ADA PSKOLOJK DANIMA KURAMLARI FEMNST TERAP Feminist Terapinin

ÇAĞDAŞ PSİKOLOJİK DANIŞMA KURAMLARI

FEMİNİST TERAPİ

Feminist Terapinin Amaçları • Feminist terapistler, terapinin amaçlarının yalnızca bireyin kişisel yaşamındaki değişiklikleri değil, aynı zamanda toplumdaki kurumlarda gerçekleşecek değişiklikleri içermesi gerektiğine inanırlar( Brown, 2010; Enns, 2004). • Feminist yazarların bir çoğu(Ballou&West, 2000; Enns, 2004; Gilbert, 1980; Kascha k, 1981; Rawlings&Carter, 1977; Russell, 1984; Worell&Rem er, 2003) terapinin amaçlarına yönelik temel görüşlerinde önemli oranda fikir birliği sağlamışlardır. Bu bölümde feminist terapinin amaçları Sturdivan’ın(1980), Enss’in(2004) ve Brown’ın (2010) açıklamalarına dayanarak özetlenmiştir.

1. Uyum için değil değişim için terapi, feminist terapinin temel bir amacıdır. Terapinin geleneksel bir amacı olan semptom giderme(uyum), ancak kadınların gelişimini ve büyümesini engellemediği müddetçe uygundur. Örneğin, evlilik çatışmaları nedeniyle depresyon ve baş ağrısı şikayetleri olan bir kadın için sadece ilaç yazmak, yalnızca semptomu tedavi etmeye yönelik olduğundan uygun olmaz, 2. Yaşam koşullarının, acının ve semptomların nasıl birbiriyle ilişkili olduğunun farkına varmak, uyum yerine değişim getirebilir. Örneğin, bir evlilik çatışması ile başa çıkma ve bir kadına kendini ifade etmesi ve savunması için yardım etme, baş ağrılarının geçmesine yardımcı olmanın uygun bir yolu olur. Gerçekleşen değişim, yeni beceri gelişimini ve sosyal değişime katılımı içerir.

• 2. Feminist terapide öz bakım ve benlik saygısı, kişinin kendisine bakması ve kendi ihtiyaçlarını karşılaması anlamına gelir. Kişinin kendi ihtiyaçlarının farkında olması, kendine bakmanın bir parçasıdır. Benlik saygısı, kendini dış kaynaklara( başkalarının ne düşündüğü) bağımlı olarak algılamadan, kendisi hakkında kendi duygularına dayalı olarak algılamaya doğru bir değişim gerektirir. Kadın için bu, başkalarının( arkadaşlar, aile ve medya) ona nasıl bakması, davranması ya da düşünmesi gerektiği hakkında söylediklerine rağmen kendilerini sevme anlamına gelebilir.

3. Araçsal ve ilişkisel olan güçlü yönlerini dengeleme, etkili feminist terapinin bir amacıdır. Danışanlar daha bağımsız olmalı ve yaşamlarında harekete geçmelidirler; fakat aynı zamanda da başkalarıyla anlamlı ilişkiler geliştirmelidirler. Daha dışa vurumcu kolaylaştırıcı, arkadaşlara ve aileye karşı daha ilgili olmak, kişinin kendi ihtiyaçlarını karşılamasının bedeli olamaz. Bazen kişilerarası ilişkilerin kalitesinin arttırılması, partner değiştirmek için istekli değil ise bir evliliği tehdit edebilir. Feminist terapinin bir amacı yalnızca arkadaşlar ve aile ilişkilerin geliştirilmesi değil, kadınlarla ilişkilerin kalitesiyle de özellikle ilgilenmektir.

• 4. Beden algısı ve duygusallık, toplumun kadınlarda fiziksel çekiciliğe büyük önem vermesinden ötürü genellikle medya ve erkekler tarafından tanımlanır. Feminist terapinin amacı, bireylere bedenlerini ve cinselliklerini kabul etmelerine ve fiziksel durumlarını eleştirirken başkalarının ölçülerini kullanmamalarına yardım etmektir. Cinsel kararlar başkalarının baskısı olamadan bireylerin kendileri tarafından verilmelidir.

• 5. Çeşitliliği onaylamak, danışanların kültürel farklılıklarına değer vermeyi ifade eder. Bu; sınıf, yaş, ırk ve güç gibi çoklu kimlikleri kabul etmeyi içerir( Hays, 2008). Söz konusu kabul, lezbiyenler ve Yerli Amerikalılar gibi farklı kültürel grupları tanımak anlamına gelebilir. Kadınlar ortak bir çok sorun ve amacı paylaşsa da, kadınların yaşamları çeşitli kültürel, dile dayalı, dinsel, ekonomik ve cinsel yönelim kaynaklı pek çok farklı yaşantı ile şekillenir. Zaman zaman feminist terapistler feminist değerler ile feminist değerlere aykırı düşen homofobik tutumlar gibi kültürel normlar arasındaki çatışmalarla başa çıkarlar. Beyaz hetereseksüel feminist terapistler, beyazların ve heteroseksüellerin kazanılmamış ayrıcalıklarının temsil edilmesi durumunun farkında olmalıdır.

• 6. Güçlendirme ve sosyal eylem, feminist terapide anahtar amaçlardır. «kişilik politiktir» olarak sıklıkla ifade edilen bu amaç diğer terapilerin amaçlarından farklıdır. Söz konusu amaç, kadınlar için cinsiyet rolü kalıp yargılarının, cinsiyetçiliğin ve ayrımcılığın farkında olmanın ve sonra bu işleyişi değiştirmeye çalışmanın gerekliliğini vurgular( Ballou&West, 2000). Brown’a göre(2010) göre güçlendirme, feminist terapinin önemli bir amacıdır. Onun kendisine sorduğu genel bir çift soru şöyledir « bu durumdaki güç dinamikleri nelerdir? Doğru olarak kanıksadığım ataerkil varsayımları nereden alıyorum? » ( s. 30). Birinin ayrımcılığa uğrayan ya da baskı gören bir danışanı için bir savunucu olmak, güçlendirme amacı ile tutarlı olur. Ayrıca genellikle terapistler, danışanlara problemin cinsel taciz ya da tecavüzde olduğu gibi danışanın dışındaki güçlerden nasıl geldiğini göstererek onların kendilerini suçlamalarını azaltmalarına yardımcı olabilirler. Danışanları, kadınları olumsuz yönde etkileyen federal yasaları ve devlet hukukunu değiştirmek için çalışan Ulusal Kadın Örgütü gibi siyasi eylem gruplarına katılmaya teşvik etmek, onları güçlendirmenin etkili bir yoludur.

• Benzer şekilde daha resmi olmayan bir düzeyde , örneğin süpervizyon alan bir kadına cinsiyetçi bir tavır içerisinde davranan erkek meslektaşlarıyla yüzleşerek değişimi gerçekleştirmek de desteklenir. Bu amaçta saklı olan , toplumun kadınları etkileyen ayrımcı uygulamalar yoluyla psikopatolojiyi de beraberinde getirdiğinin doğrulanmasıdır. Sosyal eylem, yalnızca kadınlara değil; aynı zaman da az hizmet almış, yeterince temsil edilmemiş ya da ayrımcılığa uğramış olabilen kültürel olarak çeşitli gruplara da uygulanabilir. • Bu amaçların temelinde yatan varsayımlar; kadınların ve kültürel olarak çeşitli bakış açılarının kabul edilmesi, insanlar arasındaki ilişkilerin eşit olması gerektiği ne erkeklerin kadınlara ne de kadınların erkeklere hükmetmemesi gerektiği ve farklı kültürel yapısı olan tüm insanların ayrımcı olabilen siyasi ve çeşitli bir sosyal sistem içerisinde var olduğudur. Bu görüşler aynı zamanda psikolojik problemlerin tanılanmasını ve tedavisini etkiler.