Workshop Integraal werken in de wijk sturen op

Workshop Integraal werken in de wijk: sturen op doen wat werkt Marijke Booijink Movisie / Samenwerkingsverband Effectieve interventies Driebergen, 18 mei 2017 5/30/2017

Inleiding: ambitie Doen wat werkt voor de burger Integraal werken = de burger centraal = zorg en ondersteuning van de burger samen organiseren = burgers worden zo weinig mogelijk met schotten en verschillende hulpverleners geconfronteerd

Doelen Workshop Sturen op doen wat werkt • Inzicht in hoe je als gemeente kunt sturen op doen wat werkt • Inzicht in bouwstenen voor effectieve integrale interventies • Overzicht van interventies voor integraal werken van het samenwerkingsverband databanken effectieve interventies • Leren van elkaars praktijkervaringen

Programma 1. Van goed naar beter: een kwaliteitsmodel 2. Maatschappelijk resultaat: bepalen van outcomeindicatoren 3. Sturen op de kwaliteit van input 4. 5 bouwstenen voor effectieve integrale interventies 5. Samenwerkingsverband databanken effectieve interventies 6. Digitaal overzicht effectieve integrale interventies 7. Randvoorwaarden 8. Uitwisseling praktijkervaringen

Van goed naar beter: een kwaliteitsmodel Sturen op kwaliteit: een filmpje en een klikbare pdf Stap 1: Monitoring en ambities: hoe gaat het met de burgers van onze gemeente en wat zijn onze ambities? Stap 4: Kwaliteit input: hoe zorgen voorzieningen voor kwaliteit? Stap 2: Maatschappelijk resultaat: hoe maken we onze ambities meetbaar (indicatoren)? Stap 3: Activiteiten: welke voorzieningen, partners, burgers helpen onze ambities waar te maken? Stap 5: Outcome: welke directe outcome leveren de voorzieningen? Stap 6: Verbetercyclus: hoe kunnen gemeenten en voorzieningen de outcome verbeteren?

Maatschappelijk resultaat: bepalen van outcome-indicatoren Aan de slag met outcomegericht werken: 1. Formuleer een visie op outcomegericht werken 2. Bepaal samen met aanbieders en inwoners de gewenste maatschappelijke resultaten en outcome-indicatoren 3. Stel vast hoe de outcome-indicatoren gemeten worden en welke meetinstrumenten daarbij ingezet worden 4. Implementatie: organiseer draagvlak en een leercyclus Meer informatie: op weg naar outcomegericht werken en meetinstrumenten

Sturen op de kwaliteit van de input Gemeenten hebben de verantwoordelijkheid kwaliteit van voorzieningen te bewaken en hierop te sturen: • Interne organisatiekwaliteit? • Zicht op effectiviteit van interventies en methoden die ingezet worden? Wat werkt? • Vindt er optimale onderlinge samenwerking plaats? • Hebben de professionals de juiste kennis en vaardigheden?

Zicht op de effectiviteit van interventies Dit kan op twee manieren: • Voorzieningen zetten bestaande interventies in die bewezen effectief (de werking is bewezen) of goed onderbouwd zijn (de werking is aannemelijk gemaakt) • Voorzieningen maken de werking van eigen interventies inzichtelijk

Bouwstenen voor effectieve integrale interventies 1. 2. 3. 4. 5. Een goede beschrijving Een goede onderbouwing Onderzoek naar praktijkervaringen Monitoring Effectonderzoek Zie voor meer informatie + hulpmiddelen: https: //www. movisie. nl/databank-effectieve-socialeinterventies/kwaliteitsverbetering.

Bouwsteen 1: een goede beschrijving Hoe werkt het? • • • Expliciet maken van kennis Overdraagbaar: zo concreet mogelijk Reflectie en kritisch zelfonderzoek Aanscherping en kwaliteitsverbetering Als gezamenlijke activiteit: proces van uitwisseling, feedback en verrijking • Kern van een goede beschrijving: probleemanalyse – doel – aanpak. Voorbeeld integrale interventie: Resto Van. Harte – goed beschreven

Bouwsteen 2: een goede onderbouwing Waarom werkt het? • Aannemelijk maken van de werkzaamheid van je interventie • Waarom is een beoogd doel te behalen met een bepaalde aanpak bij een bepaalde doelgroep • Met gebruikmaking van beschikbare kennis/literatuur Voorbeeld integrale interventie: Houvast Goed onderbouwd

Aannemelijk maken van de werking: in een figuur

Bouwsteen 3: Onderzoek naar praktijkervaringen Werkt het ook echt? • • • Zicht op ervaringen uitvoerders Zicht op ervaringen doelgroep Zicht op toepasbaarheid Zicht op bereik Zicht op knelpunten en succesfactoren Uitkomsten evaluatie -> verbeteren interventie Voorbeeld integrale interventie: Welzijn op Recept – goed beschreven

Bouwsteen 4: monitoring Werkt het ook echt? • Bijhouden/registreren van resultaten • Monitoren van indicatoren m. b. t. de doelrealisatie • Geeft een eerste cijfermatige indicatie Voorbeeld integrale interventie: Sociaal Vitaal - Goed onderbouwd

Bouwsteen 5: Effectonderzoek Werkt het ook echt? Onderzoek naar effecten: Ø In welke mate wordt het doel van de interventie bereikt? Verschillende manieren: • Onderzoek naar de ervaren effectiviteit • Observatieonderzoek • Casestudieonderzoek (herhaald) • Veranderingsonderzoek • Onderzoek naar causale effecten Voorbeeld integrale interventie: M@ZL - effectief

Effectief: onderzoek naar effecten, een slimme mix Onderzoek naar de werking: Ø Wat werkt aan de interventie, voor wie, onder welke omstandigheden? Verklarend onderzoek als: Theory of Change, Theory based evaluation en Realistic evaluation

Databanken Effectieve interventies • Interventies op het terrein van jeugd (Nederlands Jeugdinstituut, NJi) • Interventies voor het bevorderen van gezondheid (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Centrum Gezond Leven) • Interventies op het terrein maatschappelijke ondersteuning, participatie en veiligheid (Movisie) • Interventies op het terrein van sport en bewegen (Kenniscentrum Sport) • Interventies op het terrein van jeugdgezondheid (Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, NCJ) • Interventies op het terrein van langdurige zorg (Vilans) • Interventies op het terrein van langdurige ggz (Trimbos-instituut) • Interventies gericht op het voorkomen van criminaliteit of recidive (Justitiëleinterventies. nl)

Samenwerkingsverband Effectieve Interventies • Interventies opgenomen in onze databanken beschreven volgens hetzelfde werkblad + handleiding • Onze erkenningscommissies hanteren dezelfde criteria bij het beoordelen van interventies • Waar passend worden erkende interventies in meerdere databanken opgenomen, met een link naar de uitgebreide beschrijving van de databank waar deze erkend is • Soms gezamenlijke communicatie of lobby

Databanken zorgen voor opwaartse druk Doel: effectieve aanpak van maatschappelijke vraagstukken. 1. Ontwikkelaars van interventies worden uitgedaagd tot kwaliteitsverbetering 2. Uitvoerders worden uitgedaagd na te denken over de werking van de interventies die ze inzetten 3. Beleidsmakers en financiers worden uitgedaagd het gesprek aan te gaan over de effectiviteit van ingekochte interventies Ø Het is nog wel pionieren

Digitaal overzicht interventies integraal werken Sturen op integraal werken: magazine voor gemeenten over integraal werken aan welzijn en gezondheid Van Samenwerkingsverband Effectieve interventies.

Randvoorwaarden voor doen wat werkt voor de burger Professionals: • Zijn op de hoogte van beschikbare kennis over wat werkt • Realiseren zich dat de inzet van deze kennis niet ten koste gaat van de eigen professionele expertise en maatwerk voor de doelgroep • Waarderen kennis van wat werkt als waardevolle input voor zichzelf als lerende professional en lerende organisatie • Hebben vaardigheden om op basis van kennis over wat werkt te reflecteren op de eigen praktijk en deze te verbeteren • Maken ruimte voor het integreren van beschikbare kennis over wat werkt in hun dagelijkse routine

Randvoorwaarden voor doen wat werkt voor de burger Voorzieningen en gemeenten: • Stimuleren van en sturen op doen wat werkt • Faciliteren de inzet van kennis over wat werkt o Tijd o Middelen o Deskundigheidsbevordering staf en professionals

Uitwisseling praktijkervaringen • Hoe ver gaat u als gemeente in het sturen op doen wat werkt? • Wat zijn uw successen? • Waar loopt u tegen aan? • Welke succesvolle praktijkvoorbeelden van integraal werken zijn er in uw gemeente? • Hoe is hierbij blijvend aandacht voor kwaliteitsverbetering?