Sosyal Deime ve Teknoloji Deime Nedir Derste ilenecek

Sosyal Değişme ve Teknoloji Değişme Nedir?

Derste işlenecek konular • Toplumsal Değişmenin Tanımı • Toplumsal Değişme ile İlgili Temel Kavramlar ve Farkları • Toplumsal Değişmeyi Etkileyen Faktörler • Toplumsal Değişme Tipleri • Toplumsal Değişmenin Yayılması • Çağdaş Toplumlarda Değişme Alanları

• Doğanın, toplumların ve insanların sürekli bir değişme içinde olduk ları bilinen bir gerçektir. Tüm zamanlarda ve toplumlarda değişme görülmekle beraber, günümüzde bilim ve teknolojide meydan gelen gelişmeler ile daha hızlı bir değişmenin yaşandığı söylenebilir. Toplumlar statik değildir ve sürekli sosyal, politik, ekonomik ve kül türel değişmeler meydana gelmektedir. Sosyologlar sosyal değişmeyi farklı şekillerde tanımlasalar bile bazı ortak ifadeler bulmak mümkün dür. En genel anlamı ile toplumsal değişme, kültür ve sosyal organi zasyonlarda/yapıda zaman içinde meydana gelen dönüşümdür.

Değişme nedir? • Tezcan (1994: 191) ise toplumsal değişmeyi “toplumsal yapının ve onu oluşturan toplumsal ilişkiler ağının ve bu ilişkileri belirleyen toplumsal kurumların değişmesi” şeklinde belirtmiştir. • En genel anlamı ile toplumsal değişme, toplumda, toplumsal kurumlarda kısaca toplumsal hayatın her alanında zaman içerisinde meydana gelen farklılaşma veya dönüşümlerdir.

Macionis’e (2008) göre, toplumsal değişmenin dört temel karakteristiği bulunmaktadır: 1. Toplumsal değişme tüm toplumlarda oluşmaktadır. 2. Değişmenin hızı (rate) toplumdan topluma değişmektedir. Örneğin; teknoloji ve bilgiye ulaşmada daha sınırlı olanaklara sahip az gelişmiş bir topluma göre Amerika Birleşik Devletleri, değişmeyi daha hızlı yaşamaktadır. 3 -Toplumsal değişme bazen planlıdır fakat genellikle planlanmadan olur. Örneğin, uçağın icadının insanların daha hızlı seyahat etme olasılığı yaratacağı biliniyordu. Bununla beraber bu buluşun gelecekte toplum yapılarını nasıl etkileyeceği muhtemelen tüm boyutları ile açıklanamamıştır. Şirketler dünyanın birçok yerinde şube açabildiler. 4. Toplumsal değişme bazen tartışmaya neden olabilir. Bazı değişmeler diğerlerinden daha etkili olabilir. Bilgisayarın bulunması bir çocuk bebeğinden daha önemlidir.

Değişmenin Yayılması • 100 Maymun Teorisi (Toplumsal Değişme Hakkında Bir ÖyküKen Keyes)

Toplumsal Değişmeyi Etkileyen Faktörler • Toplumsal değişmenin niçin olduğu sorusu genel olarak toplumsal değişmeyi etkileyen faktörlerle yakından ilişkilidir ancak bu konu oldukça karmaşıktır ve çoğunlukla tek faktörle açıklamak mümkün olamamaktadır. • Bu faktörlerin arasında bilim ve teknoloji, kültür, demografi, ekonomi ve kitle iletişim araçları ve çevresel faktörler ilk akla gelenlerdir.

Çağdaş Toplumlarda Başlıca Değişme Alanları 1 -Demografik alan: Gelişmiş ülkelerde ölüm ve doğum oranları azalıyor. 2. Aile: Geniş aileden çekirdek aileye geçiliyor ve ailenin fonksiyonları azalıyor. 3. Tabakalaşma: Yüksek düzeyde hareketliliğe açılması. 4. Demokratikleşme: Gelişmiş ülkelerde demokratik sistemlerin kurulmuş olması. 5. Eğitim: Aile ve topluluktan yarılması ve zenginleşmesi. 6. Kitle iletişim araçları: Kitle iletişim araçlarının yardımı ile kitle kültürünün gelişmesi.

Değerlendirme Soruları • Toplumsal değişmeyi nasıl tanımlarsınız? • Macionis’a göre, toplumsal değişmenin özellikleri nelerdir? • Toplumda değişmeler nasıl yayılmaktadır? Günümüzde toplumsal değişmenin yayılmasında etki eden faktörler nelerdir? • 100 Maymun teorisi ile açıklanmak istenen nedir? Bu teori toplumsal değişmenin yayılmasını nasıl açıklamaktadır? • Çağdaş toplumlarda değişme alanları nelerdir?