POLSKI RYNEK PELET NA TLE RYNKU EUROPEJSKIEGO Edmund

POLSKI RYNEK PELET NA TLE RYNKU EUROPEJSKIEGO Edmund Wach BAŁTYCKA AGENCJA POSZANOWANIA ENERGII S. A. 1

CO TO JEST GRANULAT? § GRANULAT DRZEWNY (z ang. Wartość opałowa drewna o wilgotności: 0% 10 % 15 % 20% 30% 40% 50 % 19, 00 MJ/ kg 16, 86 MJ/ kg 15, 8 MJ/ kg 14, 7 MJ/ kg 12, 65 MJ/ kg 10, 42 MJ/ kg 8, 28 MJ/ kg pellet) jest to paliwo z przetworzonych odpadów drzewnych takich jak: trociny, wióry, zrębki, prasowane pod wysokim ciśnieniem. Granulat ma średnicę 6 -25 mm i długość do kilku centymetrów. Paliwo to charakteryzuje się niska zawartością wilgoci (8 -12%), popiołów (0, 5%) i substancji szkodliwych dla środowiska oraz wysoką wartością opałową. 2

Ciepło spalania i wartość opałowa drewna W= mw /(mw+ms) 3

DLACZEGO GRANULAT DRZEWNY? Rodzaje drewna opałowego: zrębki szczapy trociny wióry kora granulat Granulat jest: suchy jednorodny łatwy w transporcie, magazynowaniu dystrybucja w workach lub luzem ekologiczny (redukcja emisji CO 2 o około 2, 5 kg na każdym zaoszczędzonym litrze oleju opałowego idealne paliwo do wykorzystania w instalacjach indywidualnych i systemach ciepłowniczych 4

Schemat kotła na granulat drzewny 1 Przyłącze do napełniania silosu z cysterny 2 Silos na granulat 3 Podajnik granulatu do palnika 4 Rura podajnika paliwa 5 Palnik na granulat 6 Komora spalania kotła 7 Komin 5

6

Dane techniczno ekonomiczne konwersji kotłów Moc kotła k. W 1000 300 100 25 Wytworzona energia GJ/r 6000 1800 600 100 Minimalna wielkość zbiorników m³ 25 15 10 1, 7 Zużycie granulatu t/r 370 111 37 6, 1 Koszty paliwa zł/r 129 500 38 850 12 950 2 135 Oszczędności zł/r 129 500 38 850 12 950 2 135 Koszty inwestycji zł Czas zwrotu SPBT lata 360 000 120 000 40 000 8 000 2, 8 3, 08 3, 12 3, 74 7

Charakterystyka technologii produkcji suszenie mielenie granulowanie odsiew drobnych frakcji pakowanie/ magazynowanie 8

SCHEMAT INSTALACJI DO PRODUKCJI GRANULATU 9

INSTALACJA DO PRODUKCJI GRANULATU c. d. 10

Porównanie norm dotyczących granulatu w Krajach Europejskich i Stanach Zjednoczonych 11

Propozycja normy europejskiej 12

Wskaźniki emisji 13

Typowe parametry urządzeń Suszarnia – 1 MW/ tonę odparowanej wody*h Młyn – 15 k. W/ tonę mielonego materiału*h Granulator – 60 k. W/ tonę granulatu*h 14

Zużycie energii w procesie produkcji Energochłonność: Trociny suche 80 ÷ 130 k. Wh/t – 1, 5 ÷ 2, 5 % en. el. 8 ÷ 13 % en. cieplnej Trociny mokre 10 ÷ 25 % Zrębki mokre 18 ÷ 35 % 15

Czynniki rozwoju rynku Udział biomasy w ogólnej ilości energii wytwarzanej w odnawialnych źródłach energii w Unii Europejskiej wynosi około 64% a w wytwarzaniu energii elektrycznej około 86%. W Białej Księdze o rozwoju OŹE z 1997 r. zakłada się wzrost energii z biomasy z 1900 PJ w 1997 do 5600 PJ w 2010. Poszukuje się nowych technologii takich jak spalanie zrębków drzewnych, pyłu drzewnego, bel słomy współspalanie węgla i drewna, gazyfikacja pyrolityczna drewna, słomy zbóż i innych roślin. Produkcja granulatu drzewnego sprzyja rozwojowi wykorzystania biomasy dla celów energetycznych, głównie ze względu na łatwość magazynowania, dystrybucji i automatyzacji spalania. Granulat drzewny stał się paliwem konkurencyjnym głównie dla oleju opałowego, węgla i koksu. 16

Produkcja i zużycie granulatu w wybranych krajach europejskich 17

Ceny oleju opałowego i granulatu drzewnego w krajach europejskich 0, 105 0, 100 0, 095 0, 090 0, 085 Euro/ k. Wh 0, 080 0, 075 0, 070 0, 065 Przedział cen granulatu w Europie 0, 060 0, 055 0, 050 0, 040 Przedział cen granulatu 0, 035 w Polsce 0, 045 0, 030 0, 025 0, 020 0, 015 0, 010 0, 005 0, 000 Austria Dania Finlandia Francja Niemcy Włochy Norwegia Hiszpania Szwecja Kraj Polska 18

Porównanie cen nośników energii w Polsce Cena [zł/t] Wartość opałowa [GJ/t] Cena jednostki energii [zł/GJ] Granulat 350 18 19, 5 Olej 1 600 41 39, 0 Węgiel 450 28 16, 0 19

Produkcja i zapotrzebowanie na granulat w Niemczech 20

Charakterystyka rynku granulatu Obecna sytuacja rynkowa może być scharakteryzowana w następujący sposób: granulat drzewny jest bardzo obiecującą opcją na rynku paliw odnawialnych, konsumenci wykazują duże zainteresowanie nowym paliwem, stopień rozwoju rynku granulatu zależy od cen innych paliw, polityki ekologicznej państwa i ludzkich zachowań. 21

Charakterystyka rynku granulatu c. d. Właściciele lasów i zakłady przetwórstwa są zainteresowani w osiągnięciu dużych zysków ze sprzedaży surowca. Wytwórcy granulatu chcą wytwarzać granulat z jak największym zyskiem Producenci i sprzedawcy granulatu chcą sprzedać jak największą ilość za możliwie stabilną cenę. Producenci i sprzedawcy granulatu chcą uniknąć rozbieżności pomiędzy podażą i popytem. Użytkownicy chcą mieć pewność dostaw granulatu po stabilnej i racjonalnej cenie. Użytkownicy oczekują niskich kosztów inwestycji w kotłownie. Producenci kotłów spalających granulat oczekują konkurencyjnych cen granulatu w stosunku do innych paliw i cen na swoje produkty pokrywających koszty wytwarzania. Dostawcy paliw kopalnych i kotłów na te paliwa boją się utraty rynków. Ekolodzy (organizacje i instytucje proekologiczne, samorządy, politycy) są zainteresowani rozwojem OŹE poprzez rozwój rynku granulatu. 22

Wnioski Rozwój rynku granulatu przyczynia się do większego wykorzystania biomasy stałej w ogrzewnictwie, a tym samym wzrostu udziału OŹE w ogólnym bilansie energii. Następuje ciągły postęp w technologii produkcji i wykorzystania granulatu oraz poprawia się jego jakość. Umiędzynarodowienie rynku granulatu sprzyja jego stabilizacji i czyni go bardziej odpornym na wahania koniunktury w poszczególnych krajach. Polska może skorzystać na handlu granulatem i wnieść swój wkład do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. 23