TERMAL KONFOR ARTLARININ LLMES TS EN 27243 HAZIRLAYANLAR

TERMAL KONFOR ŞARTLARININ ÖLÇÜLMESİ TS EN 27243 HAZIRLAYANLAR: 601213126 ATİYE BATTAL 601213125 TUĞÇE BALCI

İÇİNDEKİLER 1)Termal Konfor Ölçümü 2)Termal Konfor 3)Termal Konfor Şartlarını Etkileyen Faktörler 4)Tanımlar 5)Sıcaklık 6)Yüksek Sıcaklığın Sebep Olduğu Rahatsızlıklar 7)Soğuk Ortam 8)Nem 9)Hava Akımı 10) Radyant Isı

Termal Konfor Ölçümü • İş Sağlığı ve iş Güvenliği Tüzüğü’ne göre, kapalı iş yerlerindeki sıcaklık ve nem derecesinin, yapılan işin niteliğine uygun olmakla beraber ılımlı bulunması , • Termal konfor şartlarının çalışanları rahatsız etmeyecek, çalışanların fiziksel ve psikolojik durumlarını olumsuz etkilemeyecek şekilde olması esastır. (İŞYERİ BİNA VE EKLENTİLERİNDE ALINACAK SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK ek-1)

• Çalışılan ortamın sıcaklığının çalışma şekline ve çalışanların harcadıkları güce uygun olması sağlanır. • Yapılan işin niteliğine göre, sürekli olarak çok sıcak veya çok soğuk bir ortamda çalışılması ve bu durumun değiştirilmemesi zorunlu olunan hallerde, çalışanları fazla sıcak veya soğuktan koruyucu tedbirler alınır. (İŞYERİ BİNA VE EKLENTİLERİNDE ALINACAK SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK ek-1)

TERMAL KONFOR Havanın Sıcaklığı Havanın Nemi Hava Akım Hızı Radyant Isı ile belirlenen ortamın termal durumu, insan organizmasındaki ısı değişikliğini olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilir ( vücut ısı verir veya alır).

Ortam sıcaklığı, Ortamın nem durumu , Ortamdaki hava akımı, Yapılan işin niteliği (hafif iş, orta iş, ağır iş), İşçin giyim durumu, Termal Konfor Şartlarını Etkileyen Faktörler İşçinin yaşı ve cinsiyeti, İşçinin Beslenmesi, İşçinin fiziki durumu, İşçinin genel sağlık durumu.

Çiğlenme Noktası Belli bir çalışma basıncında, havadaki nemin yoğunlaşmaya başladığı sıcaklığı, TANIMLAR İşletmelerde normal çalışma şartları altında, TS EN 27243 standardına uygun olarak ölçümler yapılmaktadır. Sıcaklık : Ortamın termometre sıcaklığını gösterir Mutlak Nem : Birim havadaki su buharı miktarını, higrometre ile ölçülür Radyant ısı, ısı kaynaklarından ışıma yolu ile yayılan ısı olup, glop termometre ile ölçülür

Havanın nemi (psikrometre) veya higrometreler ile ölçülür. Psikrometre, kuru ve ıslak termometre içermesidir Bunalım bölgesi; insanların vücutlarından ısı atmalarının güçleşmesi sebebiyle, hava akımı olmayan bir ortamda bunalma hissettikleri sıcaklık ve bağıl nem kombinasyonları bölgesidir. Termal konfor bölgesi; insanların iş yapma ve faaliyetlerini sürdürme açısından en rahat durumda oldukları termal konfor koşullarının üst ve alt sınırları arasındaki bölgedir. Isı , nem direk etkiler, hava akımı direk etkilemez. Hava Akım Hızı : İş yerinde termal konforu sağlamak ve sağlığa zararlı olan gaz ve tozların ortamdan uzaklaştırılması için uygun hava hızı akımı oluşturulmalıdır. Uygun bir çevre ısısının seçilmesinde hava akımlarının da dikkate alınması gerekir. Çünkü vücut ile çevresindeki hava arasında hava akımın etkisi ile ısı transferi olur. Anemometre ile ölçülür. (m/s )

• Bunalım bölgesi: İnsanların vücutlarından ısı atmalarının zorlaşması sebebiyle, bunalma hissettikleri sıcaklık ve bağıl nem kombinasyonları bölgesidir.

SICAKLIK Çalışılan yerlerde iç hava kalitesinin insanların sağlığı ve verimi ile doğrudan ilişkisi nedeniyle günümüzde önemi artmaktadır. Bu bakımdan çalışanların günün en az sekiz saatini geçirdiği ofislerdeki termal konforun sağlanması son derece önemlidir.

İç ortam sıcaklığı, ısıl konfor şartlarından en önemli parametredir. İç ortam sıcaklığı kış ve yaz durumuna göre insanların kendilerini rahat hissedecekleri bir düzeyde olmalıdır. Sıcaklık ne çok düşük ne de çok yüksek derecelerde olmalıdır. Yaz şartlarında iç hava sıcaklığı daha çok dış sıcaklığa göre seçilmesine rağmen, kış aylarında iç ortam tasarım sıcaklığı ortamın kullanım amacı ve tipine göre belirlenmektedir. Birçok insanın rahat olarak çalıştıkları ortam sıcaklığı 20 -26 °C’dir.

• İnsanların bulundukları ortamlardaki hissettikleri sıcaklık, fizyolojik olarak hissettikleri sıcaklıktır. • Bu sıcaklık ise; içinde bulunulan ortamdaki kuru termometre ile ölçülen sıcaklık, ortamdaki hava akım hızı ve havanın nemine bağlı olarak oluşan sıcaklıktır. • Bu üç faktörün etkisi altında duyulan sıcaklığa efektif sıcaklık denir. • Efektif sıcaklığın ölçülmesi için, kuru termometre sıcaklığı, ortamdaki hava akım hızı, yaş termometre sıcaklığı ve ayrıca bu iş için hazırlanmış nomografa ihtiyaç vardır.

Çin’de yapılan bir araştırmaya göre termal konforun sağlanması için ofis ısısının en az 26 °C olması gerektiği saptanmıştır. Başka bir çalışmada az enerjili serinletme sisteminin çalıştığı bir ortamda ofis içi sıcaklık değerinin ortalama 23 °C ve nem oranının %55 olması gerektiği belirlenmiştir. ABD ASHRAE standartlarına göre ideal şartlar için sıcaklığın 20 -25, 5 °C, nemin ise %30 -60 arasında olması gerekmektedir. Oturur durumda ve ayaktayken vücut ısısı değişmektedir. . Örneğin vücut ısısı ayağa kalkma halinde 0, 85 °C, odada sakince dolaşma durumunda ise 3, 4 °C artmaktadır.

Uygun ısı (Hava sıcaklığı) belirlemede de çeşitli faktörler göz önünde bulundurulmalı Bu faktörler; - Yapılan işin niteliği(Ağır veya Hafif iş olması) - Çalışanın fiziki ve ruhi yapısı(zayıf, şişman, sakin, heyecanlı, tez canlı, v. s. ) - Kişinin sağlık durumu(Hasta veya sağlıklı olması) - Çalışanın giyim durumu(Kalın veya ince giymiş olması) - Çalışanın beslenme durumu(Yapılan işe uygun veya uygun olmayan beslenme) şeklinde sıralanabilir.

Sıcaklık yönünden işyerleri; NEMLİ VE KURU SICAKLIK olmak üzere iki grupta incelenir Nemli sıcaklık; Kağıt, Kumaş, Konserve ve yeraltı maden işletmeleri gibi yerlerde, Kuru sıcaklık ise, Demir-çelik, cam ve çimento sanayiinde, rastlanmaktadır.

Yüksek sıcaklığın sebep olduğu rahatsızlıklar o Vücut sıcaklık regülasyonunun bozulması, vücut sıcaklığının 41 º kadar ulaşması sonucu, ısı çarpması olur o Aşırı terleme nedeni ile kaslarda ani kasılmalar şeklinde ısı krampları olur, o Aşırı yükleme sonucu tansiyon düşüklüğüne, baş dönmesine yol açan ısı yorgunlukları olur, o Ayrıca, yüksek sıcaklık kaşıntılı kırmızı lekeler şeklinde deri bozukluklarına, moral bozukluklarına, konsantrasyon bozukluklarına ve aşırı duyarlılık ile endişeye sebep olabilir. o Vücut ısısını düşüren H₂O değil max O₂ dir.

Bedensel ve zihinsel verimin düşmesi Dikkat dağılması Hafif ürperme ve titreme Kan iç organlara doğru çekilir Deri soğur Soğuk ORTAM Beslenme ve enerji gereksini mi artar Vücut iç ısısı yükselir

Çalışanların, çalıştıranların, ve ilgili kurum ve kuruluşların görevi • İşi; tamamen vücudun savunma ve uyum mekanizmalarına bırakmadan, insan vücuduna, insan yaradılışına, ruhuna ve sosyal yapısına, özetle insana uygun şartların hazırlanmasıdır.

NEM İç ortamdaki nem miktarı ısıl konforu belirleyen diğer faktördür. -Normalin üzerindeki nemli ve sıcak hava, sıkıntı veren havadır. -Düşük nemde ise burun, göz ve ağızda kuruluk olur ve vücut hızla su kaybettiğinden, sık su içme ihtiyacı hissedilir. İç ortam bağıl nem degerinin%30 - 70 aralığında olması önerilmektedir. Esasen iç ortamın sıcaklık ve bagıl nem değerleri birlikte düşünülmesi gerekir. Bundan dolayı, sıcaklık ve bagıl neme göre konfor bölgeleri, yaz ve kıs durumu için belirlenir.

Nemin çalışan üzerindeki etkileri, ortam ısısına bağlı olarak değişmektedir - Nemin yüksek olması, çalışanın fiziki ve ruhi bakımdan bitkin hale gelmesine, terlemesine, solunumun sıklaşmasına, kalp atışlarının hızlanmasına, yüzde kızarma ve bas dönmesine sebep olmaktadır. - Çalışılan yerin nem oranı fazla ve ortam ısısı da yüksekse ter buharlaşması önemli ölçüde azalmakta ve sıcaklığa dayanma zorlaşmaktadır. - Nem oranının düşük olması ise solunum yollarında tahriplere, kronik öksürüklere ve solunum yollarının kurumasına bağlı olarak da konuşma güçlüklerine sebep olmaktadır.

Sıcaklık- nem

Hava Akımı; • Verimli ve saglıklı bir isyeri ortamında ideal hava akımı 0, 15 m/s civarında olmalıdır. Bu akım 0, 51 m/sn düzeyine çıktığında ortam “esintili”, 0, 1 m/sn düzeyine düstüğünde ise ortam “havasız” olarak nitelendirilir

• Özellikle kaynak atölyelerinde, ortamın havası kirli olduğu halde, havalandırma tesisatlarının çalıştırılmadığına çok sık rastlamaktadır. • Bu tür olumsuzlukların olmaması için ISITMA VE HAVALANDIRMAYI, İKLİMLENDİRME ŞEKLİNDE ANLAMALI ve bu anlayışla, bütün değerler göz önünde bulundurularak projelendirme yapılmalıdır.

Çalışma Yerlerinde Sağlanması Gereken Hava Koşulları

Radyant ısı • Absorblanacağı bir yüzeye çarpmadıkça, sıcaklık meydana getirmeyen elektromanyetik bir enerjidir. • Hava akımları radyant ısıyı etkileyememektedir. Ancak, ortamdaki hava akımı çalışana rahatlık verebilir. • Glop termometre, ince ve dış yüzü, mat siyah boya ile boyanmış, 15 cm. çapında, bakır bir küre ve bu kürenin merkezine yerleştirilmiş bir kuru termometreden oluşur.

Radyant ısıdan korunmanın iki yolu vardır Ø Radyasyon siperi kullanmak Ø Sıcak cisimlerin yüzeylerini; ışıma özelliği zayıf maddelerle boyamak veya kaplamak. • Radyasyon siperleri olarak doğrudan kontrol edilmeyen, erimiş maden veya cam külçeleri gibi maddeler kullanılır. Bu siperler (koruyucular) madeni levha (alüminyum folyo, alüminyum levha gibi) paravana gibi radyant ısı kaynağı ile işçilerin arasına yerleştirilen koruyuculardır. • Siperler, gelen radyant ısının büyük bir kısmını yansıtarak işçiye gelmesini önler ve absorbladığı radyant ısının ancak bir kısmını işçiye doğru yeniden yayar. • Prensib; radyasyonu işçiden uzaklaştırmak Weather Wizard III istasyonu ile kullanılmaktadır.

İşyeri bina ve eklentilerinde; termal şartların sağlanması önemlidir. • • Dinlenme, Bekleme, Soyunma yerleri, Duş ve tuvaletler, duş kabinleri, mevsime göre yeteri kadar ısıtılacak, bu sıcaklık 25°C den aşağı olmayacak Yemekhaneler, Kantinler İlk yardım odaları Barınma yerleri

Kişiye, işe ve ortama bağlı klima faktörleri

İŞYERİNDE YAPILACAK ÇALIŞMA ORTAMI ÖLÇÜMLERİNDE • Lab(Akredite lab ) • Ölçümlerin temel olarak Yasal gereklilikleri karşılaması, • Raporların anlaşılır ve bilimsel bir rapor niteliği taşıması ü CSGB iş Sağlığı Genel Müdürlüğü‟ne bağlı iş Sağlığı ve Güvenliği Merkezi (i. SGÜM) tarafından yapılır. ü İş Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü”ne göre; ortam havasının sıcaklık ve nem ölçümünün kapalı tüm alanlarda en az iki kere (yaz/kış) yapılması

Evre TUMBALI (Çevtest) Nokta başı 50 tl talep ediyor. Hava akım hızı, nem ve sıcaklık miktarları tespit ediliyor

KAYNAKLAR • www. isguygulama. com • İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TÜZÜĞÜ (madde-40) • İŞYERİ BİNA VE EKLENTİLERİNDE ALINACAK SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK • www. detam. com. tr Ebru Cengiz (kimyager- kalite yönetim temsilcisi) • (www. cevtest. com. tr)Evre TUMBALI • www. isgüvenliği. net/yararlı-bilgiler/isyerinde-ortamatmosferi-kosullari/ • http: //www. baskentsaglik. com/termal-konfor-olcumu • www. pusulaakademi

BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ