SAKALIM ve ZAMAN SERLER ANALZLER Prof Dr A

SAĞKALIM ve ZAMAN SERİLERİ ANALİZLERİ Prof. Dr. A. Tevfik SÜNTER

SAĞKALIM ANALİZİ YÖNTEMLERİ Sağlık araştırmalarında mortalite analizlerine yönelik birçok yöntem Sıklıkla kullanılan ve birbirlerinden farklı özellikler taşıyan yöntemler; Yaşam tablosu analizi l Kaplan-Meier sağkalım analizi l l Cox regresyon analizi

SAĞKALIM ANALİZİ YÖNTEMLERİ Kanser araştırmalarında sıklıkla başvurulan bu yöntemler, l Belli bir zaman içinde olguların ya da kişilerin belirlenmiş bir sonuca ulaşma ya da ulaşamama olasılıklarının belirlenmesi Her bir olgu için saptanan olasılıklardan yola çıkılarak belli zaman dilimleri için genel olasılıklar bulunmaya çalışılır.

ZAMAN SERİLERİ ANALİZİ Zaman Serileri Bir olay hakkında belirli zaman aralıklarında elde edilen gözlemler Zaman Serileri Analizi Bu gözlemlerin zaman içinde değişimlerinin incelenmesi

Zaman Birimleri İçinde Görülebilecek Değişimler • Uzun Sürede Olan Değişimler • Mevsimlik Değişimler y Süre

Kızamık Hastalığının Aylara Göre Dağılımı Vaka Sayısı 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Eylül Ek Kas Ara Oc Şu Ma Ni Aylar Ma Ha Te Ağ Ey Ek Kas Ara

Vaka 12000 Sayısı Sıtma Hastalığının Aylara Göre Dağılımı 110000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 Eylül Ek Kas Ara Oc Şu Ma Ni Aylar Ma Ha Te Ağ Ey Ek Kas Ara

Zaman Birimleri İçinde Görülebilecek Değişimler • Dönem Görülen Değişimler • Geçici ya da Rastlantıya Bağlı Değişimler y Süre

ANALİZ YÖNTEMLERİ • Göz Kararıyla Çizim • Hareketli Ortalama Yöntemi • Yarım Ortalama Yöntemi • En Küçük Kareler Yöntemi (Regresyon Analizi)

Hareketli Ortalama Yöntemi

YARIM ORTALAMA YÖNTEMİ Gözlemler iki eşit gruba ayrılır: • Grup sayısı çift • Grup sayısı tek En ortadaki gözlem hesaba katılmaz

Yarım Ortalama Yöntemi

EN KÜÇÜK KARELER YÖNTEMİ (REGRESYON ANALİZİ) y = a + b. x y Bağımlı değişken a Doğrunun y eksenini kestiği nokta b Regresyon katsayısı x Bağımsız değişken

EN KÜÇÜK KARELER YÖNTEMİ (REGRESYON ANALİZİ) a= y - bx xy b= x 2 - x y n ( x )2 n y= Bağımlı değişken a= Doğrunun y eksenini kestiği nokta b= Regresyon katsayısı x= Bağımsız değişken

EN KÜÇÜK KARELER YÖNTEMİ (REGRESYON ANALİZİ)

EN KÜÇÜK KARELER YÖNTEMİ (REGRESYON ANALİZİ) a= y - bx y= 828 12 = 69 4821 b= 506 - x= 66 12 = 5. 5 66 x 828 12 (66)2 = 267 143 = 1. 87 12 a= y – bx a= 69 – (1. 87 x 5. 5) = 58. 7

y= a + bx y = 58. 7+1. 87 x

y = 58. 7+1. 87 x