PROFILAKTYKA LOGOPEDYCZNA Porady dla rodzicw Uczmy nasze dziecko

PROFILAKTYKA LOGOPEDYCZNA Porady dla rodziców

Uczmy nasze dziecko mówić! Rozwój mowy dziecka zależy od : funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, budowy narządów mowy, słuchu oraz środowiska, w którym dziecko się wychowuje.

Uczmy nasze dziecko mówić! Mowa pozwala się dziecku prawidłowo rozwijać. Może ono porozumiewać się z otoczeniem, kształtuje myślenie pojęciowe.

Uczmy nasze dziecko mówić! Konieczne jest ograniczenie ekspozycji dziecka na ekrany (smarton, laptop, itp- do 2 r. ż – całkowity zakaz korzystania wg WHO) Bardzo ważne jest, aby rodzice/opiekunowie dbali o rozwój mowy dzieci.

Pamiętajmy, żeby mówić do dziecka używając "dorosłego" języka (nie: "Daś mi jońćke? ", tylko: "Dasz mi rączkę? "), budować proste zdania, prawidłowe pod każdym względem (gramatycznym i semantycznym).

Pamiętajmy, żeby opisywać czynności, które się przy nim lub z nim wykonuje – mycie, ubieranie, karmienie (jest to tzw. „kąpiel słowna”), śpiewać dziecku piosenki, recytować wierszyki (zwłaszcza takie, podczas których wykonuje się z dzieckiem jakieś czynności). Patrz: Zabawy Wierszyki i piosenki, uczyć zabaw paluszkowych (np. „Idzie rak nieborak”, „Kosi, kosi łapci”, „Sroczka kaszkę gotowała”, patrz: Zabawy - Zabawy paluszkowe).

Pamiętajmy, żeby zwracać uwagę na to, jak dziecko je (8 miesięczny maluch już powinien poradzić sobie np. z ugotowaną marchewką, przeżuwając ją dziąsłami; trzeba zwrócić uwagę, czy przypadkiem po prostu nie połyka dużych kęsów albo tak długo trzyma jedzenie w buzi, że robi się miękkie, a potem rozgniata je językiem; czy nie krztusi się i nie dławi pokarmem) oraz jak oddycha (oddycha się nosem, a nie ustami).

Pamiętajmy! Jeżeli zauważyli Państwo u swojego maluszka jakieś nieprawidłowości, najlepiej skonsultować się z logopedą. Może on zalecić dla niemowlęcia np. masaże logopedyczne albo ćwiczenia bierne narządów mowy, które wzmocnią mięśnie języka, podniebienia, warg, dzięki czemu dziecko będzie sobie lepiej radzić z jedzeniem, a potem z mówieniem.

Ważne jest też jedzenie! Najlepsze dla niemowlęcia jest karmienie piersią. W mleku matki znajduje się wiele substancji niezbędnych do prawidłowego rozwoju.

Karmienie Sam mechanizm ssania piersi pozwala m. in. prawidłowo rozwijać się mięśniom języka, warg, żuchwy. A w dużym stopniu od sprawności aparatu artykulacyjnego dziecka zależy to, czy będzie ono prawidłowo artykułowało głoski czy też nie.

Karmienie Jeśli jednak karmienie piersią jest niemożliwe (np. ze względów zdrowotnych), to nie znaczy, że maluszek będzie ciągle chorować, a w przyszłości czekają nas liczne wizyty u logopedy.

Karmienie Karmiąc dziecko butelką trzeba po prostu zadbać o prawidłowe ułożenie niemowlęcia podczas posiłku (pozycja prawie pionowa) i o odpowiedni smoczek (o kształcie najbardziej zbliżonym do kształtu brodawki, z licznymi małymi otworkami - niemowlę powinno włożyć trochę wysiłku, żeby się najeść.

Karmienie Zaspokaja w ten sposób silny odruch ssania i rozwija mięśnie potrzebne potem do mówienia). Karmienia butelką (podobnie zresztą jak karmienia piersią) nie można ciągnąć w nieskończoność. Jak najszybciej trzeba zastąpić ją kubkiem.

Karmienie Matkom, które karmią piersią, ale od czasu do czasu muszą zostawić dziecko z kimś innym, można polecić silikonową małą łyżeczkę - jest wygodna w użyciu, można dozować ilość pokarmu, którą chcemy jednorazowo podać niemowlęciu i co dla nas, logopedów, bardzo ważne, nie zaburza odruchu ssania.

Karmienie Zdarza się, że dziecko do tej pory chętnie jedzące z piersi, po wprowadzeniu karmienia z butelki odmawia ssania z piersi (picie z butelki jest dużo łatwiejsze i nie trzeba się aż tyle namęczyć, żeby się najeść). Łyżeczka ta jest też godna polecenia dla niemowląt, które mają problemy z nauką jedzenia z butli.

Karmienie Starsze niemowlę, które potrafi już gryźć, powinno mieć jak najwięcej ku temu okazji. Warto więc dawać mu na początek chrupki kukurydziane (od 7 -8 miesiąca życia), skórkę od chleba (jeżeli lekarz nie ma nic przeciwko), kawałek miękkiego jabłka, banana itp.

Karmienie Dziecko w ten sposób uczy się gryzienia, żucia i ćwiczy sobie mięśnie odpowiedzialne m. in. za artykulację. Dzięki temu łatwiej mu będzie w przyszłości zrezygnować ze ssania piersi (albo smoczka), lepiej będzie też sobie radzić ze stałymi, "dorosłymi" pokarmami.

Oj, te smoczki. . . Co do ssania smoczków-uspokajaczy opinie są podzielone. Najlepszy jest złoty środek. Jeżeli dziecko nie jest bardzo płaczliwe i da się je uspokoić innymi sposobami (głaskanie, kołysanie itp. ), to nie starajmy się za wszelką cenę nauczyć je ssania smoczka.

Oj, te smoczki. . . Jeżeli zaś rzeczywiście trudno nam się bez niego obyć (np. dziecko zaczyna intensywnie ssać kciuk i masaż języka nie pomaga), pozwólmy naszemu maluchowi ssać smoczek, ale pamiętajmy, żeby stosować go jak najrzadziej i pożegnać się z nim, gdy brzdąc skończy 8 miesięcy (wtedy z reguły wygasa silny odruch ssania i dziecku smoczek nie jest już tak bardzo potrzebny).

Ćwiczenia i zabawa - Kiedy dziecko ziewa nie gań go, lecz poproś, aby ziewnęło jeszcze kilka razy, zasłaniając usta. - Gdy na talerzu został ulubiony sos lub rozpuszczone lody - pozwól mu wylizać go językiem. To ćwiczenie mniej eleganckie, za to bardzo skutecznie gimnastykuje środkową część języka.

Ćwiczenia i zabawa - Jeśli dziecko dostało lizaka zaproponuj mu, aby lizało go unosząc czubek języka ku górze. - Po śniadaniu posmaruj maluchowi wargi miodem, kremem czekoladowym lub mlekiem w proszku i poproś, aby zlizał je dokładnie jak miś czy kotek.

Ćwiczenia i zabawa - Przy porannym i wieczornym myciu zębów zaproponuj dziecku liczenie zębów lub witanie się z nimi w ten sposób, aby czubek języka dotknął każdego zęba osobno. - Przy rysowaniu sprawdź czy twój maluch potrafi narysować kółko (językiem dookoła warg) lub kreseczki (od jednego do drugiego kącika ust).

Ćwiczenia i zabawa - Żucie pokarmów, dmuchanie na talerz z gorącą zupą, chuchanie na zmarznięte dłonie, cmokanie, puszczanie baniek mydlanych a nawet wystawianie języka to też ćwiczenia aparatu artykulacyjnego.

Co powinno niepokoić rodziców niemowlęcia? gdy niemowlę śpi (a potem i czuwa) z otwartą buzią (często rodzice mówią: "On ma taką wiecznie zdziwioną minkę"), gdy dodatkowo maluszek często trzyma język na zewnątrz jamy ustnej,

Co powinno niepokoić rodziców niemowlęcia? gdy dziecko oddycha przez usta powietrze wdychane przez nos jest ogrzane, odpowiednio nawilżone i oczyszczone, natomiast przez usta maluch wdycha powietrze zanieczyszczone, suche i chłodne

Co powinno niepokoić rodziców niemowlęcia? gdy czubek języka dziecka nie jest zaokrąglony, ale ma kształt serduszka (świadczy to o skróconym wędzidełku podjęzykowym ma 2 miesiące i nie budzi się przy głośnych dźwiękach; ma 3 -4 miesiące, a nie reaguje na bodźce dźwiękowe (niemowlę w tym wieku powinno poruszyć głową w odpowiedzi na głośny dźwięk).

Co powinno niepokoić rodziców niemowlęcia? ma 6 miesięcy i nie gaworzy (gaworzenie to świadoma zabawa głosem, są to ciągi sylab np. dadada). skończyło 1 rok i nie pojawiło się jeszcze ani jedno słowo znaczące, wypowiedziane przez dziecko świadomie (np. mama, tata).

Kiedy po pomoc do logopedy? Jeśli dwulatek nie mówi więcej niż parę słów i przybywa ich bardzo mało, a trzylatek nie próbuje układać zdań pamiętajmy: to najwyższa pora, by zasięgnąć porady specjalisty; Kiedy obserwuje się deformacje wypowiadanych głosek należy rozpocząć terapię logopedyczną.

Kiedy po pomoc do logopedy? Bardzo ważne jest jak najwcześniejsze zapewnienie dziecku odpowiedniej pomocy. Profilaktyka i korekcja wad wymowy to zapobieganie trudnościom i niepowodzeniom szkolnym.

Przygotowała: Grażyna Banach – neurologopeda Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Brzegu, ul. Poprzeczna 3, ppp. brzeg-powiat. pl