için x x Sözel + Sayısal + Eşit Ağırlık Puanı için x x Sözel Puan İçin x x Sosyal Bilimler 2 Matemati k Fen Bilimleri x x x *Dil puanı ile tercih yapacak adaylar Yabancı Dil Oturumuna gireceklerdir. x x x

SÖZEL PUAN İÇİN LİSANS YERLEŞTİRME TYT(%40) AYT(%60) Puan Türü Türkçe Sosyal Bilimler Temel Matematik Fen Bilimleri 40 20 24 10 6 11 11 12 6 13 7 18 7 5 8 8 9 5 % Soru Sayısı Sosyal Bilimler-2 (%30) Yüzdesi Türk Dili ve EdebiyatıSosyal Bilimler-1 (%30) Türk Dili ve Edebiyatı Tarih Coğrafy Tarih- Coğra Felsef e DİKAB fya-2 -1 a-1 2 Grubu

SAYISAL PUAN İÇİN LİSANS YERLEŞTİRME Puan Türü Türkçe Sosyal Bilimler Temel Matematik Fen Bilimleri 40 20 40 14 13 13 13 7 30 10 10 10 % Soru Sayısı AYT(%60) Yüzdesi TYT(%40) Matematik Fen Bilimleri Matematik Fizik Kimya Biyoloji

EŞİT AĞIRLIK PUAN İÇİN LİSANS YERLEŞTİRME AYT(%60) Türkçe Sosyal Bilimler Temel Matematik Fen Bilimleri 40 20 40 24 10 6 13 7 30 18 7 5 % Soru Sayısı Türk Dili ve Edebiyatı Sosyal Bilimler-1 Matematik Yüzdesi TYT(%40) Matematik Türk Dili Tarih ve 1 Edebiyatı Coğrafya -1

DİL PUANI İÇİN LİSANS YERLEŞTİRME TYT Türkçe Sosyal Bilimler Temel Matematik Fen Bilimleri Yabancı Dil Soru Sayısı 40 20 80 13 7 60 % Puan Türü Yüzdesi YABANCI DİL

TERCİH YAPARKEN ü Sayısal düşünme mantığına sahipseniz ve bu tür düşünmekten zevk alıyorsanız, ü Yaratıcılıktan hoşlanıyorsanız, ü Rakamlarla ilgilenmek sizi çekiyorsa, ü Kendinizi problem çözümünde başarılı buluyorsanız, ü Doğa bilimleriyle ilgilenmekten hoşlanıyorsanız, ü Şekil-uzay yeteneğinize güveniyorsanız, ü Gözlem yapmaktan zevk alıyorsanız, ü Fen derslerini seviyorsanız, ü Fen derslerinde başarılıysanız, ü Öğrendiklerinizi konu ve sorunlarda kullanabiliyorsanız, “Fen Bilimleri” alanını tercih etmelisiniz.

TERCİH YAPARKEN ü Sözel yeteneğinize güveniyorsanız, ü Konuşmaktan, düşüncelerinizi başkalarına aktarmaktan zevk alıyorsanız, ü Başkalarına yardım etmekten hoşlanıyorsanız, ü Toplumsal olaylara karşı tepkinizi ifade etmek sizin için önemliyse, ü İnsanları anlamaya çalışıyorsanız, ü Sosyal bilimler alanında okumaktan mutlu oluyorsanız, ü Sosyal bilimleri başarabiliyorsanız, “Sosyal Bilimler” alanını tercih etmelisiniz.

TERCİH YAPARKEN ü ü ü ü Sözel yeteneğinize güveniyorsanız, Dilin tarihsel süreçlerine meraklıysanız, Türkçe’yi güzel ve doğru kullanıyorsanız, Hafızanıza güveniyorsanız, Farklı kültürler ilginizi çekiyorsa, Edebiyat ve edebi eserlerle ilgiliyseniz, Dil bilimini başarabiliyorsanız, Yabancı Dili seviyorsanız, “Yabancı Dil” alanını tercih etmelisiniz.

TERCİH YAPARKEN ü Sayılarla uğraşmaktan zevk alıyorsanız, ü Sözel yeteneğinize güveniyorsanız, ü Uğraştığınız sayıları sözel anlamda destekleyebiliyorsanız, ü Araştırmaların rakamlara dayalı sonuçlarını yorumlamaktan hoşlanıyorsanız, ü İnsanlarla iletişim kurmaktan hoşlanıyorsanız, ü Türkçe ve matematik derslerini seviyorsanız, ü Türkçe ve matematik derslerinde başarılıysanız, ü Öğrendiklerinizi konu ve sorunlarda kullanabiliyorsanız, “Türkçe-Matematik” alanını tercih etmelisiniz.

SAYISAL(FEN BILIMLERI)PUAN TÜRÜ İLE ALAN BAZI BÖLÜMLER Tıp Mimarlık Beslenme ve Diyetetik Moleküler Biyoloji ve Genetik Bilgisayar ve Yazılım Mühendisliği Ebelik Dil ve Konuşma Terapisi Elektrik Mühendisliği Dijital Oyun Tasarımı Fen Bilgisi Öğretmenliği Diş Hekimliği Gıda Mühendisliği Eczacılık Matematik Öğretmenliği Ergoterapi Uçak ve Uzay Mühendisliği Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Veteriner Genetik ve Biyomühendislik Kimya Hemşirelik İnşaat Mühendisliği İç Mimarlık Fizik Kentsel Tasarım ve Peyzaj Mimarlığı Biyoloji

EŞİT AĞIRLIK PUAN TÜRÜ İLE ALAN BAZI BÖLÜMLER Hukuk Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Çocuk Gelişimi Sınıf Öğretmenliği Sosyal Hizmet Psikoloji Grafik Tasarım Ekonometri Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Felsefe İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Sosyoloji Bankacılık Maliye İktisadi ve İdari Bilimler Programları Sağlık Yönetimi İşletme Yönetim Bilişim Sistemleri Kamu Yönetimi Sigortacılık Uluslararası İlişkiler Kamu Yönetimi Moda Tasarımı Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri

SÖZEL (SOSYAL BILIMLER)PUAN TÜRÜ İLE ALAN BAZI BÖLÜMLER Animasyon ve Oyun Tasarımı İslam ve Din Bilimleri Çizgi Film ve Animasyon Gastronomi ve Mutfak Sanatları Halkla İlişkiler Tarih İlahiyat Türk Dili ve Edebiyatı Okul Öncesi Öğretmenliği Yeni Medya Özel Eğitim Öğretmenliği Sanat Tarihi Radyo, Televizyon ve Sinema Hititoloji Rekreasyon Yönetimi Coğrafya Sinema ve Televizyon Radyo ve Televizyon Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Türk Halkbilimi Türkçe Öğretmenliği Reklamcılık Tarih Öğretmenliği Medya ve İletişim

DİL PUANI İLE SEÇİLEBİLEN BÖLÜMLER İngilizce Öğretmenliği İngiliz Dili ve Edebiyatı Almanca Öğretmenliği Alman Dili ve Edebiyatı Fransızca Öğretmenliği Fransız Dili ve Edebiyatı Mütercim-Tercümanlık Karşılaştırmalı Edebiyat Turist Rehberliği (Alm. , İng. , Fra. )

DİL PUANI İLE SEÇİLEBİLEN BÖLÜMLER Arnavutça İspanyol Dili ve Edebiyatı Boşnakça İtalyan Dili ve Edebiyatı Yunanca Latin Dili ve Edebiyatı Yunan Dili ve Edebiyatı Hungaroloji Bulgar Dili ve Edebiyatı

DİL PUANI İLE SEÇİLEBİLEN BÖLÜMLER Arapça Kore Dili ve Edebiyatı Arap Dili ve Edebiyatı Rus Dili ve Edebiyatı Arapça Öğretmenliği Gürcü Dili ve Edebiyatı Japonca Turist Rehberliği (Doğu Japon Dili ve Edebiyatı Dilleri)