VAAZ Din Hizmeti Olarak Vaaz t vermek sakndrmak

VAAZ

Din Hizmeti Olarak Vaaz Öğüt vermek, sakındırmak, uyarmak anlamlarına gelir. Bir topluluğa dini ve ahlaki konularda nasihat etmek, dinleyenlerin kalplerini iyiliğe ısındıracak sözler söylemek, uhrevi mükafat ve cezalara dair bilgiler vererek teşvik etmek ve ikazda bulunmak demektir. Tezkir, irşad, nasihat, tebşir, inzar kelimeleri de vaaz anlamında kullanılmıştır.

Din Hizmeti Olarak Vaaza Hazırlık Aşaması Ne anlatacağız? Niçin anlatacağız? Nasıl anlatacağız? Sonuçları Nasıl Değerlendire ceğiz?

Vaiz Nitelikleri İlim-Amel Bütünlüğü Samimiyet Güvenilirlik İletişim Becerisi Cemaati iyi tanımak Genel Kültür Giyim Kuşamında tertibe riayet, temiz olmak Empati kurabilmek

Etkili Vaaz Sunumu İçin Güncel ve ilgi çekici konu seçimi Planlama Ayet ve hadislerin etkili kullanımı İrticali sunum Göz teması ve beden dilini iyi kullanmak Sade ve anlaşılır dil Olumlu, iyimser ve yumuşak üslup

Etkili Vaaz Sunumu İçin Konu bütünlüğü Sağlam kaynaklara dayalı bilgi Konunun günlük hayatla bağlantısını kurmak Polemik ve siyasetten uzak durmak Dua ile vaazı bitirmek

Eski bir problem Vaiz açısından “Hitabet ve tezekkürdeki gaye, kalpleri harekete getirmek, teşvik etmek ve gönülleri yumuşatmaktır. Bu bakımdan hüsn-ü beyan önemlidir. Ne var ki, hitabette aşırı gitmek, garip kelimeler kullanmak. Sırf “beni iyi hatip bilsinler” diye bir anlayış içine girmek asla doğru değildir. Ayrıca gereksiz ayrıntılara dalarak şüphe ve tereddüt uyandıracak tavırlardan da kaçınmak icabeder. ” (Gazali, İhya, C. III, s. 152. )

Hedef kitle açısından “Nasihat edecek olan kişi, muhatabın haline göre konuşmalıdır. Bütün şer’i mev’ızayı ve hikayeleri herkese anlatmak mümkün olmadığı gibi muhatabın haline uymayan bir şey ile hitap edip durmak da boşuna zaman harcamaktan başka bir şey değildir…Çoğunluğu ilgilendiren ortak konuları seçmeli ve onlar üzerinde durmalıdır. Zira şer’i ilimler hem gıda hem de devadır. Gıda genel durumda, deva ise özel durumda bulunan içindir. Ne yazık ki bunlara dikkat eden vaiz ve hatipler pek kalmadı. Bu yüzden irşad hizmeti etkisiz hale geldi, isyan çoğaldı, fitne ve fesat arttı. Pek çok insan parlak sözlerle, şiirlerle mahvoldu. Söylenenler gönülden gelmediği, riyaya dayandığı için gönüllere etki etmedi. Söyleyen mütekebbir, dinleyen zoraki Sami. ” (Gazali, İhya, C. IV, s. 70 -71)

“Hatip, hitap ettiği nasın etvar ve ahlakını bilmek durumundadır. O, muhtelif kişilere hitap eder. Bu kişilerden bir kısmı bazen hasımlardan, bazen nazar ve mücadele erbabından olur. İmdi, hatip bu farklı kimselere karşı kendisinin ulaşmak istediği gayesini iyice tayin ve tespit etmek zorundadır…” (M. Şerefeddin, Ebu’l-Berekat el-Bağdadi, Darulfünun dergisi, 1930, s. 31. )

Vaazda Sık Karşılan Problemler Vaizlerin yeterlikleri Vaaz konularının cemaatin ihtiyacına göre seçilmemesi Kürsüye geç ve plansız çıkma Merkezi vaaz uygulaması Hikaye, kıssa ve alakasız örneklerin sıkça kullanımı Duygusal ve hamasi dil kullanımı Metin, açıklama ve yorum ayrımının yapılmaması

Vaazda Sık Karşılan Problemler Yapılan vaazların denetiminin yapılamaması Cemaatten geri bildirim alınmaması Vaaz sunumunda bilgi, mantık, takdim ve dil yanlışları Anlatım yöntemlerinin farklı tekniklerle zenginleştirilemeyişi Hazırlık yapılmadan, sert bir üslupla, doğruluğu kesin olmayan bilgilerle, Türkçeyi iyi kullanmadan, konuya hakim olmadan, zamanı iyi kullanmadan, kelam israfıyla vaaz edilmesi

Dilden kaynaklanan problemler A. Alışılmamış ifadelerin kullanılması (Din delisi) B. Arapça kelimelerin yanlış alışkanlıklar sonucu yerinde kullanılmaması. C. Uygun düşmeyen misallerin verilmesi, analojilerin kullanılması. D. Anlaşılması artık pek de kolay olmayan eski deyim, terkip vs. nin kullanılması. E. Arapça metin okuyup tercüme etme merakı. F. Gittikçe artan ciddi diksiyon hataları.

Mantık hataları A. Tutarsızlık B. Mantıki insicam yokluğu C. Gerekli mukaddimelerinin bulunması mümkün olmayan son derece genel hükümler (sonuçlar)

Bilgi hataları A. Herhangi bir gerçekliğe tekabül etmeyen olgu ve vak’a hataları. B. Dini meseleleri iyice hazmedilmemiş ilmi görüşler, sonuçlar, hipotezler vs. ile açıklamak. C. Eski dini eserlerde yer alan ve bugün bilimin konusuna giren bazı konuların iyice tetkik edilmeden aynen anlatılması. D. Anlamı tam olarak bilinmeyen bazı ilmi veya kozmolojik tabirlerin kullanılması E. Metin-Açıklama-Yorum ilişkisinin kurulamaması

Takdim hataları A. Konuyu toparlayamama/toparlamama ‘zaman yönetimi, Kelam israfı vb. )) Gösteri merakı Hazırlıksız sunum yapılması İrşadın kavl-i leyyin ile değil, haşin bir eda ile yapılması

Toplam Vaaz Sayısı: 2, 050, 156

Vaaz Konularının Dağılımı