Sosyal Deime ve Teknoloji Toplumsal Deime Teorileri Derste

Sosyal Değişme ve Teknoloji Toplumsal Değişme Teorileri

Derste tartışılacak konular: • Teorinin ve Sosyolojik Teorinin Tanımı • Teori, Tipoloji, Kavramsal Çerçeve Kavramları Arasındaki Farklar • Toplumsal Değişme ile İlgili Teorilerin Sınıflanması • Teorilerin Sınıflanmasındaki Farklılıklar

Teori ve Sosyolojik Teori • Teori birçok farklı şekilde tanımlanmaktadır ve bilim adamları tarafından kabul edilen tek bir tanım bulmak mümkün değildir. • G. C. Kinloch “Sociological Theory” (Sosyolojik Teori) adlı yapıtında teori kavramının tanımlama, tipoloji, model, kavramsal çerçeve gibi kavramlarla karıştırıldığını belirtmektedir. • Kinloch’a göre teorinin başlıca özelliği açıklamaya teşebbüs etmesidir ve bu özelliği onu diğer açıklayıcı olmayan kavramlardan ayırır.

Teori ve Sosyolojik Teori • D. Willer: Bir teori, belirli bir gerçeklik düzeyinde bütünleşmiş bir ilişkiler grubudur. • J. Gibbs: Bir teori sonsuz sayıdaki olay veya şeyler grubu sınıfının özellikleri hakkındaki ampirik ispat veya iddiaların formlarıyla ilişkili mantıksal ifadeler grubudur. • Kinloch’a göre sosyolojik teori, sosyal fenomen ve toplumla ilgili varsayımlar grubunu yansıtır.

Sosyolojik Teori • Wallace ve Wolf (1995), sosyolojik teorilerde, varsayımlarının sistematik olduğunu ve sosyal yaşamı kapsamlı olarak açıklama nedeni ile ayırt edici olduklarını ileri sürmektedirler. Daha önemli olarak, sosyolojik teoriler toplumların işleyişi hakkında derin ve açıklayıcı bilgiler sunmaktadırlar.

Değişme Teorileri • Toplumsal değişme ilgili teorileri genel sosyolojik teorilerden ayrı olarak düşünmek mümkün değildir. Sosyal yapıyı ve sosyal değişmeyi açıklamaya çalışan birden fazla sosyolojik teori bulunmaktadır. Yani toplumsal değişmenin nasıl olduğunu açıklamaya çalışan farklı teoriler mevcuttur.

Değişme Teorileri • Toplumsal değişme ilgili teorileri genel sosyolojik teorilerden ayrı olarak düşünmek mümkün değildir. • Sosyal yapıyı ve sosyal değişmeyi açıklamaya çalışan birden fazla sosyolojik teori bulunmaktadır. Yani toplumsal değişmenin nasıl olduğunu açıklamaya çalışan farklı teoriler mevcuttur.

Appelbaum’un Sınıflaması I-Evrimci Kuram: 1. Klasik evrimci kuram: İlerleme Anlayışları a-Darwin b-Tek yönlü toplumsal ilerleme kuramları c-Organizmacı kuramlar: Uzmanlaşma, farklılaşma ve bütünleşme 2. Evrimci kuramın çağdaş türleri a-Çağdaşlaşma ya da tek çizgili değişimin farklı zamanlı kuramları b-İşlevselciliğin ve sistem kuramının bazı yönleri: Uyumsal gelişme c-Yeni evrimci kuramlar: Çok çizgili evrim

Appelbaum’un Sınıflaması II-Dengeci Kuram: Dengeleşim kuramı 1. Biyolojik bilimlerdeki koşutluklar 2. Toplumsal bilimlerdeki kullanımı a-İşlevselcilik ve sistem kuramı b-Kültürel gecikme kuramı c-İnsan çevrebilim kuramı III-Çatışmacı Kuram a-Marksizm: Değişimin diyalektiği b-Çağdaş çatışmacı kuram: Marksist fizikötesi reddedilmekte, çatışma anlayışı korunmakta IV-Yükseliş ve çöküş kuramları