SAMORZDOWY ORODEK DORADZTWA METODYCZNEGO I DOSKONALENIA NAUCZYCIELI w

SAMORZĄDOWY OŚRODEK DORADZTWA METODYCZNEGO I DOSKONALENIA NAUCZYCIELI w Kielcach 25 -431 KIELCE, ul. Marszałka J. Piłsudskiego 42 tel. fax. 41 332 32 03 e-mail: sodmidn@sodmidn. kielce. pl www. sodmidn. kielce. pl

Sześciolatek do szkoły – szansa na rozwój Ø analiza gotowości do nauki w szkole, Øuczęszczanie do szkoły prawem, a nie obowiązkiem sześciolatka, Øprzygotowanie rodziców do wspomagania dziecka w uczeniu się roli ucznia czyli organizacja spotkania informacyjnego dla rodziców dzieci sześcioletnich, Øjak zorganizować i przeprowadzić spotkanie dzieci przedszkolnych z uczniami klas I-III – opracowanie scenariuszy zajęć, Øwymiana doświadczeń nauczycieli na temat zalet i zagrożeń wcześniejszej edukacji oraz dobrych praktyk szkół.

Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Dziecko sześcioletnie w szkole • Dziecko sześcioletnie w szkole to duże wyzwanie tylko dla nauczycieli, ale także dla szkoły - dla wszystkich pracujących w niej osób. • Więcej młodszych niż dotąd dzieci w klasach I, to więcej problemów z opieką i zaspokajaniem ich podstawowych potrzeb. Nie wszystkie bowiem rozwijały się dotąd w takim samym tempie, nie wszystkie też zostały przez swoich rodziców dobrze przygotowane do samodzielnego radzenia sobie w nowych sytuacjach, szczególnie na początku roku szkolnego. • Z drugiej strony młodsi uczniowie to ważny bodziec dla szkoły, zachęta do poszukiwania nowych form organizacji życia w klasie, uruchamiania kontaktów rówieśniczych, lepszej współpracy z rodzicami dzieci i innymi nauczycielami. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Dziecko sześcioletnie w szkole Jak najwcześniejsze objęcie dziecka zorganizowaną edukacją szkolną zapewnia mu: • szybszy rozwój, • wcześniejsze odkrycie jego talentów, • otrzymanie wsparcia w jego indywidualnym rozwoju Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Przede wszystkim należy uczyć dziecko patrzeć, rozumować i kochać, dopiero potem uczy się je czytać. " /Janusz Korczak/ Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Obowiązek szkolny w prawie oświatowym • • • Nowelizacja ustawy o systemie oświaty [Ustawa z dnia 27 stycznia 2012 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r. , poz. 176)] przesunęła obowiązek szkolny dla dzieci 6 letnich na 1 września 2014 roku, co oznacza, iż w latach szkolnych 2012/2013 i 2013/2014 decyzję o edukacji sześciolatka w kl. I szkoły podstawowej nadal podejmują rodzice. Przesunięcie terminu wprowadzenia obowiązku szkolnego dla dzieci 6 -letnich miało na celu umożliwienie lepszego przygotowania się samorządów i szkół na ich przyjęcie. W okresie wdrażania reformy szkoła podstawowa pełni funkcję punktu informacyjnego dla rodziców dzieci w wieku przedszkolnym. Sześciolatek, który nie rozpocznie nauki w klasie I w latach szkolnych 2012/2013 i 2013/2014, kontynuuje wychowanie przedszkolne w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego (zespole lub punkcie przedszkolnym). Pomimo przesunięcia obowiązku szkolnego dla dzieci sześcioletnich, utrzymane zostało roczne obowiązkowe przygotowanie dzieci pięcioletnich. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Diagnoza gotowości do nauki w szkole • Diagnoza dziecka w wieku przedszkolnym polega na analizie gotowości szkolnej i udzieleniu dziecku potrzebnego wsparcia. • Tak rozumiana diagnoza ma służyć wyrównywaniu i zwiększaniu szans edukacyjnych dzieci w pierwszym okresie nauki. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Do obowiązujących aktów prawnych regulujących pracę nauczyciela należą m. in. : • Ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie Ustawy o Systemie Oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 56, poz. 458) z późniejszymi zmianami. • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 89. poz. 730). • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 maja 2010 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

§ 3. pkt 5 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 maja 2010 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych. • • • Informacja o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej jest wydawana rodzicom, którzy samodzielnie mogą zdecydować o przekazaniu jej szkole, w której dziecko rozpocznie naukę, jeśli uznają, że zawarte w niej uwagi mogą pomóc w dalszej pracy z dzieckiem oraz wspomaganiu jego rozwoju. Informację wydaje się w terminie do końca kwietnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko ma obowiązek albo może rozpocząć naukę w szkole podstawowej. Wzór 69 MEN-I/53/2, str. 237 rozporządzenia to zaświadczenie o spełnianiu obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego Wzór 70 MEN-I/54/2, str. 238 rozporządzenia to informacja o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej Informacja nie jest świadectwem ukończenia przedszkola czy oddziału przedszkolnego. Jest ona podsumowaniem pracy z dzieckiem, opisującym opanowanie podstawy programowej wychowania przedszkolnego. Wskazuje również obszary, w których dziecko potrzebuje wsparcia w kolejnym etapie kształcenia ze względu na swoje uzdolnienia lub trudności. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

– – – Zgodnie z zalecanymi warunkami realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego nauczyciel powinien: zachęcać rodziców do współdecydowania w sprawach przedszkola lub szkoły, systematycznie informować o zadaniach wychowawczych i kształcących realizowanych w przedszkolu, włączać rodziców w proces nabywania przez dziecko określonych wiadomości i umiejętności, informować rodziców o sukcesach i kłopotach ich dzieci, a także włączać ich do wspierania osiągnięć rozwojowych dzieci i łagodzenia trudności, na jakie natrafiają, przekazywać wyniki dokonanych obserwacji po to, aby pomóc rodzicom w uzyskaniu wiedzy o funkcjonowaniu dziecka w określonych warunkach. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Od czego zależy powodzenie w szkole? • Zasób wiedzy i umiejętności, zdolności. • Motywacja dziecka do nauki, wiara we własne siły i możliwości, odporność emocjonalna, zdrowie i kondycja fizyczna, inicjatywa i twórczość, zaufanie do siebie i do otoczenia. • Poczucie bezpieczeństwa zarówno fizycznego i psychicznego – lęk i silne, długotrwałe przykre uczucia powodują blokadę emocjonalną, a ta tworzy blokadę procesów poznawczych. Dziecko odprężone, zadowolone, doceniane łatwiej koncentruje się na lekcji, chętniej i szybciej się uczy. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Od czego zależy powodzenie w szkole? • Poczucie własnej wartości i zaufanie do siebie – wpływa na nastrój dziecka, na chęć szukania nowych rozwiązań, na podejmowanie zadań, na budowanie przyjaznych kontaktów z innymi. Rodzic, który czuje się dowartościowany chętniej chwali swoje dziecko i zauważa jego mocne strony. • Przekazanie dziecku wartości, wyobrażenia o świecie i innych ludziach – jeśli dziecko postrzega świat jako groźny i nieprzyjazny, będzie się broniło lub atakowało i nie wystarczy mu sił by poczuć przyjemność z uczenia się, przebywania razem, dzielenia się z innymi i pomagania sobie nawzajem. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Od czego zależy powodzenie w szkole? • Odpowiedni poziom aktywności ruchowej. Na prawidłowy rozwój fizyczny i ruchowy ma wpływ: - sprawność narządów zmysłów, głównie wzroku i słuchu, - odporność organizmu na choroby i zmęczenie, - prawidłowy rozwój narządów wewnętrznych i układu nerwowego, - koordynacja wzrokowo-ruchowa, sprawność manualna, ogólna sprawność ruchowa – precyzja i szybkość. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Od czego zależy powodzenie w szkole? • Samodzielność i zaradność – wpływa na koncentrację uwagi, sprzyja zapamiętywaniu i utrwalaniu nowych umiejętności, uczy brania odpowiedzialności za dokonywane wybory. Zaradne dziecko samodzielnie wykonuje codzienne czynności związane z samoobsługą (mycie, ubieranie się, wiązanie sznurowadeł, zapinanie guzików, jedzenie, picie), rozpoczęte zadanie stara się dokończyć i jest zainteresowane jego wynikiem, dopytuje, eksperymentuje. Rodzice powinni stwarzać dzieciom wiele okazji do wykazywania się samodzielnością (nie wyręczać, nie straszyć niebezpieczeństwami). Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Od czego zależy powodzenie w szkole? • Umiejętności społeczne – od atmosfery w domu zależy to, jak dziecko będzie funkcjonowało w kontaktach z kolegami i nauczycielami, czy będzie pogodne, życzliwe, zaradne, chętnie bawiło się z innymi dziećmi, przestrzegało ustalonych reguł postępowania, czy będzie potrafiło zaprzyjaźnić się, poradzić sobie z niepowodzeniami, opanować gniew, który może powodować zniszczenia lub stanowić zagrożenie. • Czujność rodziców powinny budzić: nadmierna płaczliwość, lękliwość, wybuchy złości lub gniewu, obrażanie się, odwracanie i wychodzenie, przerywanie rozpoczętej czynności, oszukiwanie, przepychanie się, zabieranie cudzej własności, psucie pracy innych osób, bicie, kopanie, szczypanie, rzucanie przedmiotami, plucie, przezywanie, mówienie wulgarnych słów, krzyczenie, niszczenie przedmiotów, nierespektowanie poleceń. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Jakie zadania czekają dziecko w szkole? • Zastanawiając się nad tym, czy nasze dziecko sprosta nowym wymaganiom szkolnym, warto przyjrzeć się jego dotychczasowym umiejętnościom, a ogólniej gotowości do podjęcia nauki w szkole • Dojrzałość szkolna to osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju umysłowego, emocjonalnego, społecznego i fizycznego, jaki umożliwia mu udział w życiu szkolnym i opanowanie treści programowych klasy pierwszej. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

komponenty dojrzałości • • fizyczna – wzrost i ciężar ciała, – sprawność motoryczna, – funkcje zmysłów, – stan zdrowia, umysłowa – rozumienie symboliki, – orientacja w świecie, – operacje myślowe – ujmowanie związków przyczynowo-skutkowych, – analiza wzrokowa i słuchowa, – opanowanie mowy, słownik czynny i bierny, pamięć i uczenie się, – koncentracja uwagi, – koordynacja wzrokowo-ruchowa, Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

komponenty dojrzałości • • • społeczna – poczucie obowiązku, podporządkowanie się poleceniom, – nawiązywanie kontaktów społecznych, – zbiorowe współdziałanie, – samopoczucie w grupie, emocjonalna – kierowanie i kontrolowanie uczuciami, – formy przejawiania i uzewnętrzniania uczuć, – zmiany w nasilaniu uczuć, wolicjonalna – wytrzymałość w pracy, celowa działalność, – podejmowanie inicjatyw, – doprowadzenie podjętych zadań do końca. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Czy moje dziecko: • Potrafi przebywać jakiś czas w gronie rówieśników poza zasięgiem bezpośredniej opieki rodziców? • Wykonuje proste czynności samoobsługowe? • Potrafi podporządkować się poleceniom nauczyciela i innych osób dorosłych? • Rozumie treść łatwych przepisów porządkowych i stosuje się do nich? • Zgodnie bawi się z rówieśnikami – współdziała, czeka na swoją kolej? • Ma umiejętność celowego posługiwania się rozmaitymi przedmiotami codziennego użytku i niektórymi narzędziami? Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Czy moje dziecko: • Posługuje się przyborami do pisania, rysuje samodzielnie proste szlaczki literopodobne, nie wychodzi poza linie kolorując obrazki, nazywa to, co narysowało? • Tnie nożyczkami po linii prostej i falistej, lepi z plasteliny (kulki, wałeczki)? • Potrafi skoncentrować uwagę na zadaniu, doprowadza rozpoczęte czynności do końca, w trudniejszych sytuacjach prosi o pomoc osobę dorosłą? • Potrafi porozumieć się z innymi – ma odpowiedni zasób słów i pojęć oraz odpowiednią Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego artykulację? i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Czy moje dziecko: • Wykonuje proste ćwiczenia gimnastyczne – maszeruje według rytmu, potrafi stać i skakać na jednej nodze, przeskakuje obunóż sznurek położony na podłodze, chwyta i rzuca piłkę? • Wskazuje lewą i prawą połowę ciała? • Uważnie słucha przez dłuższą chwilę opowiadania, bajki, zapamiętuje główne zdarzenia, postacie oraz rozumie proste fakty tam zawarte? • Opowiada prostymi zdaniami treść obrazka, rozwiązuje proste zagadki? Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Czy moje dziecko: • Dzieli wyrazy na sylaby – na przykład pa-ra-sol? • Liczy wyrazy w usłyszanym zdaniu, potrafi podać pierwszy i ostatni wyraz? • Nazywa pierwszą i ostatnią głoskę słyszanego wyrazu, na przykład w wyrazie sowa, • Rozróżnia słowa o podobnym brzmieniu bułka-półka, kura-kula? • Przelicza elementy do 10? • Wskazuje podobieństwa i różnice między obrazkami? Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Czy moje dziecko: • Klasyfikuje obrazki według określonej zasady, na przykład owoce, zwierzęta, pojazdy, to co pływa? • Posiada podstawowe informacje o otoczeniu, przyrodzie, na przykład nazywa pory roku, kojarzy proste fakty z nimi związane? • Potrafi powiedzieć swoje imię i nazwisko, wie, gdzie mieszka? Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Zadania rodziców: • Troska o zdrowie fizyczne dziecka. • Dostarczanie wzorców prawidłowej mowy. • Zabawy rozwijające logiczne myślenie i zapamiętywanie, pobudzające dziecko do obserwacji, stawiania pytań, rozmowy na różne tematy. • Zachęcanie do słuchania, koncentracji uwagi na określonej czynności: gry, zagadki, puzzle, gry kostkowe, domino, historyjki obrazkowe, układanki z klocków. • Pomoc w prawidłowym rozwoju ruchowym dziecka – ćwiczenia sprawności rąk (malowanie, wycinanie, Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego lepienie). i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Zadania rodziców: • Rozbudzanie zainteresowań poprzez wspólne wyjścia do kina, teatrzyku, muzeum, czytanie książek, uprawianie sportu. • Wspieranie samodzielności i odróżnianie jej od samowoli, czyli braku jasnych granic co dziecku wolno, a czego nie wolno. • Stwarzanie odpowiednich warunków do uczenia się, odrabiania lekcji poprzez zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa, spokoju, miejsca do odrabiania lekcji, uregulowanego trybu życia. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

DLACZEGO DZIECI 6 -LETNIE MUSZĄ IŚĆ DO SZKOŁY? Takie pytania stawiają rodzice w dyskusjach na temat obniżenia dzieciom wieku szkolnego. Ø Dlaczego mamy odbierać dzieciom dzieciństwo? Ø Dlaczego małe dzieci zamiast się bawić, będą musiały się uczyć? Ø Dlaczego zamiast zabaw i przyjemności będą miały już obowiązki? . Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Niektóre uzasadnienia podjętych decyzji • Wyniki badań wskazują, że największa plastyczność i podatność układu nerwowego na uczenie się przypada na pierwsze trzy lata życia, potem powoli zmniejsza się(do 5 -6 lat). Coraz mniejszą plastyczność obserwujemy do około 9 roku życia, później nieużywane połączenia nerwowe , , zanikają”. (Eliot L(2003). Co tam się dzieje. Jak rozwija się mózg i umysł dziecka w pierwszych pięciu latach życia. Poznań: Media Rodzina) • Należy tu wyjaśnić, że w psychologii rozwojowej pojęcia plastyczności i podatności układu nerwowego używa się na określenie zdolności do zmian(plastyczność) oraz łatwości i tempa powstawania tych zmian(podatność). Ponieważ ponad 50 % dzieci do około 6 roku życia pozbawiona jest odpowiedniej stymulacji rozwoju, stąd chęć do wyrównywania szans rozwoju na ile to możliwe i: • -obowiązek przedszkolny pięciolatków od 2011 roku, • -obowiązek szkolny dla dzieci 6 letnich od 2014 roku. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Niektóre uzasadnienia podjętych decyzji • Wszystkie dzieci(a także wielu dorosłych)kierują się w życiu emocjami-chcą robić to, co sprawia im przyjemność, a nie chcą tego, co sprawia im przykrość (trudności też są dla dzieci dużą przykrością). Taką czynnością podejmowaną przez dziecko dla przyjemności jest zabawa. W dobie szybkiego tempa życia , wielu godzin pracy, ogromnej ilości bodźców i braku czasu, nie wszystkich dorosłych stać na cierpliwość zabawy z dzieckiem. Poza tym nie wszyscy rodzice czy opiekunowie potrafią zorganizować dzieciom rozwijające zabawy. Coraz częściej nawet małe dzieci sadzane są przed telewizorem i zbyt długo oglądają ruchome obrazki, z których niewiele rozumieją-ogranicza się tym samym ich aktywność. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Niektóre uzasadnienia podjętych decyzji • W przedszkolach dzieci mają zorganizowane zabawy tak, by bawiąc się mogły wszechstronnie się rozwijać, a ich potencjał był odpowiednio wykorzystany. • Zabawy w sposób przyjemny dla dziecka rozbudzają jego ciekawość, zainteresowania i… powoli przygotowują je do roli ucznia. • Skoro do szkoły mają iść sześciolatki, których główną działalnością jest zabawa, to nauka w klasie pierwszej ma być prowadzona metodami zabawowymi i przez zabawę! Zgodnie z nową podstawą programową dzieci w klasie I w zabawach mają rozwijać gotowość do nauki czytania, pisania, liczenia. • Dzięki zabawom sześciolatki bardziej polubią szkołę i będą miały szansę na wyrównanie startu szkolnego - i w klasie pierwszej nie będzie już niepowodzeń, dających często wieloletnie urazy. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Jak widać nie odbiera się dzieciom dzieciństwa! Nadal będą się bawić i pod okiem profesjonalistów-wszechstronnie rozwijać. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

Wcześniejsza nauka w szkole, wbrew pojawiającym się niekiedy obiegowym opiniom nie oznacza odbierania dziecku dzieciństwa. To raczej wykorzystanie jego potencjału i stworzenie mu optymalnych warunków rozwoju. Szkoła daje dzieciom sześcioletnim więcej okazji do poznawania ciekawych obszarów wiedzy, opanowania nowych umiejętności oraz kontaktu z innymi dziećmi i dorosłymi. Nauka w środowisku szkolnym pozwala na budowanie poczucia własnej wartości i dalszy rozwój samodzielności - mówi minister edukacji Krystyna Szumilas. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach

• Więcej informacji znajdziemy na stworzonej specjalnie dla rodziców stronie internetowej www. men. gov. pl/mam 6 lat, na której znajdują się informacje o obniżeniu wieku szkolnego. Ponadto MEN zwraca się z prośbą do dyrektorów i nauczycieli o upowszechnienie wśród rodziców dzieci 5 - i 6 -letnich informacji o uruchomieniu na stronie internetowej Ośrodka Rozwoju Edukacji podstrony "Sześciolatek w szkole". Zamieszczone tam materiały mogą być pomocne w podjęciu przez rodziców decyzji o edukacji szkolnej sześciolatka. Samorządowy Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach