Wykorzystanie Internetu dla potrzeb edukacji diabetologicznej Anna Andruszkiewicz
Wykorzystanie Internetu dla potrzeb edukacji diabetologicznej Anna Andruszkiewicz Katedra i Zakład Promocji Zdrowia Collegium Medicum UMK w Toruń
Promocja zdrowia l Jest to proces umożliwiający każdemu człowiekowi zwiększenie oddziaływania na własne zdrowie w sensie jego poprawy i utrzymania. Istotą tego procesu jest odejście od rutyny i poszukiwanie nowych, bardziej efektywnych metod pozwalającym ludziom na zwiększenie kontroli nad własnym zdrowiem (Karski, 2006).
V Światowej Konferencji Promocji Zdrowia w Meksyku w 2000 roku wskazano tam na konieczność wykorzystania nowoczesnych metod komunikacji i swobodnego przepływu informacji do realizacji społecznego priorytetu, jakim jest zdrowie człowieka (Ratzan, 2001).
Rozwój sieci jest niezwykle dynamiczny i pomimo, że mieszkańcy Europy Zachodniej stanowią większość jej użytkowników, to jednak największą tendencję wzrostową wykazują kraje Europy Wschodniej. Przewiduje się, że w tym regionie liczba internautów wzrośnie z 41, 2 miliona w roku 2003, do 62 milionów w roku 2006.
Cukrzyca l Według danych WHO aktualna liczba chorych na cukrzycę typu 2 wynosi 180 milionów i przewiduje się dalszy wzrost do ponad 300 milionów w 2025 roku. Wzrost ten dotyczy również Polski Cukrzyca typu 2 została przez WHO włączona do grupy chorób związanych z żywieniem, wraz z otyłością, nadciśnieniem tętniczym, miażdżycą i chorobami nowotworowymi, które łącznie odpowiadają za 70% ogólnej śmiertelności oraz generują bardzo wysokie koszty dla systemów ochrony zdrowia. Edukacja jest to nieodłączny element terapii cukrzycy.
Z badań firmy Marketing and Media, z roku 2006 wynika, że jedna czwarta Polaków korzysta z Internetu. 70 % z nich łączy się z siecią codziennie lub prawie codziennie, jedna trzecia poświęca na to więcej niż godzinę dziennie.
Ilość mieszkańców Unii Europejskiej szukająca informacji o zdrowiu w Internecie
Sposób oceniania pozyskiwania informacji o zdrowiu w Internecie wśród mieszkańców Unii Europejskiej
Tymczasem 100 milionów Amerykanów korzysta z Internetu w poszukiwaniu informacji o zdrowiu, a 70% z nich twierdzi, że uzyskane informacje wpływają na ich decyzje dotyczące leczenia (Gretchen i wsp. , 2001).
Czy informacje, które znajdują się w Internecie można uznać za wiarygodne? Czy spełniają one standardy współczesnej wiedzy medycznej? Czy mogą być źródłem wiedzy dla poszukujących informacji?
Pielęgniarki i położne pracujące z pacjentami i ich rodzinami powinny uwzględnić w swojej pracy tak dynamicznie rozwijającego się źródło informacji, jakim jest Internet, które może być z powodzeniem wykorzystane jako materiał służący i wspomagający proces edukacji diabetologicznej.
Wytyczne dotyczące wiarygodności zamieszczanych w Internecie informacji dotyczących zdrowia można wyrazić hasłem 3 D: Documentation (Dokumentacja) - należy sprawdzić źródło informacji, Radę Naukową i kwalifikacje osób, które zajmują się weryfikacją informacji zawartych na stronach internetowych. Należy korzystać z serwisów, które są sygnowane przez organizacje medyczne i instytucje rządowe. Ostrożnie korzystać z serwisów komercyjnych reprezentujący tylko jeden punkt widzenia.
Double-checking (Dwukrotne sprawdzanie) - w celu uzyskania wiarygodnej informacji trzeba odwiedzić kilka serwisów i porównać zdobyte informacje. Przed ich wykorzystaniem poprosić o konsultację osoby, które profesjonalnie zajmują się daną dziedziną. Dates (Dane ) - wiedza o zdrowiu jest dynamiczna, poszukiwać informacji należy tak, aby były one bieżące. Rzetelne serwisy załączają daty powstania informacji.
Firmy farmaceutyczne budujące swój wizerunek w sposób, który można określić jako „ekspert w dziedzinie”. Przykładem może być firma Novo Nordisk, która jest postrzegana jako ekspert w dziedzinie cukrzycy. W ramach swych działań prowadzi ogólnopolski program edukacyjny dla dzieci i młodzieży oraz ich rodziców polegający na propagowaniu informacji dotyczących cukrzycy.
Podsumowując : należy zwrócić uwagę na potrzebę tworzenie w Polsce strategii wykorzystania Internetu dla potrzeb promocji zdrowia również edukacji diabetologicznej oraz propagowanie „wartościowego Internetu medycznego”, który będzie źródłem sprawdzonych, wiarygodnych informacji. Pielęgniarki i położne powinny podjąć działania mające na celu włączenie się do tworzenia takiej przestrzeni edukacyjnej.
Literatura 1. 2. 3. Karski, J. ( 2006) Postępy Promocji Zdrowia. Przegląd Międzynarodowy. Warszawa: Wydawnictwo CEDEWU. PL. Ratzan, S. (2001) Health literacy: communication for the public good. Health Promotion International, 16, 2, 207 -214 Gretchen K. Berland, MD; Marc N. i współ. (2001) Health Information on the Internet. Accessibility, Quality, and Readability in English and Spanish. Journal of the American Medical Association, 285, 20, 23, 2612 -2621.
- Slides: 16