REAKCIJE KOE Pripremila Romina Levai prof mentor Gospodarska

REAKCIJE KOŽE Pripremila: Romina Levačić, prof. mentor Gospodarska škola Čakovec

IRITATIVNO – TOKSIČNE REAKCIJE ■ Posljedica primjene štetne tvari ili više njih

Simptomi: ■ ■ Na mjestu promjene – upala kože Promjene u spinoznom sloju, ali mogu biti zahvaćeni i dublji slojevi (kutano – vaskularne pojave) Crveni otok uz stvaranje čvorića, mjehurića i mjehura s vlaženjem i stvaranjem krasta Nakon uklanjanja uzroka koža se potpuno regenerira

Načini djelovanja iritansa: ■ ■ ■ Kemijski reagira sa stanicama epidermisa Otapa ili uklanja neke od esencijalnih metabolita Remeti osmotsku ravnotežu stanica Smanjuje membranski potencijal i tako mijenja propusnost stanica Ireverzibilno denaturira bjelančevine

Najčešći iritansi: ■ ■ Lužnati spojevi, kiseli spojevi Kvaterni amonijevi spojevi Anionski deterdženti Vodikov peroksid

ALERGIJSKE REAKCIJE ■ ■ ■ Češće od iritativnih Akutne i kronične alergijske upale kože = kontaktni alergijski dermatitisi → neoštro ograničena upalna žarišta sklona širenju i izvan područja djelovanja štetne tvari Zadržava se godinama; liječenjem se koža anatomski sanira, ali biološki ostaje promijenjena

Izazivaju ih: ■ ■ Tvari niske molekularne mase = parcijalni antigeni koji vezivanjem na epidermalne i dermalne proteine postaju puni antigeni i izazivaju alergijsku reakciju ili specifičnu preosjetljivost Para – supstituirani spojevi benzena, dio sulfonamida i tvari iz nekih biljaka

Pogoduju im: ■ ■ ■ Faktori koji oštećuju površinu kože Promjene u p. H vrijednosti kože Poremećaji u fiziološkoj koherenciji stanica (npr. ogrebotine) → olakšava prodor kontaktnih alergena i ubrzava senzibilizaciju

FOTODINAMSKE REAKCIJE ■ ■ Toksične ili alergijske reakcije izazvane tvarima male molekularne mase koje se pretvaraju u iritanse ili alergene tek nakon osvjetljavanja UVA ili UV- B zračenjem te kratkim valovima vidljivog svjetla (400 – 600 nm) Moguće fotoalergijske i fototoksične reakcije, a tip reakcije može se utvrditi samo histološki

Fototoksične reakcije ■ Česte nakon primjene katrana kamenog ugljena, antrakinonskih i akridinskih boja i nativnog ulja bergamonte, eozina i fluoresceina

Fotoalergijske reakcije ■ ■ Temelje se na imunološkom mehanizmu pa se mogu javiti i na dijelovima tijela koji nisu izloženi sunčevu svjetlu Česti fotosenzibilizatori: sulfonamidi, halogenirani salicilanilidi, derivati aminobenzojeve kiseline, neki fungicidi, eozin. . .

ODGOVORI! ■ ■ ■ Kada se javljaju iritativno – toksične reakcije? Koji su simptomi iritativno toksičnih reakcija? Nabroji najčešće iritanse! Koje tvari izazivaju alergijske reakcije kože? Što pogoduje alergizaciji?

■ ■ ■ Što čini alergijsku reakciju kože? Što su fotodinamske reakcije? Što dovodi do fotodinamskih reakcija?