7 SINIF 4 NTE SLAM DNCESNDE YORUMLAR TIKLAYINIZ

7. SINIF 4. ÜNİTE İSLAM DÜŞÜNCESİNDE YORUMLAR TIKLAYINIZ ALEVİLİKBEKTAŞİLİK ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK 7. SINIF 4. ÜNİTE www. izzeteker. com

ÖNEMLİ BAŞLIKLAR Alevilik-Bektaşilik Hakkında Cem ve Cemevi Razılık ve Kul Hakkı On İki Hizmet Semah ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK www. izzeteker. com

ALEVİLİK BEKTAŞİLİK? Ø Alevilik; sözlük anlamı Hz. Ali’yi seven, Hz. Ali’ye mensup ve Hz. Ali taraftarı olan demektir. Ø Aleviler; Allah’ın birliğine inanan, Hz. Muhammed’i son Peygamber olarak kabul eden, kutsal kitabı Kur’an-ı Kerim olan, Hz. Muhammed’i ve onun ehl-i beytini seven Müslümanlardır. Ø Bektaşilik ise; «Hacı Bektaş Veli’ye bağlı olan onun yolundan giden» şeklinde tanımlanır. Ø Alevilik ile Bektaşilik aynı çerçevede değerlendirilir. ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK www. izzeteker. com

ALEVİLİK MEZHEP MİDİR? Ø Alevilik bir mezhep değil, Kur’an ve İslam’ın özgün bir yorumudur. «Hak-Muhammed-Ali» inancını esas alan, tasavvufi yönü ağır basan bir yorumdur. Ø Alevilik-Bektaşilik’te Hz. Ali’nin soyundan gelen on iki imama da önem verilir ve saygı gösterilir. Ø Ehl-i Beyt, ev halkı demektir. Hz. Muhammed, Hz. Ali, Hz. Fatıma, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’den oluşur. (Pençe-i Al-i Abâ) ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK www. izzeteker. com

KIZILBAŞLIK NEDİR? Ø Allah ve Resulu uğruna canını, malını adamış, bu yolda ölmek var dönmek yoktur yeminini başına sardığı kırmızı sarık ile ilan eden kişilerdir. Ø Anadolu Alevileri için bu ifade kullanılmıştır. Ø Alevî-Bektaşiler, Kızılbaş deyiminin, kendilerine dost olmayanlar tarafından aşağılayıcı şekilde kullanıldığına inandıkları için bu ismi kullanmazlar. Ø Kızılbaş kelimesinin kökeni; Hayber savaşında Hz. Ali’nin başına kırmızı sarık sarmasından gelir. ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK www. izzeteker. com

Ø Alevilik-Bektaşiliğin gelişmesinde büyük rol oynadı. Ø 1281 yılında Horasan’ın Nişabur şehrinde doğdu. Ø Anadolu’da İslamiyetin doğru anlaşılmasında ve benimsenmesinde büyük rol oynamıştır. Ø «Bir olalım, iri olalım, diri olalım» , «incinsen de incitme» ilkelerini benimseyerek insanların bir arada kardeşçe yaşamalarını amaçlamıştır. Hacı Bektaş-ı Veli ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK www. izzeteker. com

CEM VE CEMEVİ Ø Cem, toplanmak ve bir araya gelmek demektir. Ø Cemevi, Cem’in yapıldığı yerdir. Cemi «dede» yönetir. Dede, insanları aydınlatır, sorunları çözer. Ø Cem’de tevhitler okunur, salavatlar getirilir ve tevbe -istiğfar edilir. Ø Cem, Peygamberimizin Miraç Gecesinden dönerken uğradığı kabul edilen «Kırklar Cemi» ne dayandırılmıştır. Ø Aleviler, Kırklar Cemi’nde Fatıma Anamızında olduğuna inandıkları için Cem’e kadınları da alırlar. ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK Pir Koca Ahmet Yesevi Cemevi Bahçelievler-İstanbul www. izzeteker. com

CEME KATILAMAYANLAR Ø Nefsi için ailesini boşayanlar, Ø Yalancı şahitlik yapanlar, Ø Nefsine hâkim olamayanlar, Ø Hırsızlık yapanlar, Ø Vatan borcunu ödemeyenler, Ø Haram kazanç sağlayanlar, Ø Atasına evlatlık görevi yapmayanlar, Ø Komşusuna zarar verenler, Ø Oruç tutmayanlar… ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK Bir Cem Ayini www. izzeteker. com

CEM ÇEŞİTLERİ Ø Abdal Musa Cemi: Her yıl yaz bitip sonbahar gelince küskünlerin barıştırılması ve toplumsal birliğin sağlanması amacıyla yapılır. Ø Düşkünlükten Kaldırma Cemi: İşlediği bir suç nedeniyle düşkün ilan edilip toplumdan dışlandıktan sonra tövbe eden ve üzerindeki kul hakkını ödeyen kişiler için gerçekleştirilir. Ø Dardan İndirme Cemi: Hakk’a yürüyen yani ölen bir kişinin vefatının yedinci veya kırkıncı gününde kurban kesilip lokma dağıtılan cemdir. ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK Abdal Musa Türbesi Elmalı-Atalya www. izzeteker. com

RAZILIK VE KUL HAKKI Ø Üzerinde kul hakkı bulunan bir kimsenin Cem’e girmesi uygun bulunmaz. Ø Bu sebeple Cem’in hemen başında dede Cem’de bulunanlardan rızalık ister. Ø Cem’de bulunanlar arasında kul hakkı bulunan varsa helalleşirler. Ø Helal etmeyenler ise Gözcüler eşliğinde Cem’den dışarı çıkarılır. Cem Ayininden Bir Resim ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK www. izzeteker. com

ÇERAĞ UYANDIRMA Ø Çerağ, ışık ve nur anlamındadır. Cem başlamadan önce Nûr suresinin 35 ve 36. ayetleri okunarak çerağlar uyandırılır. Ø Cem’de belirli bir süre sonra 3 tane mum (ÇERAĞ) yakılır. Ø Çerağ yakmanın amacı, mü'minlerin gönlünde Allah, Muhammed ve Ali Nurunun, batın çerağ’ının uyanması ve böylece Allah'ın vahdaniyet, sır ve hikmetlerini kavramaya, anlamaya hazırlanmaktır. Çerağ Uyandırma ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK www. izzeteker. com

ON İKİ HİZMET Ø Alevilikte on iki hizmet, Cem esnasında on iki kişi tarafından belirli bir düzen ve kurallar çerçevesinde yapılır. Ø On iki hizmet; dede, rehber, gözcü, çerağcı, zakir, ferraş , sakka, sofracı, pervane, peyikçi, iznikçi ve bekçi adı verilen kişiler tarafından yerine getirilir. Ø Ferraş (Süpürgeci): Cem yapılacak yerin temizliğinden sorumludur. Pervane (Semahçı): Semaha öncülük eder. On İki Hizmet ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK www. izzeteker. com

SEMAH Ø Semah, Alevi-Bektaşi cemlerinde ceme katılanların manevi coşku hâlinde kendilerinden geçerek ilahî bir aşkla ayakta dönmeleridir. Ø Alevi-Bektaşiler, evrende bulunan her şeyin döndüğünden hareketle Allah’a olan aşk ve sevgilerini semahla ifade ederler. Ø Semah, okunan ilahiler eşliğinde, kadın-erkek ayrımı yapmadan ellerini göğe doğru kaldırarak din, dil, ırk ayrımı yapmaksızın Allah’ın bir ve tek olduğunu tekrar zikretmektir. ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK Semah www. izzeteker. com

MUSAHİPLİK Ø Kelime anlamı, dünya ve ahiret kardeşliğidir. Ø Evli olan iki kişinin aileleriyle birlikte dedenin huzurunda kurban keserek hayat boyu “yol kardeşi” olmaya söz vermesine denir. Ø Hz. Ali ile Hz. Muhammed’in yol kardeşliğine dayanır. Ø Kişi yılda bir defa dedenin huzuruna gelir. Verdiği sözleri yerine getirip getirmediği halkın ve Hakk’ın huzurunda kendisine sorulur. Ø Dede; musahip olmak isteyen iki kişi için dua eder. Bu duaya «gözlengeç duası» denir. . ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK Cem Ayininden Görüntü www. izzeteker. com

DUA VE GÜLBENKLER Ø Alevi-Bektaşi geleneğinde dua, “gülbenk” diye isimlendirilir. Ø Sözlük anlamı; “hep bir ağızdan okunan ve makamla yapılan dua ve ya ant” demektir. Ø Gülbenk, cemlerde bir kişi tarafından okunur ve topluluk “Allah” diyerek duaya katılır. Ø İnsanlar, bireysel olarak kendi içinden geldiği gibi de Allah’a dua ederler. Bu yalvarış, kul ile Allah arasındadır. Cem Ayininde Dua Resmi ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK www. izzeteker. com

HIZIR ORUCU Ø Alevi-Bektaşi kültüründe önemli ibadetlerden biri Hızır orucudur. Ø Hızır orucu, genellikle şubat ayının 13, 14 ve 15. günlerinde tutulur. Ø Bu orucun aslı; Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin hastalanması üzerine Peygamberimizin Hz. Ali ile Fatıma’ya üç gün adak orucu tutmalarını söylemesine dayanmaktadır. Hızır Orucu İftarından Bir Resim ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK www. izzeteker. com

TEŞEKKÜRLER DİNLEDİĞİNİZ İÇİN… ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK 7. SINIF 4. ÜNİTE www. izzeteker. co m